Gender
Boşanma 31,3 faiz artıb
Dövlət Statistika Komitəsi 2023-cü il dekabrın 1-nə Azərbaycan əhalisinin rəsmi sayını 10 milyon 176 min 811 nəfər göstərib. Hesabata görə, 2023-cü ilin yanvar-noyabr aylarında ölkədə 103367 uşaq doğulub, 54794 ölüm halı, 49549 nikah, 19761 boşanma qeydə alınıb. Novator.az bildirir ki, 2022-ci ilin ...
Qırmızı qanın qara fəsadları
Stendalın “Qırmızı və qara” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Yeni romanın banisi Stendaldır. Avropada psixoloji roman janrının bünövrəsi onun yaratdığı “Qırmızı və qara” əsəriylə qoyulub. Ancaq Şekspir siqlətli bir yazıçının sağlığında qədri-qiyməti bilinməyib. Çox təəssüf ki, əksər dahilərin, banilər...
İlin populyar adları
Novator.az 2023-cü ilin populyar adlarının siyahısına nəzər salıb. Ədliyyə Nazirliyinin yaydığı statistika oğlan adlarında Uğur adını ilk sırada göstərir: bu ad 1763 uşağa məsləhət görülüb. 1678 oğlan Əli, 1501 oğlan Yusif adı alıb. İlk onluqda Hüseyn (1470 uşaq), Ömər (1046), Raul (1030), Məhəmməd ...
Bədənin cəhənnəmindən ruhun cənnətinə
Aligyeri Dantenin “İlahi komediya” dini-mistik poeması haqqında Fəxri Uğurlu Bu ölməz alleqoriyanı xristianların müqəddəs kitabının təfsiri də saymaq olar. Hərçənd o müqəddəs kitabın heç bir bölümündə, fəslində cəhənnəmin, ərafın, ya cənnətin belə “dəqiq”, təfərrüatlı, təfsilatlı təsviri verilməyib....
Ayaq saxla, zaman, dayan, an, sən gözəlsən!
İohann Volfqanq Hötenin “Faust” dramatik poeması haqqında Fəxri Uğurlu Özünün şah əsəri üzərində işə başlayanda Höte iyirmi yaşını yenicə adlamışdı. Əsəri başa çatdıranda isə müəllifin ölümünə bir il qalırdı. Bu minvalla Hötenin poeması fasilələrlə aşağı-yuxarı altmış ilə yazılmışdı. Əsərin janrı ha...
Nikah statistikası
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda 39134 nikah qeydə alınıb (2022-ci ilin eyni dövrünə nəzərən 15 faiz az), hər 1000 nəfərə 5,1 nikah düşüb. Novator.az bildirir ki, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu 1991-ci ildə hər 1000 nəfərə 10,4...
Kollektiv təhtəlşüurun elçisi
Karl Qustav Yunqun analitik psixologiya təlimi haqqında bir neçə abzas Fəxri Uğurlu 1907-ci ilin fevralında Freydlə görüşmək üçün Vyanaya gedəndə Karl Qustav Yunqun 32, Ziqmund Freydin 51 yaşı vardı. Buna qədər onlar qiyabi tanış idilər. Freydin dəvətiylə günorta baş tutan ilk görüş zamanı onların s...
Qadınlar haqqında haqsız mühakimə yürüdən kişilərə
Xuana İnes de la Krus 1651-ci ildə Mexiko yaxınlığındakı Nepantla kəndində doğulub. Valideynləri rəsmi nikahda olmadığından qeydiyyata “Kilsə uşağı” kimi düşən Xuana oxumağı çox erkən yaşlardan öyrənib. Qeyri-adi yaddaşa, xüsusi istedad və qabiliyyətə malik qızcığaz qısa müddətdə latın dilini öyrənə...
Traktat dilində poeziya
Ziqmund Freydin psixoanaliz təlimi haqqında bir neçə kəlmə Fəxri Uğurlu Müəllifini unutduğum bir fikir var, deyirdi ki, iyirminci əsrin taleyini üç yəhudi müəyyənləşdirib: siyasətdə – Karl Marks, elmdə – Albert Eynşteyn, incəsənətdə – Ziqmund Freyd. Xeyli şişirdilmiş olsa da, bu fikirdə gerçək payı ...
11 ayın populyar adları
2023-cü ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycanda doğulmuş 1463 qıza Zəhra adı verilib. Novator.az Ədliyyə Nazirliyinə istinadla bildirir ki, 1279 nəfər Məryəm, 1228 nəfər Zeynəb adı alıb. Populyar adların ilk onluğunda Aylin (1188 uşaq), Nilay (1070), Fatimə (1032), Ayla (981), Mələk (951), İnci (8...
