Poeziya
Hekayəmi İstanbulda xatırladım…
Fəxri Uğurlu 1986-cı ilin qızmar yay günlərində o vaxtkı Azərbaycan, indiki Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsinin türk bölümünə imtahan verməyə hazırlaşanda fakültənin fars şöbəsini seçmək imkanım da vardı. Ancaq seçmədim. Sovet imperiyasında yaşayan türklərdən dəmir pərdəylə aralanm...
“Gör nə günlərə qaldın”ın sözlərinin həmmüəllifi kimdir?
Əlirza Balayev, Əməkdar jurnalist Fikrət Əmirov zamanın bir daha yetirməyəcəyi dahi sənətkarlardandır. Heç şübhəsiz, bəstəkarın “Sevil” operası, “Min bir gecə” baleti, simfonik muğamları Azərbaycan musiqi sənətinin zirvəsində qərarlaşmış və dünyada tanınan möhtəşəm əsərlərdir. Sənətşünasların yekdil...
“Ah, bu sevgi əsdi-keçdi meh kimi!” (Lorkanın şeirləri)
5 iyun – 38 yaşında faşistərin qətlə yetirdiyi görkəmli ispan şairi Federiko Qarsia Lorkanın doğum günüdür. Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzi Mahir N. Qarayevin tərcüməsi və Ramiz Rövşənin redaktorluğu ilə Lorka yaradıcılığının mükəmməl cildini çapa hazırlayıb. Cildə əndəlüslü şairin məşhur “Kante x...
Məratibül-vücud, yaxud Beşmərtəbə varlıq evinin altıncı mərtəbəsi
Fəxri Uğurlu Homo-sapiensin yer üzündə yaşadığı həyat insan düşüncəsinin mərtəbələrinə uyğun mərhələlərə bölünür. Yəni təfəkkür ictimai həyatımızın mənbəyidir. Bəs təfəkkürün özünün qaynağı nədir – bu, artıq başqa söhbətin mövzusudur. Bu gün bizə şər kimi, şeytani düşüncə kimi görsənən fikir, ...
Könlüm kiçik Kərbəladı… (Şeirlər)
Seyid Malik 1987-ci ildə Laçın rayonunun Oğuldərə kəndində anadan olub. Laçın rayonu işğal ediləndən sonra, 1992-ildə ailəsi ilə birlikdə Biləsuvar rayonunda məskunlaşıb. İxtisasca müəllimdir. Ədəbi yaradıcılığa erkən yaşlarından başlayan Seyid Malik iyirmi ildən artıqdır dövri mətbuatda çıxış edir....
“Onda öz-özümə dedim ki, nə yaxşı atam ölüb”
“Cəhənnəmdən keçmiş mələk” romanının müəllifi Bircənin suallarına oğlu Cavid cavab verir. – Sən kimsən? – Bu sualı görəndə istədim ad-soyadımı yazıb keçəm növbəti suala, amma sonra fikirləşdim ki, belə yazsam mənə güləcəksən. Mən sənin fədakarlığın sayəsində bütün arzularına, xəyallarına...
Gəray Göyyurdun yeni kitabının təqdimatı keçirilib
Azərbaycan Yazıçılar Birliyində şair Gəray Göyyurdun “Dövlətim var, ordum var” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. Tədbirdə Yazıçılar Birliyinin üzvləri, ziyalılar, ictimaiyyət nümayəndələri iştirak ediblər. Kitab 352 səhifədən ibarətdir, 2020-ci ildə “Nərgiz” nəşriyyatında 500 nüsxədə çap olunub...
Yaradanı yaradanlar
Ədəbiyyatda dini-mistik duyğunun ifadəsi haqqında Fəxri Uğurlu Həzrət Əlinin belə bir kəlamı var: “Mən doğulduğum gün öldüm”. Yəni əbədi, baqi aləmdən ölümlü, fani dünyaya gəldim. Buddanın ötən yazıda misal gətirdiyim kəlamını tərsinə çevirsək, Həzrət Əli məntiqiylə belə deyə bilərik: “Bizim həyatım...
Günəşin qatilliyi
Ədəbiyyatın panteistik gedişlərindən fraqmentlər Fəxri Uğurlu Budda fəlsəfəsinin mahiyyətini ifadə eləyən belə bir kəlam var: “Bizim varlığımız əbədi yoxluğumuz arasında qısa fasilədir”. XVII əsrin böyük yapon şairi, buddizmin ən yaxşı ifadəçilərindən biri Basönün məşhur hokkusu da elə bu kəlama il...
Fikrin libası
Ədəbi üslub həndəvərində gəzişmələr Fəxri Uğurlu Üslub fikrin, ideyanın libasıdır. Forma məzmunun əyninə oturmasa, sənət əsəri yaranmaz. Nə demək necə deməkdən əvvəl gəlir, forma məzmundan doğulur. Məsələn, “Hərb və sülh” əsərini bir cildə sığışdırmaq olarmı? Yeri gəlmişkən, Lev Tolstoy bu möhtəşəm ...
