• Rubrikalar
    • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi
.

  • Email
  • Facebook
  • RSS
  • Twitter
  • YouTube
  • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi
Seymur Kazimov

Tənqidə dözümsüzlük problemi və onun fəsadları

  • 18 Aprel 2018
14
SHARES
FacebookTwitterPinterest

Seymur Kazımov

“Bu hadisə nəyə, kimə xidmət edir? İlk növbədə bu davranışla ATƏT-in çətiri altında ölkəyə müşahidəyə gələn 50-dən çox ölkənin 80-dək deputatına praktik vəziyyəti daha aydın görməyə imkan yaratdılar. Yəni bu davranışları ilə dedilər ki, ölkədə ən xırda tənqidə belə keçid yoxdur, tənqid edənlər dərhal hədəf ola, günahlandırıla, hətta fiziki basqılara məruz qala bilərlər”.

Hüquqşünas Ələsgər Məmmədli ATƏT-in müşahidə missiyasının aprelin 11-də keçirilmiş növbədənkənar prezident seçkisinin nəticəsi ilə bağlı mətbuat konfransında hakimiyyət mediasında çalışan bir qrup jurnalistin yaratdığı qalmaqal barədə bunları yazıb.

Alternativ fikrə və tənqidə dözümsüzlük Azərbaycan cəmiyyətinin əsas problemlərindən biridir və Avropa institutları da bundan öz nəsibini almış oldular. Azərbaycan jurnalistikasında da bir neçə ildir ki, siyasi tok-şoular, müzakirələr, debatlar keçirilmir. Son prezident seçkisi kampaniyası zamanı İctimai Televiziyanın efirində namizədlər üçün ayrılmış ödənişsiz efir vaxtı da debatdan çox monoloqu xatırladırdı.

Azərbaycanda kütləvi informasiya vasitələri iqtisadi və siyasi proseslərə təsir qabiliyyətinə malik deyil. Xəbərlər ictimai rəyi formalaşdırmır, reklam buraxılışları da tələb-təklif anlayışından çox uzaqdır. Çünki media ümumiyyətlə ictimaiyyət üçün qapalıdır və onun maraqlarını, gözləntilərini əks etdirmir.

Müasir Azərbaycan mediası ictimai müzakirələrin aparılması üçün platforma rolunu oynamır. Mediada müzakirə olunan problemlər “gəlin-qayınana-qayınata” triosundan yuxarı qalxmır. Nəticədə keyfiyyətsiz səhiyyənin, savadsız təhsilin, ədalətsiz məhkəmənin qurbanlarının sayının artmasına təəccüblənirik.

Problemlərin yeganə həlli yolu onu hamının görüb-eşidəcəyi müstəviyə çıxarmaq və fərqli düşüncə sahiblərinin köməyi ilə çıxış yolları tapmaqdır. Tozu birdəfəlik təmizləmək əvəzinə onu palazın altına süpürmək problemi həll etmək yox, gizlətməkdir. Ən qorxulusu isə prosesin məqsədli və şüurlu şəkildə aparılmasıdır. Bu zaman haqqında danışılan “problemsiz cəmiyyətdə” özlərini görməyən insanların müzakirələri sosial media platformalarına daşınır və qaşrıdurmaya çevrilir. Ənənəvi media alternativlərə qapalı olduğundan bu işi öhdəsinə rəqəmsal texnologiyalar götürür. Bu gün sosial şəbəkələr bir-birinə zidd fikirlərin cəmləşdiyi yeganə platformadır. Burada da moderator və fasilitatorların olmaması müzakirələri ictimai-siyasi yükdən çıxararaq aşağı səviyyəli söhbətlərə aparır.

Analoji debatların televiziya kanallarında və yaxud intenet resurslarında peşəkar jurnalistlərin vasitəçiliyi ilə təşkil olunması və tənzimlənməsi müzakirə mədəniyyətinə töhfə vermiş olardı. Alternativ fikir reallığı, həqiqəti deyil, konkret şəxsin subyektiv mövqeyini əks etdirə də bilər, amma son qərar tamaşaçıya aiddir. Bu gün Azərbaycan mediası auditoriyasına çoxqütblü fikirlər təqdim etmir. Vətəndaşın da düşüncəsinə sayğı göstərilmir, onun gözləntiləri nəzərə alınmır.

