Din
Qəm-qüssə, kədər şairi
Mahir N.Qarayevin şeirlər toplusu barədə düşüncələr Zərdüşt Əlizadə Həyat rəngarəng və əsrarəngizdir, insan sevinc və nikbinlik, kədər və bədbinlik üçün səbəbi eyni asanlıqla tapa bilir, bu, onun özünün istəyindən asılıdır. İnsan var heç cür və heç nəyə sevinə bilmir, daim hüzn içindədir, insan va...
Ayaq saxla, zaman, dayan, an, sən gözəlsən!
İohann Volfqanq Hötenin “Faust” dramatik poeması haqqında Fəxri Uğurlu Özünün şah əsəri üzərində işə başlayanda Höte iyirmi yaşını yenicə adlamışdı. Əsəri başa çatdıranda isə müəllifin ölümünə bir il qalırdı. Bu minvalla Hötenin poeması fasilələrlə aşağı-yuxarı altmış ilə yazılmışdı. Əsərin janrı ha...
Kollektiv təhtəlşüurun elçisi
Karl Qustav Yunqun analitik psixologiya təlimi haqqında bir neçə abzas Fəxri Uğurlu 1907-ci ilin fevralında Freydlə görüşmək üçün Vyanaya gedəndə Karl Qustav Yunqun 32, Ziqmund Freydin 51 yaşı vardı. Buna qədər onlar qiyabi tanış idilər. Freydin dəvətiylə günorta baş tutan ilk görüş zamanı onların s...
Qadınlar haqqında haqsız mühakimə yürüdən kişilərə
Xuana İnes de la Krus 1651-ci ildə Mexiko yaxınlığındakı Nepantla kəndində doğulub. Valideynləri rəsmi nikahda olmadığından qeydiyyata “Kilsə uşağı” kimi düşən Xuana oxumağı çox erkən yaşlardan öyrənib. Qeyri-adi yaddaşa, xüsusi istedad və qabiliyyətə malik qızcığaz qısa müddətdə latın dilini öyrənə...
Traktat dilində poeziya
Ziqmund Freydin psixoanaliz təlimi haqqında bir neçə kəlmə Fəxri Uğurlu Müəllifini unutduğum bir fikir var, deyirdi ki, iyirminci əsrin taleyini üç yəhudi müəyyənləşdirib: siyasətdə – Karl Marks, elmdə – Albert Eynşteyn, incəsənətdə – Ziqmund Freyd. Xeyli şişirdilmiş olsa da, bu fikirdə gerçək payı ...
İman cəngavəri, əxlaq zadəganı
Migel de Servantesin “Lamançlı Don Kixot” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bütün dünyada bundan dərin, bundan güclü əsər yoxdur. Bu, hələlik insan fikrinin ən son, ən böyük sözüdür, bu, insanın ifadə eləyə biləcəyi ən acı bir istehzadır. Bir gün yerdə məhşər qopsa, bəşəriyyət Allahın qarşısında hesabat ...
Bir sülalənin intiharı
Vilyam Şekspirin “Hamlet” faciəsi haqqında Fəxri Uğurlu Zamanın bağı qırılıb. Dünənlə bugünün, bugünlə sabahın arasında əlaqə itib. Günlər təsbeh dənələri kimi dörd bir yana səpələnib. Xaos dumanı kainatı bürüyüb, bu dumanda nə keçmiş görünür, nə də gələcək. Hamlet məhz belə şəraitdə, belə bir zəmin...
Ağıldan müdrik gözəllik
Tomas Mannın “Venesiyada ölüm” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Prussiya kralı Fridrixin həyatından bəhs eləyən “Mayya” adlı romanın, “Ruh və incəsənət” adlı sanballı traktatın, bir sıra başqa şöhrətli əsərin müəllifi Qustav Aşenbax dincəlmək üçün İtaliyanın Venesiya şəhərinə yollanır. Burada o, Lido...
Qaranlıq fələyin hökmü altında
Frans Kafkanın “Məhkəmə” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bu romanı dilimizə orijinaldan çevirmiş böyük Vilayət Hacıyevin əziz xatirəsinə Otuz yaşının tamam olduğu gün səhər tezdən bank işçisi Yozef K.-nın yataq otağına qara paltarlı bir cüt naməlum şəxs dürtülüb ona həbsinə qərar verildiyini elan eləy...
Hicab üsyanının ili: İran hara gedir?
İranda gənc kürd qadın Məhsa Əmininin ölümü ilə başlanıb bir neçə ay davam etmiş etiraz hərəkatının ilidir. Bu bir ildə ölkədə nələr dəyişib? ABŞ-ın “Reuters” agentliyinin şərhi bu sualı əhatə edir. Novator.az-ın məlumatına görə, agentlik hadisələrin xronologiyasına nəzər salaraq xatırladır ki, 22 y...
