• Rubrikalar
    • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi
.

  • Email
  • Facebook
  • RSS
  • Twitter
  • YouTube
  • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi

Sivil toplum, toplumla sivil davranış

  • 20 May 2020
0
SHARES
FacebookTwitterPinterest

Natiq Cəfərli

Hökumət uzun illərdir sivil toplumu təhlükə kimi görür, halbuki QHT sektoru ilə normal iş qurulsa, doğru və işlək qanunlar qəbul olunsa, sivil toplum hökumətin pulsuz məsləhətçisinə, sosial, ekoloji, hüquqi problemlərin həllində ciddi rol oynayan instituta çevrilə bilər. Amma hökumət sivil toplumu düşmən kimi qəbul edir, bu işin fəlsəfəsini anlamır, qrant almağı ayıb sayır.

Müxalifətin bir hissəsi də öz rəqiblərinə, opponentlərinə eyni ritorika ilə qara yaxır, digər müxalif qurumlara ləkə vurmaq üçün “qrant” kartını işə salır. Hökumətlə müxalifətin həmin hissəsi eyni “dalğadadır”, eyni düşüncə və dünyagörüşünə malikdir, sadəcə, hökumətdə olanlar sivil toplumu əzir, müxalifətin bir kəsiminin isə əlində səlahiyyət yoxdur deyə ancaq qara yaxmaqla məşğuldur. Əllərinə səlahiyyət keçsə, indiki hökumət kimi davranacaqlar. Onlar da qrantı əskiklik, pis, yaramaz, qara bir iş kimi görürlər.

Hökumətin səhv siyasətinə görə sivil toplum siyasiləşdi, halbuki QHT-lərin işi siyasi fəaliyyət deyil, sənədlərin hazırlanması, təkliflərin verilməsi, problemlərə institutlaşmış və sistemli yanaşmanın ortalığa çıxarılması olmalıdır. Hökumət siyasi partiyaları əzmək, sıradan çıxarmaq, zəiflətmək yolu tutdu deyə QHT-lər siyasiləşdi – bu, səhv yol idi. Sivil toplum öz əsl məqsədlərindən kənarda qaldı.

Bu gün dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində pandemiyanın gətirdiyi çətinliklərin dəf edilməsində sivil toplum çox önəmli rol oynayır – yardımlar paylayır, aztəminatlı ailələrə kömək edir, hökumətlərə təkliflər ötürür. QHT sektorunda on minlərlə insan çalışır – bu həm könül işi, həm də maaş mənbəyinə dönür, yeni iş yerləri yaradır.

Azərbaycanda sivil toplum üçün fədakarcasına çalışan, sistem yaradan gözəl insanlar olub və var – İntiqam Əliyev, Zərdüşt Əlizadə kimi məktəb yaradan, insan yetişdirən, Anar Məmmədli və Bəşir Süleymanlı kimi seçki sahəsində ciddi işlər görən, Azər Mehtiyev, Rövşən Ağayev, Samir Əliyev kimi ciddi araşdırmalar, sənədlər ərsəyə gətirən insanlarımız var – onların istənilən araşdırması ağıllı hökumət üçün yol xəritəsidir, götür, istifadə elə, uğur hekayəsi yarat. Amma 27 ildir QHT sektorunu könül işi kimi deyil, biznes kimi görən yanaşan insanlarımız olub, var, nə topluma, nə ölkəyə xeyirləri dəyib, əksinə, onlar sivil toplumun əsl niyyətinin və hədəfinin kənarda qalmasına bais olublar. Amma bir daha: əsas günah və məsuliyyət hökumətdədir – QHT sektoruna yanlış yanaşmaları olub.

Məmləkət indi yol ayrıcındadır – ölkənin qarşısında ciddi çağırışlar, problemlər var, görünən odur ki, yenə populist yanaşmalara meyillər artır, əsl sivil toplum fəlsəfəsi kənarda qalır. Hökumət mütləq bu sahəyə baxışını dəyişdirməli, qanunvericiliyə ciddi dəyişikliklər etməli, QHT-lərin fəaliyyətinə tam imkan yaratmalıdır. Sivil toplum da öz mahiyyəti üzrə fəaliyyət göstərməli, hər hansı xarici-daxili çevrələrin oyuncağına çevrilməməlidir. QHT sektoru ölkədə həm minlərlə iş yeri yarada, həm də hökumətin pulsuz məsləhət müstəvisinə çevrilə və bu prosesdən hamı uduşlu çıxa bilər.

