Ədəbiyyat
Bir sülalənin intiharı
Vilyam Şekspirin “Hamlet” faciəsi haqqında Fəxri Uğurlu Zamanın bağı qırılıb. Dünənlə bugünün, bugünlə sabahın arasında əlaqə itib. Günlər təsbeh dənələri kimi dörd bir yana səpələnib. Xaos dumanı kainatı bürüyüb, bu dumanda nə keçmiş görünür, nə də gələcək. Hamlet məhz belə şəraitdə, belə bir zəmin...
Ağıldan müdrik gözəllik
Tomas Mannın “Venesiyada ölüm” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Prussiya kralı Fridrixin həyatından bəhs eləyən “Mayya” adlı romanın, “Ruh və incəsənət” adlı sanballı traktatın, bir sıra başqa şöhrətli əsərin müəllifi Qustav Aşenbax dincəlmək üçün İtaliyanın Venesiya şəhərinə yollanır. Burada o, Lido...
Qaranlıq fələyin hökmü altında
Frans Kafkanın “Məhkəmə” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bu romanı dilimizə orijinaldan çevirmiş böyük Vilayət Hacıyevin əziz xatirəsinə Otuz yaşının tamam olduğu gün səhər tezdən bank işçisi Yozef K.-nın yataq otağına qara paltarlı bir cüt naməlum şəxs dürtülüb ona həbsinə qərar verildiyini elan eləy...
İran təranələri
Bircə Hamımızın içində bir Təbriz sevdası, Təbriz yanğısı var. Uşağıydım, kəndimizdə, nənəm demiş, “demaqrat” Saleh vardı. Yaxşı sənətkarıydı. Nənəm dalınca qardaşlarımdan birini yollardı: – Denən, Saleh, durma gəl, hanamın qolu sozalıb. Saleh çaparaq gəlib arvadın hanasını sazlayar, qollarını...
…öl içində!
“Cəhənnəmdən keçmiş mələk” romanına əlavələr silsiləsindən Bircə Yenə komalaq evimizdəyik – atamın bir düzəngahda qurub getdiyi yuvamızda, əlləriylə dikəltdiyi enli uzun çardağımızın altında. Sabah atama il verəcəyik. Yenə bütün ağırlıq sonbeşiyimiz Rüfətin, əmim balalarının, camaatın çiyinlərindədi...
Ədəbiyyat üzrə Nobelin qalibi bəlli oldu
2023-cü ilin ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı norveçli Yun Fosseye verilib. Qalibin adını oktyabrın 5-də İsveçin paytaxtı Stokholmda Nobel Fondu açıqlayıb. Təltif Yun Fossenin dərin mətləblərə işıq salan novator ruhlu pyesləri və nəsr əsərləri ilə əsaslandırılıb. 1959-cu il təvəllüdlü Yun Fosse nasir, ...
Maral üçün nekroloq
“Cəhənnəmdən keçmiş mələk” romanına əlavələr silsiləsindən Bircə Şəhər yuxuluykən yola çıxdıq. Yolumuz çox uzağıdı. Qorxulu virusun qulaqları bizim şəhərdə də çıxmışdı. İki gündən sonra ciddi karantin başlanacaqdı… Mən, Cavid, bir də Rüfətin qızı Aytac. Uşaqlarım üçün yaxşı yol hazırlığı görmü...
Mütləq kamillik həsrəti
Zərdüşt Əlizadə Hər əsərin qəhrəmanı və əhvalatı olmalıdır. Oxucu Mahir N. Qarayevin “Sonuncu Korifey” romanının qəhrəmanı ilə elə ilk sətirlərdən tanış olmağa başlayır, fəqət barəsində danışılan əhvalatı sonuncu sətirlərə qədər aramalı və axtarmalı olur. Mən şəxsən əhvalatın cövhərini əvvəl onda ta...
Şər əməllə verilməz şər əməlin cavabı
Novator.az saytı Mahir N. Qarayevin tərcüməsində fransız şairi Pol Verlenin (1844-1896) “Şər əməllə verilməz şər əməlin cavabı” şeirini təqdim edir. – Yolçu, danış, vəsf elə gəzdiyin diyarları… Eybəcər kölgələrin divarlardan itdimi? Hara uçdu tüstüsü çəkdiyin siqarların? Canında yuva salmış sı...
Vaqif Sultanlının “Tərs axın” adlı hekayələr kitabı işıq üzü görüb
Yazıçı Vaqif Sultanlının “Tərs axın” adlı hekayələr kitabı işıq üzü görüb. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında nəşr olunan kitaba müəllifin müxtəlif illərdə qələmə aldığı otuzdan artıq hekayəsi daxil edilib. Kitabın redaktoru və ön sözün müəllifi Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun şöbə müdiri, ...
