Gender
Demoqrafik hesabat
2024-cü il fevralın 1-nə Azərbaycan əhalisinin sayı 10 milyon 183 min 661 nəfərə çatıb. Hesabatı yayan Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, yanvar ayında 8389 doğum, 5518 ölüm halı, 3657 nikah, 1729 boşanma qeydə alınıb. 2023-cü ilin ilk ayına nəzərən doğumun 15,7 faiz, ölüm hallarının 5,9 faiz, ...
Panteizm tanrısının xəstəlikləri
Hamsunun “Pan” romanı, adından da göründüyü kimi, başdan-ayağa panteizm saplarıyla toxunub. Sivilizasiyadan, saxta şəhər mühitindən qaçan leytenant Qlan meşədə bir daxmaya çəkilib ovçuluğa qurşanır, bitkilərlə, heyvanlarla qohumlaşır, lal-kar təbiətlə doğmalaşır, meylini meşəyə salır. İnsanlarla mün...
Qadınlar statistikada
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, Azərbaycanın ümumi təhsil müəssisələrində müəllimlərin 82,7 faizi, orta ixtisas təhsil müəssisələrində 79,4 faizi, ali təhsil müəssisələrində 58,7 faizi, həkimlərin üçdə ikisi, elmi işçilərin 59,2 faizi qadınlar, ümumi təhsil müəssisələri şagirdlərinin ...
Məşhur romanın üçüncü bölümü çapdan çıxdı
Bircənin məşhur “Cəhənnəmdən keçmiş mələk” adlı avtobioqrafik romanının üçüncü bölümü (“Cəhənnəmdən cəhənnəmə”) kitab şəklində nəşr olunub. Xatırladaq ki, əsərin birinci bölümü (“Yaranış”) 2017-ci, ikinci bölümü (“Cəhənnəm”) 2018-ci ildə ayrıca kitab kimi işıq üzü görmüşdü. Yaxın aylarda əsərin dörd...
Uçmaq istəyən balıq
Cerom Devid Selincerin “Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Selincerin tərcüməyə çətin gələn dünya şöhrətli əsərlərini dilimizə uğurla çevirmiş Tehran Vəliyevin ruhu şad olsun! Folkner çağdaşlarına tərif deməkdə xəsis idi, söhbətlərində daha çox bəyəndiyi, dönə-dönə oxuduğu k...
Boşanmanın çox olduğu bölgələr
2023-cü ildə Azərbaycanda hər 1000 nəfərə 2,1 boşanma qeydə alınıb. Bakıda bu göstərici 3,1 həddində rəsmiləşib, paytaxtın Yasamal rayonunda 4,4, Qaradağ rayonunda 4, Xətai və Suraxanı rayonlarında 3,6, Nərimanov və Səbail rayonlarında 3,3, Nəsimi rayonunda 2,9, Nizami rayonunda 2,8, Binəqədi rayonu...
Nikah göstəriciləri
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, 2023-cü ildə Azərbaycanda 54200 nikah qeydə alınıb (2022-ci ilə nəzərən 13,1 faiz az), hər 1000 nəfərə 5,3 nikah düşüb. Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu 1991-ci ildə hər 1000 nəfərə 10,4 nikah rəsmiləşib. 1992 və 2007-ci illər hər 1000...
1941-ci ildən bəri…
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, 2023-cü ildə Azərbaycanda hər 1000 nəfərə 2,1 boşanma qeydə alınıb. Novator.az bildirir ki, bu, 1941-ci ildən bəri ən yüksək göstəricidir. Həmin il hər 1000 nəfərə 2,3 boşanma düşdüyü açıqlanıb. Dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu 1991-ci ildə hər 100...
Nikah azalıb, boşanma artıb
2024-cü il yanvarın 1-nə Azərbaycan əhalisinin sayı 10 milyon 180 min 770 nəfərə çatıb. Hesabatı yayan Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, 2023-cü ildə 112620 doğum, 60150 ölüm, 54200 nikah, 21688 boşanma qeydə alınıb, 3638 nəfər daimi yaşamaq üçün Azərbaycana gəlib, 2483 nəfər ölkədən gedib. 20...
Adsız məzara işləyən tarix
Viktor Hüqonun “Səfillər” roman-epopeyası haqqında Fəxri Uğurlu Lev Tolstoy bu əsəri on doqquzuncu əsrin başlıca romanı saydığını demişdi, “Hərb və sülh”ün formasını da məhz ondan təsirlənib tapmışdı, üstəlik, Hüqonu Dikkenslə bir sırada “dini ruhu olan yazıçı” adlandırmışdı. Dostoyevski “Səfillər”d...
