• Rubrikalar
    • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi
.

  • Email
  • Facebook
  • RSS
  • Twitter
  • YouTube
  • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi

Şişmiş problem

  • 01 Mart 2021
0
SHARES
FacebookTwitterPinterest

Natiq Cəfərli

Prezidentin fevralın 26-da keçirdiyi mətbuat konfransı çox maraqlı idi, ciddi ip ucları, bölgənin, ölkənin gələcəyi ilə bağlı tezislər gördüm. Amma təəssüf ki, iqtisadi məsələlər, idarəetmə problemləri ilə bağlı yenə nəticələr haqqında fikir eşitdik, səbəblər kənarda qaldı.

Sitat: “Dövlət şirkətlərində idarəçilik sistemi axsayır. O, müasir tələblərə cavab vermir. Bu, ləngidici amildir və büdcədən vəsaitlərin sovrulması üsuludur. Bizdə praktik olaraq heç bir dövlət şirkəti, az istisnalar olmaqla, özünü dolandıra bilmir. Deməli, daim büdcədən dotasiyalar tələb edirlər”.

Bu nəticədir. Səbəblər nədir? Bu suala cavab yoxdur. Əslində illərdir səbəblər haqqında çox danışmışıq: əsas səbəb idarəetmə sisteminin zay olmasıdır. Bu sistem müasir tələblərə cavab vermir, çürüyüb, vəziyyəti şəxsləri dəyişməklə düzəltmək mümkün deyil. Dövlət şirkətləri sosial gərginliyin azaldılması və siyasi loyallığın təmin edilməsi üçün istifadə edilib – problem budur! Dövlət şirkətlərinin ştat cədvəllərini şişirtməklə əlavə dəyər yaratmayan iş yerləri yaradılırdı – bu iş yerlərində çalışanların çoxu dövlət şirkəti rəhbərliyinin qohum-əqrəbası, dost-tanışı idi. Dövlət şirkətlərinin rəhbərləri büdcəni sümürə-sümürə siyasi hakimiyyətə loyal olurdular – “çörəkverən” şirkət rəhbərləri öz yaxınlarını işə düzəltməklə onların da loyallığını təmin edirdi. Beləliklə, dövlət şirkətləri büdcəni söküb, korrupsiyaya bulaşıb hakimiyyətə loyal on minlərlə insan ordusu yaradırdılar. Bu, tək şirkətlərə aid deyildi, nazirliklər, idarələr də eyni məntiqlə idarə edilirdi.

Bir böyük beynəlxalq layihə çərçivəsində “Azərsu”da araşdırma aparırdım. Məlum oldu ki, 11 min işçisi var, amma bütün işi görmək üçün bundan 3 dəfə az işçiyə ehtiyac vardı.

Eyni yanaşma bütün dövlət şirkətlərinə aiddir, ştatlar şişirdilib, sabah effektiv idarəetməyə keçilsə, on minlərlə insan ixtisara düşməlidir – bu isə on minlərlə narazı elektorat deməkdir. Hakimiyyət düşünülməmiş addımları ilə belə vəziyyət yaradıb.

Vəziyyətdən çıxış yolu loyallığın siyasi yolla, ideoloji əsasla, proqram sənədləri ilə qazanılması, azad biznesə şərait yaradılmasıdır. Bu iş isə YAP-lıq deyil, bu təşkilat heç partiya da deyil, ona görə də ideoloji əsası olan yeni hakim partiya yaratsalar, bəlkə də sistemi yeniləməyə şans yaranar.

Bir şəxs həm prezident, həm də müxalifət partiyası lideri ola bilməz, bu mümkün deyil.

Prezident və hökumət də bir-birindən ayrılmalıdır, Prezident dövlət başçısı, ali baş komandan olmalı, hökumət isə proporsional əsasla seçilmiş parlamentdən çıxmalı, iqtisadi-sosial məsələlərlə məşğul olmalıdır.

