Tribuna
Sağ qalmaq üçün ölmək
Çingiz Aytmatovun “Dəniz kənarıyla qaçan Alabaş” povesti haqqında Fəxri Uğurlu “Ağ gəmi”, ardınca da “Dəniz kənarıyla qaçan Alabaş” povestindən sonra Çingiz Aytmatovun yaradıcılığında böyük dönüş baş verdi. Bundan sonra yazıçı mövzularına da, personajlarına da fəlsəfi don biçdi, onları öz ömürlərini...
Yenə səni səsləyirəm…
Şair, publisist, kino xadimi Əhməd Oğuzun ölümündən iki il ötür. Əhməd Oğuz 1961-ci il noyabrın 13-də Qərbi Azərbaycanda, Dağ Borçalı mahalında doğulub. İndiki Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetini bitirib. Qubada və Qərbi Azərbaycanda dil-ədəbiyyat müəllimi, “Azərbaycan” qəzetinin (Sabir Rüstəm...
Kəsəmət (hekayə)
Bircə Axırıncı kündəsini təndirə yapanda anasının qonşusu Ziba arvadın nəvəsi başını doqqazdan irəli uzadıb dedi: – Nənəm deyir anan qapıda yıxılıb, qaçaraq gəlsin. Gülüş gecə gördüyü yuxunu səhərdən bəri çox yerə söyləmişdi – duran kimi qaçıb arxın suyuna, sonra qoz ağacına, indi də əlindən a...
Şuşa və yeni Şuşa
Hikmət Sabiroğlu 27 avqust 2023. Şuşa. Mirzə Həsən qəbiristanlığından dikələn həbsxananın zəhmli divarları. Hər baxanda sızladan filmdəki səs gəlir qulağıma: “Şükür İlahinin məsləhətinə, biz azadıq”. Mübariz Əsgərovun filmi, əsirlikdə gözü çıxarılmış Cavid Hüseynovun səsidir. …1992-ci ilin may...
Köpək balıqları üçün ziyafət
Ernest Heminqueyin “Qoca və dəniz” povesti haqqında Fəxri Uğurlu Sən nə bəslərsən bu tərlanı, Nəbati, ruzi-şəb, Mən bu dağı çox dolandım, bir şikarı yoxdu, yox. Seyid Əbülqasim Nəbati Bu povest Heminquey yaradıcılığının həm yekunu, həm zirvəsidir. Dünya şöhrətli yazıçı bundan sonra yaşadığı on ildə ...
Yuxu məsələsi
Rüfət Rüstəmov Yazıçı-publisist, BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinin Türk filologiyası kafedrasının müdiri, professor Yuxuların əlindən bezmişəm, qardaş, desəm hamı məni lağa qoyub gülər. Adamdan soruşarlar ki, qardaş, sənin gördüyün yuxuların adi yuxulardan fərqi nədir? Aləmi qatmısan bir-birinə. G...
Sülhdən rifaha
Natiq Cəfərli Kapital, pul, yatırım ürkək ceyran kimidir, təhlükəni sevmir, potensial silah səsindən qorxur, özünə sakit “liman” axtarır. Azərbaycan yatırım və yatırımçı üçün cəlbedici deyil. Hüququn aliliyi, məhkəmə sistemi ilə bağlı problemlər var. Məmur biznesini, korrupsiyanı və inhisarçılığı, d...
Ölməz Tanrının oğlu
Boris Pasternakın “Doktor Jivaqo” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Romanın ideyasını Pasternaka Axmatova vermişdi, ona Hötenin “Faust”u tipində bir əsər yazmağı təklif eləmişdi. Hərçənd muzanın “sifarişi” yerinə yetiriləndən sonra Anna Andreyevna romanı bəyənməmişdi. Müəllif üzərində işləməyə başladığı ...
Stalin üçün yazılmış əsər?
Mixail Bulqakovun “Master və Marqarita” romanına bir yöndən baxış Fəxri Uğurlu Bu kitab ətrafında söhbətə dahi alman şairi Hötenin fəlsəfi dastanından başlamaq lazımdır. Voland Mefistofelin, Master Faustun, Marqarita isə özündən yüz il əvvəl əbədiyyət qazanmış adaşının varisidir. Romanın epiqrafı da...
Təhlükəli dünya – “Wall Street Journal”
ABŞ-ın “Wall Street Journal” qəzetində “Çin və Rusiya Alyaskaya boylanır” başlıqlı redaksiya məqaləsi dərc olunub. Novator.az məqaləni ingiliscədən çevirib təqdim edir. Növbəti böyük müharibənin ABŞ ərazisindən yan keçəcəyini düşünən amerikalılar az deyil. Yaxşı olardı onlar Çinlə Rusiyanın ötən həf...
