Reytinq incəlikləri
Natiq Cəfərli
Respublikaçı Alternativ Partiyası
Reytinq siyasətçi üçün kapitaldır, gərək xərcləməyə bazarı olsun, bir də nə zaman toplayıb haçan istifadə etməyi biləsən. Zamanında toplamasan, xərcləməyə bir şeyin olmaz, bazarı olmadan toplasan, saxlaya bilməzsən.
Müxalifət və iqtidar üçün reytinq toplamaq və xərcləmək fərqli anlamdır, fərqli yanaşma tələb edir. Müxalifət doğru zamanda reytinq toplamağı bacarmalıdır – bu heç, amma onu xərcləmək üçün bazarın qurulmasına da çalışmalıdır, çox əziyyətli işdir.
Hakimiyyət üçün isə məsələ fərqlidir – bazar həmişə var, amma reytinq çox vaxt aşağı olur.
Bizdə müxalifətin və iqtidarın reytinqi müvəqqətidir, bazarı yoxdur və ideologiyadan kasad elə siyasi vəziyyət bərqərar olub ki, meydan sağı-solu bəlli olmayan populistlərin əlindədir. Baxırsan deyir türk millətçisiyəm, amma həm də israr edir dindaram. Yaxşı, millətçisən, ya ümmətçi? Millətçisənsə, o millətdən olanın hansı dinə qulluq etdiyi və ya ateist olması sənə önəmli olmamalıdır axı! Yox, dindarsansa, inanclı bir insanın hansı etnik kimlikdən olmasının sənin üçün önəmi olmamalıdır.
Və ya deyirlər biz sağ qanaddayıq, amma hamıya pul paylamağa söz verirlər, deyirlər mühafizəkarıq, amma gedib liberal siyasi partiyalar alyansı ilə iş görməyə çalışırlar. Ya da deyirlər demokratıq, amma 20-30 il partiyalarında özlərinə alternativ yaranmasına imkan vermirlər.
Qısası, nə hakimiyyət partiyası, nə də siyasi partiyaların çoxu ideoloji deyil, fərd ətrafında qurulmuş ucuz bazar axtaran təşkilatlardır.
İqtidar üçün reytinq bazarı həmişə var, amma o da istifadə edə bilmir. Müharibədə hərbi qələbədən sonra İlham Əliyevin reytinqi artıb, bunu normal sistem dəyişiklikləri üçün xərcləyə bilər, amma etmir, köhnə, çürük sistemdən bərk-bərk yapışıb, idarəçiliyin köklü yenilənməsinə getmir, hətta öz siyasi partiyasını belə ideoloji əsasa otuzdura bilmir, halbuki böyük tarixi şansı var.
İqtidar üçün reytinq daha tez tükənən kapitaldır – bunu unutmasınlar.
Müxalifət isə doğru zamanda pafossuz, doğru tezislərlə, altına girə biləcəyi yükün məsuliyyətini anlamaqla reytinq toplamağı, bu reytinqi doğru zamanda xərcləməyi öyrənməlidir. Heç xoşum gəlməyən, amma tarixdə iz qoyan Lenin demişkən, dünən tez idi, sabah gec ola bilər…
Müəllifin başqa yazıları:
Sivil toplum, toplumla sivil davranış