Deməli, yeni konstitusiya, yeni parlament, yeni hökumət artıq olmazsa-olmazdır…

Müəllifin başqa yazıları:

İmic problemi

Bir millət, bir sistem

Nə etməli?

Virus dönəminin dərsləri

Gəlirsiz xərclər

“Bahalı manat” dalanı

Düşünmək üçün…

Sivil toplum, toplumla sivil davranış

Dəyişikliklərə hazırlaşmalı

Qalib kimi yaşamalı

Məcbur və məhkumuq

İanədə mədəniyyət

Koronavirus dalğasında…

Təhlükələrdən sığorta

İctimai nəzarət formulu

Gec olmasın…

Təhlükə zolağı

Ağıllı idarəçilik

Pensiyaçı azdırsa…

  • 01 Mart 2021

Evdən işləmək maaşa, karyeraya təsir edə bilərmi?

  • 01 Mart 2021

Son materiallar

comments
ManşetXəbər

Məclis üzvlərinin yeni maaşları

comments
ManşetXəbər

Manat yarım ildə 2,7 milyard dollar aparıb

comments
ManşetXəbər

Qaz bazarında çevriliş?

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Müxalif lider postunu itirdi

Rəylər

Do not miss

comments
ManşetXəbər

Məclis üzvlərinin yeni maaşları

Son materiallar

comments
ManşetXəbər

Məclis üzvlərinin yeni maaşları

comments
ManşetXəbər

Manat yarım ildə 2,7 milyard dollar aparıb

comments
ManşetXəbər

Qaz bazarında çevriliş?

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Müxalif lider postunu itirdi

comments
ManşetXəbər

Valyuta ehtiyatı nə qədər artıb?

comments
ManşetXəbər

Əlilliyin müəyyən olunması meyarları

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Rusiya neçə yerindən parçalana bilər? – “EUObserver” nəşri

comments
ManşetXəbər

Müharibə veteranlarına 210 manat

comments
ManşetXəbər

Zülmün nümayişi

comments
ManşetXəbər

Hasilatda yeni norma

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Bayden: “Müharibə Ukraynanın məğlub olması ilə bitməyəcək”

comments
ManşetXəbər

İsa Qəmbərin şikayətinə baxılacaq

comments
ManşetXəbər

“Güc və müdriklik sayəsində torpaqlarımızı azad etdik”

comments
AktualManşetXəbər

Laçını tam qaytaran yol

comments
ManşetXəbər

Avropadan təzminat qərarları

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

İsrail növbədənkənar seçkiyə gedir

comments
Dünyanın səsiManşetŞərh

Putinin bu avantürası puça çıxıb – “Vaşinqton Post”

comments
TribunaYazarlar

O yay axşamı yağış həsrətilə yanırdı hamı!

comments
ManşetTribunaYazarlar

Hərənin öz siyahısı

comments
AktualManşetXəbər

Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə üzrə Komissiya

comments
ManşetXəbər

Səfər anonsları

comments
ManşetXəbər

Valyutaların yarım ili

comments
ManşetXəbər

Dörd cəbhəçinin şikayəti, iki qərar

comments
AktualManşetXəbər

İlqar Məmmədov prezidentə üz tutub

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Zelenski NATO-ya iki yol göstərir

comments
AktualManşetXəbər

Tofiq Yaqublu Avropa Məhkəməsinə müraciət edib

comments
Dünyanın səsiManşetŞərh

Türkiyənin razılığı Putinə zərbədir – “Nyu-York Tayms”

comments
ManşetXəbər

Büdcə yeniliyi son oxunuşdan keçdi

comments
AktualManşetXəbər

ADR Partiyasının sənədləri yenə geri qayıtdı

comments
ManşetTribunaYazarlar

Qaş qayırmağın göz çıxarması

Copyright © 2020
  • Saytın xəritəsi
  • Əlaqə
  • Müəllif hüquqları
  • Haqqımızda