Davranış əsirliyində
İsmayıl Rafiqoğlu Hər günümüz şikayətdir. Feysbuka girirsən, biri taksidən, o biri kobudluqdan, başqa birisi siqaret tüstüsündən, ya da qonşunun eyvandan zibil atmasından gileylənir. Sanki adamlar ictimai yerdə özünü aparmaq qaydalarını bilmir, bunu nə evdə öyrədən olub, nə məktəbdə, nə də başqa yer...
Dilinin altında gizlənmiş yazıçı
Andrey Platonovun “Can” povesti haqqında Fəxri Uğurlu Bir çox əsərində zahirən sosializm quruculuğundan bəhs olunsa da, Platonov mahiyyətcə dini-mistik yazıçıdır. Senzuranın qılıncından qorunmaq üçün o, dərinə batırdığı yazıçı həqiqətini, inancını, imanını Lenin-Stalin quruluşunun şüarları, rəngləri...
Səkkizinci ayın səkkizi
Görkəmli müğənni Akif İslamzadənin 75 yaşı tamam olur. Novator.az saytı bu münasibətlə şair, yazıçı Mahir N. Qarayevin 27 il əvvəl qələmə aldığı “Səkkizinci ayın səkkizi” yazısını oxuculara təqdim edir. Salam, Akif İslamzadə! Bu gün səkkizinci ayın səkkizidir. Sənin doğulduğun gündür. Dünyaya gəlişi...
Uçağan
Bircə Onunla sentyabrın ortalarında çimərlikdə tanış oldum. Anasının satdığı qazların hesabına institut bitirmiş, üstündə oturduğu dünyanın fırlanmasından xəbərsiz, yalnızca gecə-gündüzün varlığını bilən, pula-qızıla sitayiş eləyən bacılığımı dilə tutub dənizə aparmışdım. Bizimkilər rəfiqəmi tanıyan...
Rusiya itirə-itirə gedir
Əli Kərimli AXCP sədri Ukrayna ilə müharibədə hələ tam məğlub edilməmiş Rusiya “müttəfiqi” Çindən ağır zərbə alıb. Çin Rusiya ilə münasibətləri korlamadan, heç bir siyasi bəyanat vermədən, səssizcə Mərkəzi Asiya və Qazaxıstanda Rusiyanı sıxışdırır. Aydındır ki, Rusiya Qazaxıstanı və Mərkəzi Asiya öl...
Qum dəryasında əsirlik
Kobo Abenin “Qumlaq qızı” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Kant da belə demişdi – nizam yaranmamışdan kainatda mütləq xaos, kosmik tozanaq, hüdudsuz qum fırtınası hökm sürüb. Abenin qumlağı da kainatın körpəlik çağını xatırladır, ancaq bu xaosu nizama salmaq mümkün deyil, bu nizamsızlığın özü elə bir n...
Bircə(lər)in cəhənnəmdən keçməsi
Şeyda Nəsibli Ədəbiyyat elmi deyir ki, bir əsərin kimə aid olduğunu bilmirsinizsə, öncə onu diqqətlə oxuyun. Əsərin hansı dildə yazıldığına fikir verin. Əsər tərcümə edilibsə, ikinci ipucuna əl atın. Əsərdə keçən yer adlarına (toponimika ədəbiyyatda vacib məsələlərdən biridir), insan adlarına diqqət...
Qatil kimdir?
Rünoske Akutaqavanın “Cəngəllikdə” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Novellanın kompozisiyası məhkəmə istintaqı formasında qurulub. Müəllif mətni yoxdur, müəllif burada mirzə, katib funksiyasını yerinə yetirir. Məhkəmə də dünyəvi məhkəmədən çox Kafkanın məhkəməsinə, ilahi instansiyanınmı, fələyin diva...
Xəyal memarı
Novator.az yazıçı-publisist Vahid Qazinin 2010-cu ildə çıxmış “Ruhlar şəhəri” kitabındakı Ağdam yazılarından birini təqdim edir. Mən Ağdamı yenidən tikəcəyimizə çox inanıram. Bitməyən müharibə yoxdu, bu dava da bitəcək. Dağılan şəhər ev-ev, tin-tin, küçə-küçə tikiləcək. Parklar, bağlar, yollar salın...
Yurdumuz, yaddaşımız
Vahid Qazi İki il yarım qabaq “Güvən mənə, inanım sənə” yazısında demişdim: Azərbaycanın ən böyük dərdi dövlətlə vətəndaş arasında qarşılıqlı inamın, etimadın olmamasıdır. İndi də problemlərimizin qaynağını sovetin bu mirasında görürəm. “Dövlət vətəndaşına arxalanmalı, onunla açıq dialoqda olmalıdır...