Ədəbiyyat
Kəsəmət (hekayə)
Bircə Axırıncı kündəsini təndirə yapanda anasının qonşusu Ziba arvadın nəvəsi başını doqqazdan irəli uzadıb dedi: – Nənəm deyir anan qapıda yıxılıb, qaçaraq gəlsin. Gülüş gecə gördüyü yuxunu səhərdən bəri çox yerə söyləmişdi – duran kimi qaçıb arxın suyuna, sonra qoz ağacına, indi də əlindən a...
Şuşa və yeni Şuşa
Hikmət Sabiroğlu 27 avqust 2023. Şuşa. Mirzə Həsən qəbiristanlığından dikələn həbsxananın zəhmli divarları. Hər baxanda sızladan filmdəki səs gəlir qulağıma: “Şükür İlahinin məsləhətinə, biz azadıq”. Mübariz Əsgərovun filmi, əsirlikdə gözü çıxarılmış Cavid Hüseynovun səsidir. …1992-ci ilin may...
Köpək balıqları üçün ziyafət
Ernest Heminqueyin “Qoca və dəniz” povesti haqqında Fəxri Uğurlu Sən nə bəslərsən bu tərlanı, Nəbati, ruzi-şəb, Mən bu dağı çox dolandım, bir şikarı yoxdu, yox. Seyid Əbülqasim Nəbati Bu povest Heminquey yaradıcılığının həm yekunu, həm zirvəsidir. Dünya şöhrətli yazıçı bundan sonra yaşadığı on ildə ...
Yuxu məsələsi
Rüfət Rüstəmov Yazıçı-publisist, BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinin Türk filologiyası kafedrasının müdiri, professor Yuxuların əlindən bezmişəm, qardaş, desəm hamı məni lağa qoyub gülər. Adamdan soruşarlar ki, qardaş, sənin gördüyün yuxuların adi yuxulardan fərqi nədir? Aləmi qatmısan bir-birinə. G...
Ölməz Tanrının oğlu
Boris Pasternakın “Doktor Jivaqo” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Romanın ideyasını Pasternaka Axmatova vermişdi, ona Hötenin “Faust”u tipində bir əsər yazmağı təklif eləmişdi. Hərçənd muzanın “sifarişi” yerinə yetiriləndən sonra Anna Andreyevna romanı bəyənməmişdi. Müəllif üzərində işləməyə başladığı ...
Tahir Kazımlı – 65
Tanınmış ədib, mətnşünas, publisist Tahir Kazımlının 65 yaşı tamam olur. Tahir Kazımlı 1958-ci il avqustun 16-sı Ordubadın Aşağı Aza kəndində (Azadkənd) doğulub. 1985-ci ildə indiki Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirib. Uzun illər neft sənayesi üzrə həmkarlar qurumunda rəhbər v...
Stalin üçün yazılmış əsər?
Mixail Bulqakovun “Master və Marqarita” romanına bir yöndən baxış Fəxri Uğurlu Bu kitab ətrafında söhbətə dahi alman şairi Hötenin fəlsəfi dastanından başlamaq lazımdır. Voland Mefistofelin, Master Faustun, Marqarita isə özündən yüz il əvvəl əbədiyyət qazanmış adaşının varisidir. Romanın epiqrafı da...
Dilinin altında gizlənmiş yazıçı
Andrey Platonovun “Can” povesti haqqında Fəxri Uğurlu Bir çox əsərində zahirən sosializm quruculuğundan bəhs olunsa da, Platonov mahiyyətcə dini-mistik yazıçıdır. Senzuranın qılıncından qorunmaq üçün o, dərinə batırdığı yazıçı həqiqətini, inancını, imanını Lenin-Stalin quruluşunun şüarları, rəngləri...
Uçağan
Bircə Onunla sentyabrın ortalarında çimərlikdə tanış oldum. Anasının satdığı qazların hesabına institut bitirmiş, üstündə oturduğu dünyanın fırlanmasından xəbərsiz, yalnızca gecə-gündüzün varlığını bilən, pula-qızıla sitayiş eləyən bacılığımı dilə tutub dənizə aparmışdım. Bizimkilər rəfiqəmi tanıyan...
Qum dəryasında əsirlik
Kobo Abenin “Qumlaq qızı” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Kant da belə demişdi – nizam yaranmamışdan kainatda mütləq xaos, kosmik tozanaq, hüdudsuz qum fırtınası hökm sürüb. Abenin qumlağı da kainatın körpəlik çağını xatırladır, ancaq bu xaosu nizama salmaq mümkün deyil, bu nizamsızlığın özü elə bir n...