Fikir müxtəlifliyi, fərqli düşüncə tərzi müzakirə mədəniyyətinin tərkib hissəsi olduğu kimi, demokratiyanın təməl prinsiplərindən biridir. Bu eyni zamanda həm cəmiyyətin ictimai inkişafına, həm də medianın bir ictimai institut kimi püxtələşməsinə gətirən faktordur. Fərqli düşüncə sahibləri bir-biriləri ilə fiziki yox, intellektual mübahisə aparırlar. Zamanında alternativ fikrə dözümlülük aşılansaydı, yəqin ki, ATƏT təmsilçilərinin sözlərinə etiraz onların üzərinə hücumla nəticələnməzdi, onlara peşəkar jurnalist yazısı ilə cavab verilərdi. Kimsə müzakirələri, deyilən fikirləri yox, hücumu müzakirə edir. Məlum mətbuat konfransında da dözümsüzlük nümayiş etdirən məhz jurnalistlər idi. Jurnalistin hüquq və vəzifələrinə dalaşmaq, tədbirin gedişinə mane olmaq kimi hallar daxil deyil. Analoji hal 2013-cü ildəki prezident seçkisindən sonra da olmuşdu. Eyni hadisənin üçüncü dəfə baş verməməsindən ötrü ictimai tənqid və kompromis üçün əlverişli mühitin yaradılmasına ehtiyac var.

Müəllifin başqa yazıları:

Jurnalistika fakültəsi və “qabiliyyətli” tələbələr

Ədəbi dil normalarına əməl etməklə yalan danışmaq olarmı?

Jurnalist seçim qarşısında: vicdan, yoxsa pul?

Medianın yaratdığı “qəhrəman” və “düşmən” obrazlarının cəmiyyətə təsiri

Sosial medianın ənənəvi media üzərində qələbəsinin əsas səbəbləri

Azərbaycanda media niyə biznesə çevrilə bilmir?

“Ölü jurnalist material hazırlaya bilməz”

İtkin düşən alpinistlər, mübahisə edən nazirliklər, susqun media və bloqçular

Peşəkar jurnalist olmağın yükü… Azərbaycanda

Azərbaycan televiziyalarının seçki reallıqları

Medianın “həqiqəti üzə çıxarmaq” problemi

Gənc jurnalistləri kimlərdən qorumalı?

Mətbuat Şurasının qurultayı nə ilə yadda qaldı?

Keyfiyyətli jurnalistika tədrisinə necə nail olmalı?

Yeni seçki faiz sıralamasını necə dəyişdi?

  • 18 Aprel 2018

İlham Əliyev keçmiş rəqiblərinə vəd verdi

  • 18 Aprel 2018

Son materiallar

comments
ManşetXəbər

Boşanmanın çox olduğu bölgələr

comments
ManşetXəbər

Bölgələr üzrə orta pensiya

comments
ManşetXəbər

Əhali statistikası

comments
ManşetXəbər

Azərbaycanın xarici borcu

Rəylər

Do not miss

comments
ManşetXəbər

Boşanmanın çox olduğu bölgələr

Son materiallar

comments
ManşetXəbər

Boşanmanın çox olduğu bölgələr

comments
ManşetXəbər

Bölgələr üzrə orta pensiya

comments
ManşetXəbər

Əhali statistikası

comments
ManşetXəbər

Azərbaycanın xarici borcu

comments
ManşetXəbər

Pensiyaçıların sayı, orta pensiya

comments
AktualManşetXəbər

Müsavatçıların nizamnaməsi

comments
AktualManşetXəbər

Fəaliyyət növləri üzrə orta maaş

comments
ManşetXəbər

Yarım ilin demoqrafik hesabatı

comments
ManşetXəbər

115 əskik

comments
AktualXəbər

Publik hüquqi şəxs

comments
AktualXəbər

Superkubok statistikası

comments

Yeni Laçın yolu

comments
AktualManşetXəbər

Partiyaların qanunu

comments
ManşetXəbər

Bazar nə qədər bahalaşıb?

comments
ManşetXəbər

Macar səddi yarıldı

comments
ManşetXəbər

Artım və azalma açıqlamaları

comments
ManşetXəbər

Bakıda maaş, başqa göstəricilər

comments
ManşetXəbər

Müsavatçı həbsdə qalır

comments
AktualDünyanın səsiManşetŞərh

Koronavirusun universal peyvəndi gəlir? – ABC

comments
ManşetTribunaYazarlar

Ruhu bədəndən qovmaq!

comments
AktualDünyanın səsiManşetŞərh

Saxta xəbərin geniş meydanı – “Forbes”

comments
AktualManşetXəbər

Parlament sədrinə müraciət

comments
AktualManşetŞərh

22 milyon manatlıq itkinin hesabı

comments
AktualManşetXəbər

Narahatlıq, təklif

comments
ManşetXəbər

Londonda Azərbaycana təcavüz

comments
ManşetXəbər

1,7 manatın 4 il 5 ayı

comments
ManşetXəbər

Prezidentlərin telefon söhbəti

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Rusiyadan qorxmamaq – “Vaşinqton Post”

comments
ManşetTribunaYazarlar

Vaxt qoymaq zamanı

comments
ManşetXəbər

Qarabağ yolunda durum necədir?

Copyright © 2020
  • Saytın xəritəsi
  • Əlaqə
  • Müəllif hüquqları
  • Haqqımızda