İş istəyənin milləti nə rol oynayır?
İşə qəbulda namizədin hansı millətdən olması rol oynayırmı, etnik azlıqlara münasibətdə ayrı-seçkiliyə yol verilirmi? London Kral Kollecinin (Böyük Britaniya) mədəniyyətlərarası menecment kafedrasının baş müəllimi Mladlen Adamoviç və Monaş Universitetinin (Avstraliya) iqtisadiyyat üzrə professoru An...
Fəxri Uğurlu: “Xeyirlə şəri ayırmaqda sadə bir düsturum var”
“525-ci qəzet”in müsahibi sentyabrın 5-i 55 yaşını tamamlayacaq Fəxri Uğurludur. Onun beş titulunu sadalasaq: yazıçı, jurnalist, filosof, ədəbiyyatşünas, türkoloq… – Fəxri bəy, 55 yaşınız tamam olur, bir yaş da qocalırsınız. Ruhunuz yaşınızla yola gedirmi? – Qocalarsan, görər...
Sağ qalmaq üçün ölmək
Çingiz Aytmatovun “Dəniz kənarıyla qaçan Alabaş” povesti haqqında Fəxri Uğurlu “Ağ gəmi”, ardınca da “Dəniz kənarıyla qaçan Alabaş” povestindən sonra Çingiz Aytmatovun yaradıcılığında böyük dönüş baş verdi. Bundan sonra yazıçı mövzularına da, personajlarına da fəlsəfi don biçdi, onları öz ömürlərini...
Köpək balıqları üçün ziyafət
Ernest Heminqueyin “Qoca və dəniz” povesti haqqında Fəxri Uğurlu Sən nə bəslərsən bu tərlanı, Nəbati, ruzi-şəb, Mən bu dağı çox dolandım, bir şikarı yoxdu, yox. Seyid Əbülqasim Nəbati Bu povest Heminquey yaradıcılığının həm yekunu, həm zirvəsidir. Dünya şöhrətli yazıçı bundan sonra yaşadığı on ildə ...
Ölməz Tanrının oğlu
Boris Pasternakın “Doktor Jivaqo” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Romanın ideyasını Pasternaka Axmatova vermişdi, ona Hötenin “Faust”u tipində bir əsər yazmağı təklif eləmişdi. Hərçənd muzanın “sifarişi” yerinə yetiriləndən sonra Anna Andreyevna romanı bəyənməmişdi. Müəllif üzərində işləməyə başladığı ...
Stalin üçün yazılmış əsər?
Mixail Bulqakovun “Master və Marqarita” romanına bir yöndən baxış Fəxri Uğurlu Bu kitab ətrafında söhbətə dahi alman şairi Hötenin fəlsəfi dastanından başlamaq lazımdır. Voland Mefistofelin, Master Faustun, Marqarita isə özündən yüz il əvvəl əbədiyyət qazanmış adaşının varisidir. Romanın epiqrafı da...
Dünya mediasından
“Wall Street Journal” qəzetinin dərc etdiyi redaksiya məqaləsində deyilir ki, dünya gündən-günə daha təhlükəli olur. Bildirilir ki, növbəti böyük müharibənin ABŞ ərazisindən yan keçəcəyini düşünənlər yaxşı olardı Çinlə Rusiyanın Alyaska sahillərində keçirdiyi birgə hərbi dəniz təliminə nəzər salsınl...
Dilinin altında gizlənmiş yazıçı
Andrey Platonovun “Can” povesti haqqında Fəxri Uğurlu Bir çox əsərində zahirən sosializm quruculuğundan bəhs olunsa da, Platonov mahiyyətcə dini-mistik yazıçıdır. Senzuranın qılıncından qorunmaq üçün o, dərinə batırdığı yazıçı həqiqətini, inancını, imanını Lenin-Stalin quruluşunun şüarları, rəngləri...
İranda hicab qaydası sərtləşir: 10 il həbs
İran hakimiyyəti Məhsa Əmininin ölümündən sonra ölkəni bürümüş etiraz hərəkatının ildönümü ərəfəsində ağır cəzalar nəzərdə tutan hicab qanunu qəbul etməyə hazırlaşır. Novator.az-ın məlumatına görə, CNN kanalı bildirir ki, 70 maddədən ibarət qanun layihəsi ədliyyə orqanlarında tərtib olunub: “Ölkə pa...
Qum dəryasında əsirlik
Kobo Abenin “Qumlaq qızı” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Kant da belə demişdi – nizam yaranmamışdan kainatda mütləq xaos, kosmik tozanaq, hüdudsuz qum fırtınası hökm sürüb. Abenin qumlağı da kainatın körpəlik çağını xatırladır, ancaq bu xaosu nizama salmaq mümkün deyil, bu nizamsızlığın özü elə bir n...