Poeziya
Dublin yəhudisinin odisseyası
Ceyms Coysun “Uliss” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bizim uşaqlıq, yeniyetməlik çağlarımızda dini kitablar əlçatan deyildi. Ona görə də dini mətnlərlə, dini mədəniyyətlə tanışlığımız ya marksizm mövqeyindən yazılmış tənqidçi, təftişçi kitablar, ya da klassik şairlərin, yazıçıların əsərləri vasitəsilə ...
Keçmişi indiyə çağırmaq
Marsel Prustun “İtkin zamanın sorağında” epopeyası haqqında Fəxri Uğurlu Gəncliyimin ucsuz-bucaqsız kainatda özümə bir istinad nöqtəsi tapmaq üçün həqiqət sorağına çıxdığım illərində yollar, cığırlar, izlər məni tez-tez hansısa filosofun qapısına aparırdı. Onların arasında antik filosoflar da vardı,...
Ağa Laçınlı: sözün ağası
Mayın 5-i şair, alim, pedaqoq Ağa Laçınlının 85 illiyidir. 1940-cı ildə Laçın rayonunun Oğuldərə kəndində doğulan Ağa Laçınlı Maksim Qorki adına Moskva Ədəbiyyat İnstitutunun poeziya fakültəsində ali təhsil alıb. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetində ədəbi işçi, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının (Birliy...
Viran vücuddan qaçış
Akutaqava Rünoskenin həyatıyla sənətinin qovuşağında Fəxri Uğurlu Akutaqavanın meydana çıxmasıyla yapon ədəbiyyatı Qərb ədəbiyyatına möhkəm tellərlə calandı, yapon nəsri dünya ədəbi prosesinin tamhüquqlu üzvünə, danılmaz faktına çevrildi. Onun yaradıcılığı milli köklərdən şirə çəksə də, qol-budağını...
Karakasda poeziya həftəsi
Azərbaycan-Venesuela diplomatik münasibətlərinin 30 ili Bu ilin may ayında ölkələrimiz arasında diplomatik münasibətlərin 30 ili tamam olur. Ötən müddətdə sosial-siyasi, iqtisadi və digər sahələrdə əlaqələrimiz genişləndiyi kimi, xalqlarımız arasında mədəni münasibətlərin canlandırılıması və inkişaf...
İstənilən havada, istənilən məsafədə
İbrahimxəlil Dünyaya bədii ədəbiyyat pəncərəsindən baxmaqdan böyük səmimiyyət görmədim. İstənilən məsafədə, istənilən havada: duman, qar, yağış, fərq etməz, metrin, kilometrin, qısası, istənilən uzaqlığın poeziya-musiqi dolu könüllər üçün bir elə əhəmiyyəti qalmır. Çünki belədə könüldən-könülə həmiş...
Alxan Binnətoğlunun binələri (dağlar havası – nostalji)
İbrahimxəlil Alxan müəllimdən bircə dəfə, tək bircə dəfə – o da şumerlərlə bağlı – incimişəm. Yox, bu inciklik şumer mədəniyyətinin incisi olan “Gilqamış dastanı” ilə bağlı olmayıb. Bu, antik Mesopotamiya ilə bağlı ən qədim qaynaqlardan biri “Krallar siyahısı” adlanan gil lövhələrlə bağlı olub. Daha...
Heç bir dinin gücü yetməyən işin öhdəsindən sevgi asanlıqla gəlir
Kulis.az Ömər Xəyyamın Fəxri Uğurlu ilə müsahibəsini təqdim edir. – Fəxri müəllim, bu vaxtacan xeyli müsahibə vermisiniz. Demək olar, hamısını oxumuşam, fəqət elə məsələlər var ki, o məsələlər haqqında heç vaxt danışmamısınız və mən sizin məhz haman məsələlər haqqında fikirlərinizi öyrənmək is...
Qardaşım Qalaktion (esse)
İbrahimxəlil Vaqif Bayatlı “Mən zalım adamam, kamança” şeirində “qardaşım ağaclar, bacım çiçəklər” deyir, ayrı bir şeirində də ayrıca “qardaşım torpaq” deyir. Keçib gəldiyi göyüzü kimidir şairin üzü – işığı saralar, buludu keçər. Hər gün könlümüzdən, ürəyimizdən göyüzünə dönmək ümidi keçər. Vaqif bə...
Böyüklər üçün uşaq kitabı
Antuan de Sent-Ekzüperinin “Balaca şahzadə” roman-pritçası haqqında Fəxri Uğurlu 1935-ci ilin sonlarında Ekzüperi bütün olan-olmazını toplayıb üstəlik də dostlarından borc götürmək hesabına aldığı şəxsi təyyarəsiylə Paris-Sayqon-Paris marşrutu üzrə aviasiya yarışına qoşuldu. Yarışın şərtinə görə, uç...