Təsir, yoxsa oğurluq?
Sənətdə bunları seçib ayırmaq elə də asan deyil Fəxri Uğurlu Ədəbi təsirlə ədəbi oğurluğu qarışdırmaq olmaz, hərçənd bunları bir-birindən ayırmaq elə də asan deyil. Məsələn, Onore de Balzakın “Qorio ata” romanının Şekspirin “Kral Lir” faciəsindən ilhamlandığına mənim şübhəm yoxdur, hər iki əsərdə in...
Janrın yaddaşı, fikrin əcdadı
Fəxri Uğurlu Janrın da yaddaşı var. Ənənəvi türk şeiri qəliblərində yazan şair bayatı yaddaşına, meyxanaçı əruz yaddaşına, romançı dastan yaddaşına söykənir. Məsələn, Baxtin Dostoyevski poetikasının sirrini çözəndə onu aparıb antik dövrün Menipp satirasına – menippeyalara calayırdı (hərçənd m...
Dili yuxudan oyatmaq
Fəxri Uğurlu Atamın anası Rəhimə nənəm rəsmi adı çərşənbə axşamı olan ikinci günə tək günü, şənbəyə cumertəsi (cuma ertəsi) deyərdi. Bir işə başlayacaqdıqsa siftəni bu iki günün birində eləməliydik, yoxsa nənəm göyü başımıza uçurardı. Yayın ortalarında, həmin o düşərli günlərin birində məni kənd uş...
Varlığımızın evini abadlaşdıraq
Fəxri Uğurlu Dil millətin başlıca atributudur. Dil yoxsa, millət də yoxdur. Şairlərin, yazıçıların, söz üstündə əsənlərin əməyinə rişxəndlə baxanlara demək istərdim ki, varlığınızı onlara borclusunuz, onların çörəyini yeyirsiniz, çünki əgər milli ədəbiyyatımızın qol-qanad verdiyi bu dil olmasaydı, ...
Hörmüzdün səltənətinə xoş gəldiniz!
Fəxri Uğurlu Əgər islam dini yaşadığımız bölgəyə ayaq açmasaydı, biz zərdüşti olsaydıq, “Məlikməmməd”, “Cırtdan” kimi nağıllarımız dini rəvayət, müqəddəs mətn sayılacaqdı. Bir dindar müsəlman, ya xristian bu gün Nuh, İbrahim, Yusif, Əyyub, Yunis, Davud, Süleyman, Musa kimi peyğəmbərlər haqqında dini...
Universal zamanın sahilində
Fəxri Uğurlu Məşhur rus jurnalisti, tənqidçisi Aleksey Suvorin 1901-ci ildə yazırdı: “İndi bizim iki hökmdarımız var: biri çar II Nikolay, o biri Lev Tolstoy. Hansı daha güclüdür? Nikolay padşah Tolstoya heç nə eləyə bilməz, onun taxtını laxlada bilməz, ancaq Tolstoy istəsə, çar nəslinin xanədanını ...
Dünyaya çıxmaq
Fəxri Uğurlu Son illər söhbətlərdə, diskussiyalarda, müsahibələrdə belə bir sualla tez-tez qarşılaşırıq: niyə bizim ədəbiyyatımız dünyaya çıxa bilmir, niyə bizim ölkəmizdə, tutalım, Markes, ya Pamuk yetişmir? Dünyaya çıxmaq. İlk təmasda qəribə səslənir, hələ adamın gözünün qabağına başı dumanda-bulu...
Atalı-analı yetimlər
Fəxri Uğurlu Son illər bu “gümüş” kəlamı tez-tez eşidirik: “Heç kim heç kimin kitabını oxumur”. Doğrudanmı belədir? Oxumurlarsa, niyə oxumurlar?.. Sovet dönəmi başa çatandan sonra ədəbiyyatımızda nisbi durğunluq yarandı, varislik prinsipi pozuldu. Bir çox mövzu aktuallığını itirdi, fəlsəfi-estetik ...
Eldar Həsənovun məhkəmədəki son sözü
Novator.az dövlət xadimi, ədliyyə general-leytenantı, alim Eldar Həsənovun 2022-ci il yanvarın 22-si Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsindəki son sözünü təqdim edir. 2020-ci il avqustun 13-də tutulan Eldar Həsənov bu son sözdən sonra çıxarılan hökmlə 10 il müddətinə azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum ...
Tanış səltənətin sultanı
Uğurlu Fəxri Hörmətli Azər Abdulladan Ramiz Rövşən haqda xüsusi buraxılışa yazı yazmaq təklifi alanda Çexovun ən çox sevdiyim hekayələrindən olan «Rotşildin skripkası»nı, bilmirəm, neçənci dəfə oxuyurdum. Hekayənin qəhrəmanı tabutqayıran Yakov ömrü boyu əlləşib-vuruşub tabut düzəltməklə, arabir məc...