Hikmət Nazim

Medianın azadlığı məhdudlaşdırılanda jurnalist xəbəri sosial şəbəkələrdə axtarır. Hətta bir məşhur agentlik bölgələrdə fəaliyyət göstərən saytların “lenta”sını oğurlayır. Yalançılar sözü, iki-üç oğurluğunu özüm tutmuşam. Ən maraqlısı o idi ki, xəbəri sayta yerləşdirən şəxs şəklini çırpışdırdığı saytın loqosunu düzgün kəsə bilməmişdi.

Əslində, işlətdiyi fotoşop proqramını yaxşı öyrənsə, məni aldatmaq çox asandır, çünki o qədər diqqətli adam deyiləm. Böyük xəbər agentliyinin belə öz oxucusunu aldatmağa çalışdığı dövrdə yazılan istənilən xəbərə təəccüblənmək olmaz.

Təxminən bir neçə həftə bundan qabaq məşhur saytlardan biri teleaparıcı Elçin Əlibəylinin “Feysbuk” profilinə istinadla xəbər yazmışdı: “Bakıdakı mağazalardan birində erməni musiqisi səsləndirilib”. Çox pakizə! Bu adamlar heç olmasa istinad verməyi unutmamışdılar. Amma bu məqamda məsələ verdikləri istinad deyil, mövzularıdır.

Başa düşürəm, Ermənistan Azərbaycanın düşmənidir və müharibə yaraları hələ də sağalmayıb, lakin jurnalist olan kəs ölkənin deyil, birbaşa qələmin mövqeyindən çıxış etməlidir.

Bu mövzuda xeyli maarifləndirici yazı yazılıb. Təkrarlamaq istəmirəm…

Üstəlik, musiqinin dili, dini, irqi olmur. Adi Bakı sakininin erməni yazıçısının kitabını oxumağında, rəssamının tablosuna baxmağında, rejissorunun filmini izləməyində, musiqiçisinin ifasını dinləməyində nə qəbahət iş ola bilər axı? Əksinə, bu, azərbaycanlıları bir xalq olaraq böyük göstərər. Səhvən dinləmiş olsa belə, onun atdığı addım sülhə, humanizmə xidmət edir.

Üstəlik, ermənilər də Müslüm Maqomayevdən tutmuş Röya Ayxana qədər əksər azərbaycanlı sənətçinin ifasını dinləyirlər. Toy-nişan məclislərində sifariş verir, qol qaldırıb oynayırlar. Bundan əlavə, “Yutub”da Azərbaycan ritmlərini ifa edən kifayət qədər erməni nağara ifaçısı var. Çoxu da uşaqdır. Böyüklü-kiçikli oturub qulaq asır, alqışlayırlar. Baxdıqca bir daha əmin olursan ki, musiqi ruhun qidasıdır. Pafoslu səslənsə də, belədir.

Həmin görüntüləri izləyən erməni jurnalist niyə götürüb xəbər yazmır ki, əmim oğlunun dayısı nəvəsinin toyunda “bədnam qonşularımız”ın musiqisi ifa olundu. Yoxsa onların jurnalisti yoxdur, yaxud bizim qədər ağıllı deyillər?

Yox, elə düşünmürəm ki, düşmən olduğu xalqın mədəniyyət abidəsini öz mədəni irs siyahısına daxil edən xalq bu qədər ağılsız olsun. Sadəcə, belə hesab edirəm ki, onlar toylarında ifa olunan Azərbaycan musiqisindən zərər gələcəyini gözləmirlər. Ən əsası, musiqidən zərər-ziyan gözləmirlər.

İndi kimsə deyəcək ki, öz musiqiləri yoxdur, ona görə də əlimizə baxırlar.

Bəli, Azərbaycanda bu tip populist çıxışlar çox sevilir. Onlar isə konkret iş görürlər: azərbaycanlılar erməni musiqisini dinləyən fağır mağaza sahibinə vətənpərvərlik dərsi keçəndə dolmanı adlarına çıxır, hansısa bir sənətkarın nəinki musiqisinə, hətta həmin sənətkarın özünün erməni olduğuna dair iddia qaldırırlar. Belə-belə, bala-bala mənəvi, mədəni üstünlük əldə edirlər.

Bu yazını hazırlayanda yunanların türk, türklərin yunan nifrətinə dair iki məqalə oxudum. Onlarda da təxminən eyni mənzərə olub. Hətta tarix müəllimləri orta əsrlərdən misallar gətirib uşaqların beynini yuyur, bir balaca yumşaldıcı fikir söyləyən şagirdin ağzını yumurmuşlar.

Yadımdadır, 2004-cü ildə məsələni kökündən həll etmək üçün türk-yunan ortaq istehsalı olan “Yabancı damat” adlı serial çəkdilər. Yunan oğlanla türk qızın məhəbbətindən bəhs edirdi. Serialın axırlarına yaxın qızın yunanlara qarşı döyüşmüş babasının, oğlanın türklərə nifrət edən nənəsinin fikirləri dəyişirdi. Həmin serialı izləyən insanların da… Təbii, problemin tam həlli mümkün olmasa da, cəhdə söz ola bilməz.

Hazırda Azərbaycan və Ermənistanın ortaq film istehsal etməsini gözləmək tezdir, amma ən azından media insanları qıcıqlandıracaq oyunlardan (yuxarıda qeyd etdiyimiz xəbərdəki kimi) çəkinməlidir.

Müəllifin başqa yazıları:

Jurnalist də Tanrı kimi…

Yayılan cəsəd şəkilləri nəyə xidmət edir?

“Düz bazar”, yoxsa bazar?

“Kirpi”, “Mozalan”, yoxsa “Kobramedia”?

Mediada təcrübə