İtmiş cazibə
İlqar Məmmədov
REAL Partiyasının sədri
Rusiyadan on minlərlə proqramçı, iş adamı, mədəniyyət xadiminin, başqa istedadlı və təşəbbüskar şəxsin bu il Bakıya deyil, İrəvan və Tiflisə qaçması bizim ictimaiyyəti qayğılandırmır. Amma narahatlığın yeri var.
Tarixən – çar vaxtında da, Sovet dönəmində də – Rusiyada özünə yer tapa bilməyən işıqlı adamlar İrəvana deyil, Bakıya köçərdilər. Bakının açıq, müqayisədə demokratik ictimai iqlimi vardı. Millət olaraq bu axından çox bəhrələnmişik. Hələ də Landau, Rostropoviç deyirik. Mədəni qazancımız Bakının memarlığından tutmuş musiqimizə, incəsənətimizə qədər, ayrı-ayrı elmi-texniki sahələrə qədər bu gün də özünü göstərir.
Amma tarixi ənənə pozuldu. Rusiyaya sığmayan yaradıcı insanlar bu dəfə Bakını deyil, İrəvanı seçdilər.
Millətimizə bir tarixi xəbərdarlıqdır. Nəticə çıxarmasaq, mədəni, iqtisadi, hətta siyasi qazanc tək Ermənistanın olacaq, bizim yox.
Bu onu göstərir ki, mədəni müxtəliflik bizdə rəsmi ideologiyaya çevriləndən xalqımızın ruhundan oğurlandı. Cazibəmiz itdi. Mədəni müxtəliflik artıq real ictimai münasibətlərimizin canından irəli gəlmir, monopoliyaya alınmış təbliğat şüarına çevrilib. Özü də bu, rəsmi basqı ilə, xalqın pullarının mənasız layihələrə böyük həcmdə xərclənməsi nəticəsində baş verib. Bunu hər kəs hiss edir. Etməsəydi, ruslar İrəvana deyil, yenə də həmişəki kimi Bakıya qaçardılar.
Rusiya-Ukrayna müharibəsi bir gün sona çatacaq. Qaçanların bir çoxu geri qayıdacaq. Amma bu köç nəticəsində yaranan iqtisadi, siyasi, mədəni, şəxsi bağlar hələ uzun müddət Ermənistan cəmiyyətini qidalandıracaq. Olsun, ancaq biz niyə itirdik ki? Cavabı göz qabağındadır – azadlıq mühitini yamsılaya bilməzsən. O ya var, ya da yox…