Bircə(lər)in cəhənnəmdən keçməsi
Şeyda Nəsibli Ədəbiyyat elmi deyir ki, bir əsərin kimə aid olduğunu bilmirsinizsə, öncə onu diqqətlə oxuyun. Əsərin hansı dildə yazıldığına fikir verin. Əsər tərcümə edilibsə, ikinci ipucuna əl atın. Əsərdə keçən yer adlarına (toponimika ədəbiyyatda vacib məsələlərdən biridir), insan adlarına diqqət...
Qatil kimdir?
Rünoske Akutaqavanın “Cəngəllikdə” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Novellanın kompozisiyası məhkəmə istintaqı formasında qurulub. Müəllif mətni yoxdur, müəllif burada mirzə, katib funksiyasını yerinə yetirir. Məhkəmə də dünyəvi məhkəmədən çox Kafkanın məhkəməsinə, ilahi instansiyanınmı, fələyin diva...
Son nöqtə
Novator.az saytı iyulun 17-si 65 yaşını tamamlayan şair, nasir, tərcüməçi Mahir N. Qarayevin “Son nöqtə” şeirini oxucuların diqqətinə çatdırır. Son nöqtə Hər şey hədərmiş – bu gün də, bu həftə də, bu şerin sonluğuna bir azdan qoyacağım nöqtə də. Bu siqarın tüstüsü, bu qapının cəftəsi, bu divarın güz...
Düşmənə ezam olunan qeyrət
Gi de Mopassanın “Gonbul” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Təqribən on il ərzində Mopassan altı roman, üç yüzdən çox novella qələmə almışdı. Bir il içində 1500 çap vərəqi (!) nəsr yazmaqla Balzakın, Dümanın, Zolyanın rekordlarını geridə qoymuşdu. Bu cür dəlicəsinə məhsuldarlıq səhhətinə ziyansız ötüş...
Cəhənnəmi yaradan mələklər
Səbuhi Abdullayev Ağdaş rayon Ləki qəsəbəsi, 6 saylı tam orta məktəbin dil-ədəbiyyat müəllimi Bircənin “Cəhənnəmdən keçmiş mələk” romanı həyatımızın güzgüsüdür. Əyrinin əyri, düzün düz əks olunduğu güzgü. Yazıçının öz senzurasının belə hiss olunmadığı bu roman ilk növbədə cəsarət nümunəsidir. Bircə ...
O heç nə ummurdu (Aydın Səlimzadənin xatirəsinə)
Mahir N. Qarayev …O zaman biz hamımız Akademiyada işləyirdik: Aydın Məmmədov da, Əbülfəz Elçibəy də, Ziya Bünyadov da, Vilayət Quliyev də, İsa Qəmbər də, Pənah Hüseynov da, Zərdüşt Əlizadə də, Nəsib Nəsibzadə də, Aydın Balayev də, Ədalət Tahirzadə də, İsmayıl İsmayılov da, Bəxtiyar Sayılov d...
Zəlzələ hikməti
Pəncərədən açılan mənzərəyə baxa-baxa qəlbimdən keçənlər Fəxri Uğurlu Zəng vurub yuxudan oyatdılar: yer qımıldanıb, zəlzələ olub! Yerimdən qalxıb pəncərəyə yanaşdım, həyət-baca adamla doluydu. Bir-birinə həsrət qonşular isti yay gecəsində dərdləşmək üçün yaxşı fürsət tapmışdılar. Kişilər halay quru...
Vaqif Sultanlının “Kulikovo döyüşü” kitabı Londonda nəşr olunub
Bu günlərdə Londonda yazıçı Vaqif Sultanlının “Kulikovo döyüşü” (“The Battle of Kulikovo”) adlı roman və hekayələrdən ibarət kitabı nəşr olunub. “Rossendale Books” nəşriyyatının yayınladığı kitabı ingilis dilinə professor Abbas Qurbanoğlu, Cavid Abbaslı və Pərvanə Paşa çevirib. “Kulikovo döyüşü” Vaq...
Həyat dozanı aşanda
Cek Londonun “Martin İden” romanı haqqında Fəxri Uğurlu 1913-cü ildə Cek Londonun şöhrəti zirvəsinə çatmışdı. Həmin il o, dünyanın ən oxunan, demək, həm də ən varlı yazıçısı olmuşdu, hətta əqidə qohumu Kiplinqi belə bu məsələlərdə geridə qoymuşdu. Ta uşaqlıqdan bəri yük altından çıxmayan yorğun, cəf...
Zəfər şeiri yazmaq
Şair Gəray Göyyurdun Qarabağ Zəfərinə həsr olunmuş “Şuşa Bəyannaməsi” adlı yeni kitabı işıq üzü görüb. “Nərgiz” nəşriyyatında çap edilən kitabda səkkiz lirik poema və qələbəmizə həsr olunmuş şeirlər toplanıb. Bütün poemalar və şeirlər dövlətə, millətə, orduya, qazilərə və şəhidlərimizin ruhuna minnə...