İlk ayın populyar adları
2024-cü ilin ilk ayının populyar adları açıqlanıb. Novator.az Ədliyyə Nazirliyinə istinadla bildirir ki, yanvarda doğulan 46 qıza Məryəm, 45 qıza Nilay, 41 qıza Zeynəb adı verilib. İlk onluqda Ayla (39 uşaq), Zəhra (37), Fatimə (36), İnci (35), Melisa (34), Aylin (32), Mələk (31) adları da var. Oğla...
Boşanma 31,3 faiz artıb
Dövlət Statistika Komitəsi 2023-cü il dekabrın 1-nə Azərbaycan əhalisinin rəsmi sayını 10 milyon 176 min 811 nəfər göstərib. Hesabata görə, 2023-cü ilin yanvar-noyabr aylarında ölkədə 103367 uşaq doğulub, 54794 ölüm halı, 49549 nikah, 19761 boşanma qeydə alınıb. Novator.az bildirir ki, 2022-ci ilin ...
Qırmızı qanın qara fəsadları
Stendalın “Qırmızı və qara” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Yeni romanın banisi Stendaldır. Avropada psixoloji roman janrının bünövrəsi onun yaratdığı “Qırmızı və qara” əsəriylə qoyulub. Ancaq Şekspir siqlətli bir yazıçının sağlığında qədri-qiyməti bilinməyib. Çox təəssüf ki, əksər dahilərin, banilər...
İlin populyar adları
Novator.az 2023-cü ilin populyar adlarının siyahısına nəzər salıb. Ədliyyə Nazirliyinin yaydığı statistika oğlan adlarında Uğur adını ilk sırada göstərir: bu ad 1763 uşağa məsləhət görülüb. 1678 oğlan Əli, 1501 oğlan Yusif adı alıb. İlk onluqda Hüseyn (1470 uşaq), Ömər (1046), Raul (1030), Məhəmməd ...
Bədənin cəhənnəmindən ruhun cənnətinə
Aligyeri Dantenin “İlahi komediya” dini-mistik poeması haqqında Fəxri Uğurlu Bu ölməz alleqoriyanı xristianların müqəddəs kitabının təfsiri də saymaq olar. Hərçənd o müqəddəs kitabın heç bir bölümündə, fəslində cəhənnəmin, ərafın, ya cənnətin belə “dəqiq”, təfərrüatlı, təfsilatlı təsviri verilməyib....
Ayaq saxla, zaman, dayan, an, sən gözəlsən!
İohann Volfqanq Hötenin “Faust” dramatik poeması haqqında Fəxri Uğurlu Özünün şah əsəri üzərində işə başlayanda Höte iyirmi yaşını yenicə adlamışdı. Əsəri başa çatdıranda isə müəllifin ölümünə bir il qalırdı. Bu minvalla Hötenin poeması fasilələrlə aşağı-yuxarı altmış ilə yazılmışdı. Əsərin janrı ha...
Nikah statistikası
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda 39134 nikah qeydə alınıb (2022-ci ilin eyni dövrünə nəzərən 15 faiz az), hər 1000 nəfərə 5,1 nikah düşüb. Novator.az bildirir ki, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu 1991-ci ildə hər 1000 nəfərə 10,4...
Kollektiv təhtəlşüurun elçisi
Karl Qustav Yunqun analitik psixologiya təlimi haqqında bir neçə abzas Fəxri Uğurlu 1907-ci ilin fevralında Freydlə görüşmək üçün Vyanaya gedəndə Karl Qustav Yunqun 32, Ziqmund Freydin 51 yaşı vardı. Buna qədər onlar qiyabi tanış idilər. Freydin dəvətiylə günorta baş tutan ilk görüş zamanı onların s...
Qadınlar haqqında haqsız mühakimə yürüdən kişilərə
Xuana İnes de la Krus 1651-ci ildə Mexiko yaxınlığındakı Nepantla kəndində doğulub. Valideynləri rəsmi nikahda olmadığından qeydiyyata “Kilsə uşağı” kimi düşən Xuana oxumağı çox erkən yaşlardan öyrənib. Qeyri-adi yaddaşa, xüsusi istedad və qabiliyyətə malik qızcığaz qısa müddətdə latın dilini öyrənə...
Traktat dilində poeziya
Ziqmund Freydin psixoanaliz təlimi haqqında bir neçə kəlmə Fəxri Uğurlu Müəllifini unutduğum bir fikir var, deyirdi ki, iyirminci əsrin taleyini üç yəhudi müəyyənləşdirib: siyasətdə – Karl Marks, elmdə – Albert Eynşteyn, incəsənətdə – Ziqmund Freyd. Xeyli şişirdilmiş olsa da, bu fikirdə gerçək payı ...