Öncə qrant məsələsinə həm hökumətin, həm cəmiyyətin münasibəti dəyişməlidir. Qrant pis və çirkli bir şey olsaydı, YAP hökuməti son 27 ildə dünyanın müxtəlif təşkilatlarından və ölkələrindən 1,9 milyard dollara yaxın qrant almazdı. Lap indilərdə Azərbaycan hökuməti koronavirusla mübarizə məsələlərinə görə ABŞ-dan 3,6 milyon dollar qrant alıb, keçən il isə büdcə kəsirinin maliyyələşdirilməsi üçün Avropa İttifaqından 15 milyon avro qrant almışdı.

Sivil toplum yeni mütərəqqi qanunlar çərçivəsində tam şəffaf şəkildə işləməli, hökumət də QHT-lərə təhlükə mənbəyi kimi deyil, məmləkətin problemlərini çözməkdə kömək ola biləcək bir institut kimi baxmalıdır…

Müəllifin başqa yazıları:

İmic problemi

Bir millət, bir sistem

Nə etməli?

Virus dönəminin dərsləri

Gəlirsiz xərclər

“Bahalı manat” dalanı

Düşünmək üçün…

Qara yanvar: əvvəl və sonra… yenə əvvəl (4)

  • 20 May 2020

Mövqelər tutulub

  • 20 May 2020

Son materiallar

comments
Aktual 2ManşetXəbər

Dünya futbol çempionatı

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Xalqların Rusiyaya münasibəti necə dəyişib? – Sorğu

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Yaxın ölkələrdə benzin necəyədir?

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Rusiyaya təzyiq, Çinə nəzarət – “Reuters”

Rəylər

Do not miss

comments
Aktual 2ManşetXəbər

Dünya futbol çempionatı

Son materiallar

comments
Aktual 2ManşetXəbər

Dünya futbol çempionatı

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Xalqların Rusiyaya münasibəti necə dəyişib? – Sorğu

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Yaxın ölkələrdə benzin necəyədir?

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Rusiyaya təzyiq, Çinə nəzarət – “Reuters”

comments
ManşetŞərh

Dalana doğru

comments
ManşetXəbər

Dərs ili haçan başlasın? (Sorğunun nəticələri)

comments
ManşetXəbər

Avropa Məhkəməsindən yeni qərarlar gəlir

comments
ManşetXəbər

Manatdan baha valyutalar

comments
ManşetXəbər

Azərbaycanın koronavirus statistikası

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Avropa İttifaqı Ukrayna və Moldovaya namizəd statusu verdi

comments
ManşetXəbər

Tofiq Yaqublu anasının ilinə də buraxılmır

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Putinin dünya arenasına qayıdışı – CNN

comments
ManşetXəbər

Əli Əliyevin cəza müddəti 1 ilə qalxdı

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Ermənistan ehtiyatda olanları hərbi toplanışa çağırır

comments
ManşetXəbər

Neftin büdcə qiyməti artırılır

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Rusiya təhdidi: F-16 qırıcılarının istismar müddəti artırıldı

comments
ManşetŞərh

Pulun bəlli istiqaməti

comments
AktualManşetŞərh

Bahalıq artımları

comments
ManşetXəbər

Erkin Qədirli komitə sədrinin müavini seçilib

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Qonşuluqda xəstə sayı

comments
Dünyanın səsiManşetXəbər

Bolqarıstanda hökumət böhranı

comments
ManşetXəbər

Aytən Məmmədova: “Araşdırma davam edir”

comments
ManşetXəbər

Rəsmilərin maaşında yenilik təklifləri

comments
AktualXəbər

Bölgələr üzrə kredit və əmanət

comments
AktualDünyanın səsiManşetŞərh

Uyğur müsibəti Ukrayna müsibəti kimidir – “Politico”

comments
ManşetXəbər

Bankların beş ayı

comments
ManşetXəbər

Büdcədə yeniliklər ilk oxunuşdan keçdi

comments
ManşetXəbər

Ali Məhkəmə Əli Əliyevi həbsdə saxladı

comments
AktualManşetXəbər

Tərs artımlar

comments
AktualManşetXəbər

Erməni professorun Mustafa Hacıbəyliyə məktubu

Copyright © 2020
  • Saytın xəritəsi
  • Əlaqə
  • Müəllif hüquqları
  • Haqqımızda