İranın SSRİ aqibəti
Natiq Cəfərli
Respublikaçı Alternativ Partiyası
İranda baş verənlər SSRİ-nin son dövrünü, haradasa 1986-1987-ci illəri xatırladır. Əslində İran və SSRİ sistem, ideologiya, metod olaraq bir-birinə çox yaxındır. SSRİ millət, kimlik anlayışını unutdurub hamıdan sovet adamı düzəltmək, davranış qaydalarını, düşüncə tərzini, hətta geyim-kecimi (“stilyaqaları” təqib edirdilər) dizayn etmək istəyirdi, imperiyanı qorumaq üçün əslində cəlbedici olan sol ideologiyanı ifrat hala salıb istismar etməyə çalışdı.
Eyni ilə İran da müqəddəs dinimizi, inancı öz dövlət ideologiyasına xidmət, fars imperiyasının inersiyasını qorumaq üçün istismar edərək insanların davranış qaydalarına, geyim tərzinə, düşüncəsinə nəzarət edir. İran rejimi də millət, etnik kimlik anlayışlarını ümmətlə əvəz edərək yeni insan tipi yaratmağa çalışır.
SSRİ-də 1985-1986-cı illərdə aşkarlıq, yenidənqurma kimi anlayışlar yaranan kimi sistem çat verməyə başladı, sonra isə bütün qanlı əməllərlə (Alma-Ata, Tiflis, Vilnüs, Bakı) imperiyanı qorumaq cəhdlərinə baxmayaraq sistem çökdü.
Bu gün İranda sistemə etirazlar rejimi geri addım atmağa (“əxlaq polisinin” ləğvi xəbərləri, ölkə konstitusiyasına dəyişikliklər təklifi) məcbur edirsə, bu da sonun başlanğıcı, sistemin çat verərək zəifləməsi deməkdir – yəni SSRİ analogiyası ilə 1986-1987-ci illərdir, 1990-1991-ci illərə çox az qalıb…
Müəllifin başqa yazıları:
Sivil toplum, toplumla sivil davranış
Qiymət artımının sirr olmayan sirri
Siyasətdə sualtı qayıq taktikası
Vüsal Qasımlının müsahibəsinə qeydlər
Qiymət artımının əsas səbəbkarı
Nazirin istəyi, zəruri qeydlər
Fəlakətdən mümkün çıxış yolları