Boşanma statistikası
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, 2023-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda 16226 boşanma qeydə alınıb. Bu, 2022-ci ilin eyni dövrünə nəzərən 31,3 faiz çoxdur. Hər 1000 nəfərə boşanma oktyabrın 1-nə 2,1 göstərilib. Novator.az bildirir ki, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bə...
Nikah 15 faiz azalıb, boşanma 31,3 faiz artıb
Dövlət Statistika Komitəsi 2023-cü il oktyabrın 1-nə Azərbaycan əhalisinin rəsmi sayını 10 milyon 168 min 369 nəfər göstərib. Hesabata görə, yanvar-sentyabr aylarında ölkədə 85352 doğulan körpə, 45016 ölüm halı, 39134 nikah, 16226 boşanma qeydə alınıb, daimi yaşamaq üçün 2860 nəfər gələn, 1972 nəfər...
İman cəngavəri, əxlaq zadəganı
Migel de Servantesin “Lamançlı Don Kixot” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bütün dünyada bundan dərin, bundan güclü əsər yoxdur. Bu, hələlik insan fikrinin ən son, ən böyük sözüdür, bu, insanın ifadə eləyə biləcəyi ən acı bir istehzadır. Bir gün yerdə məhşər qopsa, bəşəriyyət Allahın qarşısında hesabat ...
Bir sülalənin intiharı
Vilyam Şekspirin “Hamlet” faciəsi haqqında Fəxri Uğurlu Zamanın bağı qırılıb. Dünənlə bugünün, bugünlə sabahın arasında əlaqə itib. Günlər təsbeh dənələri kimi dörd bir yana səpələnib. Xaos dumanı kainatı bürüyüb, bu dumanda nə keçmiş görünür, nə də gələcək. Hamlet məhz belə şəraitdə, belə bir zəmin...
İlin və beş ilin populyar adları
2023-cü ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda doğulan 1317 qıza Zəhra adı verilib. Novator.az Ədliyyə Nazirliyinə istinadla bildirir ki, 1139 uşağa Məryəm, 1094 uşağa Zeynəb adı məsləhət görülüb. Populyar qız adlarının ilk onluğunda Aylin (1062 uşaq), Nilay (934), Fatimə (913), Ayla (881), Mələ...
Ağıldan müdrik gözəllik
Tomas Mannın “Venesiyada ölüm” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Prussiya kralı Fridrixin həyatından bəhs eləyən “Mayya” adlı romanın, “Ruh və incəsənət” adlı sanballı traktatın, bir sıra başqa şöhrətli əsərin müəllifi Qustav Aşenbax dincəlmək üçün İtaliyanın Venesiya şəhərinə yollanır. Burada o, Lido...
İran təranələri
Bircə Hamımızın içində bir Təbriz sevdası, Təbriz yanğısı var. Uşağıydım, kəndimizdə, nənəm demiş, “demaqrat” Saleh vardı. Yaxşı sənətkarıydı. Nənəm dalınca qardaşlarımdan birini yollardı: – Denən, Saleh, durma gəl, hanamın qolu sozalıb. Saleh çaparaq gəlib arvadın hanasını sazlayar, qollarını...
…öl içində!
“Cəhənnəmdən keçmiş mələk” romanına əlavələr silsiləsindən Bircə Yenə komalaq evimizdəyik – atamın bir düzəngahda qurub getdiyi yuvamızda, əlləriylə dikəltdiyi enli uzun çardağımızın altında. Sabah atama il verəcəyik. Yenə bütün ağırlıq sonbeşiyimiz Rüfətin, əmim balalarının, camaatın çiyinlərindədi...
Nobel sülh mükafatı Nərgizə verildi
2023-cü ilin Nobel sülh mükafatı iranlı hüquq müdafiəçisi Nərgiz Məhəmmədiyə verilib. Qərarı oktyabrın 6-sı Osloda Norveç Nobel Komitəsi açıqlayıb. Nərgiz Məhəmmədi qadınların zülmə məruz qalmasına qarşı apardığı mübarizəyə, insan hüquq və azadlıqlarının təşviqinə verdiyi töhfəyə görə bu mükafata la...
Maral üçün nekroloq
“Cəhənnəmdən keçmiş mələk” romanına əlavələr silsiləsindən Bircə Şəhər yuxuluykən yola çıxdıq. Yolumuz çox uzağıdı. Qorxulu virusun qulaqları bizim şəhərdə də çıxmışdı. İki gündən sonra ciddi karantin başlanacaqdı… Mən, Cavid, bir də Rüfətin qızı Aytac. Uşaqlarım üçün yaxşı yol hazırlığı görmü...