Fəxri Uğurlu: “Xeyirlə şəri ayırmaqda sadə bir düsturum var”
“525-ci qəzet”in müsahibi sentyabrın 5-i 55 yaşını tamamlayacaq Fəxri Uğurludur. Onun beş titulunu sadalasaq: yazıçı, jurnalist, filosof, ədəbiyyatşünas, türkoloq… – Fəxri bəy, 55 yaşınız tamam olur, bir yaş da qocalırsınız. Ruhunuz yaşınızla yola gedirmi? – Qocalarsan, görər...
Sağ qalmaq üçün ölmək
Çingiz Aytmatovun “Dəniz kənarıyla qaçan Alabaş” povesti haqqında Fəxri Uğurlu “Ağ gəmi”, ardınca da “Dəniz kənarıyla qaçan Alabaş” povestindən sonra Çingiz Aytmatovun yaradıcılığında böyük dönüş baş verdi. Bundan sonra yazıçı mövzularına da, personajlarına da fəlsəfi don biçdi, onları öz ömürlərini...
Yenə səni səsləyirəm…
Şair, publisist, kino xadimi Əhməd Oğuzun ölümündən iki il ötür. Əhməd Oğuz 1961-ci il noyabrın 13-də Qərbi Azərbaycanda, Dağ Borçalı mahalında doğulub. İndiki Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetini bitirib. Qubada və Qərbi Azərbaycanda dil-ədəbiyyat müəllimi, “Azərbaycan” qəzetinin (Sabir Rüstəm...
Kəsəmət (hekayə)
Bircə Axırıncı kündəsini təndirə yapanda anasının qonşusu Ziba arvadın nəvəsi başını doqqazdan irəli uzadıb dedi: – Nənəm deyir anan qapıda yıxılıb, qaçaraq gəlsin. Gülüş gecə gördüyü yuxunu səhərdən bəri çox yerə söyləmişdi – duran kimi qaçıb arxın suyuna, sonra qoz ağacına, indi də əlindən a...
Şuşa və yeni Şuşa
Hikmət Sabiroğlu 27 avqust 2023. Şuşa. Mirzə Həsən qəbiristanlığından dikələn həbsxananın zəhmli divarları. Hər baxanda sızladan filmdəki səs gəlir qulağıma: “Şükür İlahinin məsləhətinə, biz azadıq”. Mübariz Əsgərovun filmi, əsirlikdə gözü çıxarılmış Cavid Hüseynovun səsidir. …1992-ci ilin may...
Köpək balıqları üçün ziyafət
Ernest Heminqueyin “Qoca və dəniz” povesti haqqında Fəxri Uğurlu Sən nə bəslərsən bu tərlanı, Nəbati, ruzi-şəb, Mən bu dağı çox dolandım, bir şikarı yoxdu, yox. Seyid Əbülqasim Nəbati Bu povest Heminquey yaradıcılığının həm yekunu, həm zirvəsidir. Dünya şöhrətli yazıçı bundan sonra yaşadığı on ildə ...
Yuxu məsələsi
Rüfət Rüstəmov Yazıçı-publisist, BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinin Türk filologiyası kafedrasının müdiri, professor Yuxuların əlindən bezmişəm, qardaş, desəm hamı məni lağa qoyub gülər. Adamdan soruşarlar ki, qardaş, sənin gördüyün yuxuların adi yuxulardan fərqi nədir? Aləmi qatmısan bir-birinə. G...
Ölməz Tanrının oğlu
Boris Pasternakın “Doktor Jivaqo” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Romanın ideyasını Pasternaka Axmatova vermişdi, ona Hötenin “Faust”u tipində bir əsər yazmağı təklif eləmişdi. Hərçənd muzanın “sifarişi” yerinə yetiriləndən sonra Anna Andreyevna romanı bəyənməmişdi. Müəllif üzərində işləməyə başladığı ...
Tahir Kazımlı – 65
Tanınmış ədib, mətnşünas, publisist Tahir Kazımlının 65 yaşı tamam olur. Tahir Kazımlı 1958-ci il avqustun 16-sı Ordubadın Aşağı Aza kəndində (Azadkənd) doğulub. 1985-ci ildə indiki Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirib. Uzun illər neft sənayesi üzrə həmkarlar qurumunda rəhbər v...
Stalin üçün yazılmış əsər?
Mixail Bulqakovun “Master və Marqarita” romanına bir yöndən baxış Fəxri Uğurlu Bu kitab ətrafında söhbətə dahi alman şairi Hötenin fəlsəfi dastanından başlamaq lazımdır. Voland Mefistofelin, Master Faustun, Marqarita isə özündən yüz il əvvəl əbədiyyət qazanmış adaşının varisidir. Romanın epiqrafı da...