Ruhu üzünə çıxan dünya
Moris Meterlinkin “Göy quş” nağıl-pyesi haqqında Fəxri Uğurlu Dünya ədəbiyyatının qızıl fonduna düşmüş elə əsərlər var, həm uşaq, həm böyük üçündür – Defonun “Robinzon Kruzo”su, Sviftin “Qulliver”i, Andersenin “Çılpaq kral”ı, Ekzüperinin “Balaca şahzadə”si kimi. Meterlinkin “Göy quş”u da bu qəbildən...
Varlığın yaxasını açmaq
Fridrix Novalisin “Henrix fon Ofterdingen” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Saksoniya torpağında dağ mühəndisi sifətiylə çalışanda şair Novalis özü kimi yoxsullaşmış zadəgan olan mühəndis həmkarının evini tez-tez ziyarət eləyirdi. Kün ailəsinin Sofi adında on iki yaşlı qızı vardı. Qızcığaz savadsız idi,...
Qaranlıqlara elegiya
İbrahimxəlil Xəyalınıza Leonardo da Vinçiyə aid edilən “Madonna Litta” rəsm əsərində olduğutək, körpəsini əmizdirən bir ana gətirin. Körpə ana südündən doya-doya ulduzlarla dolu Süd Yoluna – Kəhkəşana, yəni, bizim Qalaktikaya baxır. Qalaktika da etimoloji mənbəyi olan qədim yunancada: “galaxias” – “...
Yoxluğun verdiyi azadlıq
Fridrix Hölderlinin “Hiperion, yaxud Yunan zahidi” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Folkner kimi şeiri tərgidib nəsrə keçən, Bunin kimi şeirlə nəsri paralel aparan (onun poeziyasının, yoxsa prozasının güclü olduğu bu gün də mübahisə mövzusudur), Rilke sayağı nəsri ikinci dərəcəli məşğuliyyət sayan şairl...
Taleyə qarşı peyvənd
Pedro Kalderonun “Həyat yuxudur” dini-fəlsəfi pyesi haqqında Fəxri Uğurlu Biz yuxularımızı əmələ gətirən cövhərdən yaranmışıq, bu miskin ömrümüz də yuxu haləsində keçir. Vilyam Şekspirin “Fırtına” tragikomediyasından Kalderon ispan ədəbiyyatının Servantesdən sonra dünya miqyaslı ən böyük fiqurudur. ...
Keçmişdə qalmış gələcək
Con Miltonun “İtirilmiş cənnət” dini-mistik dastanı haqqında Fəxri Uğurlu On yeddinci yüzillik Avropada yeni dünyaya, yeni tarixə keçid əsridir. Həm ictimai-siyasi, həm də elmi-mədəni sahədə bir sıra kəşflərin, ixtiraların – məsələn, Con Lokkun liberalizm siyasi-fəlsəfi nəzəriyyəsinin, Nyutonun fizi...
Kainatın mühərriki ehtiraslar
Corc Qordon Bayronun “Don Juan” mənzum romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bayron klassik Avropa ədəbiyyatının sonbeşiyidir. Onun otuz altı illk natamam ömrü qoca qitədə həm ictimai-siyasi tarixin, həm də fikir tarixinin yeniləndiyi dövrə düşür. Fəlsəfi-estetik baxımdan klassik şairlərlə bir cəbhədə təmsil...
Hindistan dərvişi
Rabindranat Taqorun “Gitancali” mistik toplusu haqqında Fəxri Uğurlu Taqor hind xalqının peyğəmbəridir – sözün həm məcazi, həm də gerçək mənasında. Hələ atası induizmə (onun fikrincə) sonradan sırınmış bütpərəstliyi, çoxallahlılığı inkar eləyir, ümməti qədim arilərin unudulmuş monoteist dünyagörüşün...
Şair Gəray Göyyurdun yubiley təqdimatı
Sentyabrın 5-də Gədəbəy rayonunun Aşıqlar Məktəbində şair Gəray Göyyurdun 60 illik yubileyi münasibətilə tədbir keçirilib. Tədbirdə şairin Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevə həsr etdiyi “Zəfər sənin zəfərindi, Sayın Ali Baş Komandan” adlı yeni şeir kitabı da təqdim olunub. Mədəniyyət Nazirliy...
Sel aparsın bu suyu…
Bu gün şair Salam Sarvanın doğum günüdür, 58 yaşı tamam olur. Yazıçı Fəxri Uğurlunun şairin 45 yaşına həsr etdiyi yazını Novator.az-ın oxucularının diqqətinə çatdırırıq. Dağlara çatan kimi bizə şərt qoyurdular: buraların havasını götürənəcən çayda çimmək, bulaqdan su içmək olmaz – arandan gəlmisiniz...