• Rubrikalar
    • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi
.

  • Email
  • Facebook
  • RSS
  • Twitter
  • YouTube
  • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi

Qiymət artımının əsas səbəbkarı

  • 23 Sentyabr 2021
0
SHARES
FacebookTwitterPinterest

Natiq Cəfərli

Türkiyədə son günlər ən çox müzakirə olunan mövzu “süni qiymət artımı”dır. Ölkə rəsmiləri qiymət artımının, inflyasiyanın günahını, bizim dildə desək, “alverçilərdə” görür, onları “günah keçisinə” çevirmək istəyirlər.

Bu məsələnin müzakirəsi bizdə də hərtərəfli getməlidir, çünki məmurlar, hökumət nümayəndələri, hətta prezident ara-sıra bizdəki bahalığı süni qiymət artımı ilə izah edir, bütün oxları iş adamlarına tərəf yönəldirlər.

Rəqabətli mühit, bazar iqtisadiyyatı institutları varsa, süni qiymət artımı ola bilməz. Süni qiymət artımı varsa, deməli, ölkədə bazar iqtisadiyyatı yoxdur, olan nədirsə, adı bazar iqtisadiyyatı deyil. Yəni “süni qiymət artımı var” deyən istənilən hökumət özü-özünə ziyan vurmuş olur, özü-özünü tənqid etmiş, işinin nəticəsizliyini elan etmiş olur.

Bazar iqtisadiyyatında qiymət tənzimlənməsi mümkündürmü? Bəli, bunun mexanizmləri var. Məsələn, ağıllı hökumətlər görür ki, bazarda daxili istehsalı olmayan və ya çox az olan məhsulun qiyməti artır, həmin növ məhsulun gömrük rüsumlarını ləğv edir, ya da çox aşağı salır, yaxud həmin növ məhsullarla bağlı vergiləri azaldır, əlavə dəyər vergisini aradan qaldırır. Bu addımlar da kömək olmasa, həmin növ məhsulun ölkədə istehsalını artırmaq üçün təşviqlər elan olunur, istehsalçılara faizsiz (ya da çox aşağı faizlə) və uzunmüddətli kreditlər verilir.

Bazar iqtisadiyyatı oturuşmuş ölkələrdə qiymət manipulyasiyaları olurmu? Əlbəttə olur, amma bu, çox zaman ucuzlaşma şəklində baş verir və dövlət orqanları belə şirkətləri ciddi cəzalandırır. İri şirkətlər çox zaman qiyməti azaldırlar ki, orta və kiçik şirkətlər rəqabətə davam gətirməsin, müflisləşsin və bazardan çıxsın. Sözün kəsəsi, institutlaşmış bazar iqtisadiyyatında süni qiymət artımı deyil, süni qiymət azalması müşahidə edilir, dövlət də bunun qarşısını almaq üçün antiinhisar və rəqabət qanunlarını işə salır.

Bizdə iqtisadi münasibətlərin, iqtisadi sistemin adını tapmaq çətindir, obrazlı ifadə ilə mövcud sistemə “dövlət-məmur kapitalizmi” demək olar. Qiymət artımının əsas səbəbkarı dövlət qurumlarının öz işlərinin fəlsəfəsini bilməməsi, rəqabətsizlik mühiti və məmur biznesidir…

Müəllifin başqa yazıları:

İmic problemi

Bir millət, bir sistem

Nə etməli?

Virus dönəminin dərsləri

Gəlirsiz xərclər

“Bahalı manat” dalanı

Düşünmək üçün…

Sivil toplum, toplumla sivil davranış

Dəyişikliklərə hazırlaşmalı

Qalib kimi yaşamalı

Məcbur və məhkumuq

İanədə mədəniyyət

Koronavirus dalğasında…

Təhlükələrdən sığorta

İctimai nəzarət formulu

Gec olmasın…

Təhlükə zolağı

Ağıllı idarəçilik

Şişmiş problem

Kredit girdabı

Qaçılmaz yenilik

Reytinq alqoritmi

Kiçik uğurdan böyük uğura

Qiymət artımının sirr olmayan sirri

Sosial siyasət və ideologiya

Daha soyuqqanlı…

Təhlükə var

Təbliğatı vuran rəqəmlər

Ağıllı sistem zərurəti

Ziyanın yarısından…

Gürcüstan yolumuz

Hökumətə suallar

Qaçılmaz dünyəvilik

Siyasətdə sualtı qayıq taktikası

Reytinq incəlikləri

Virusla davranış

İki məqam, bir nəticə

Gücün yumşağı

“Dövlətin malı dəniz”…

Yolumuz

Virusla birgə

Çətin bircə yol

Bakıdan bölgələrə…

Alternativ olmaq

Çevriliş nöqtəsində

Vüsal Qasımlının müsahibəsinə qeydlər

 

Eldar Həsənovun qızı Mehriban Əliyevaya müraciət e...

  • 23 Sentyabr 2021

İnvestisiya Holdinqində hansı qurumlar var?

  • 23 Sentyabr 2021

Son materiallar

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Rusiya neçə yerindən parçalana bilər? – “EUObserver” nəşri

comments
TribunaYazarlar

O yay axşamı yağış həsrətilə yanırdı hamı!

comments
ManşetTribunaYazarlar

Hərənin öz siyahısı

comments
ManşetTribunaYazarlar

Qaş qayırmağın göz çıxarması

Rəylər

Do not miss

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Rusiya neçə yerindən parçalana bilər? – “EUObserver” nəşri

Son materiallar

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Rusiya neçə yerindən parçalana bilər? – “EUObserver” nəşri

comments
TribunaYazarlar

O yay axşamı yağış həsrətilə yanırdı hamı!

comments
ManşetTribunaYazarlar

Hərənin öz siyahısı

comments
ManşetTribunaYazarlar

Qaş qayırmağın göz çıxarması

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Putinin yubatdığı qayıdış – “Financial Times”

comments
ManşetTribunaYazarlar

Sanksiya bataqlığı

comments
ManşetTribuna

“Neftçi”də oynamış erməni futbolçu ilə “söhbət”

comments
ManşetTribunaYazarlar

“Xosrov və Şirin” yeni libasda

comments
ManşetTribunaYazarlar

Hazır olmalı

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Niyə Rusiya-Çin əlaqələri demokratik ölkələri narahat edir?

comments
ManşetTribunaYazarlar

Yapışmaz damğa

comments
ManşetTribunaYazarlar

Qan içməyə şərait

comments
ManşetTribunaYazarlar

Hekayəmi İstanbulda xatırladım…

comments
ManşetTribunaYazarlar

İslahat şansı

comments
ManşetTribunaYazarlar

“Gör nə günlərə qaldın”ın sözlərinin həmmüəllifi kimdir?

comments
ManşetTribunaYazarlar

Yaralı ayı

comments
ManşetTribunaYazarlar

Büdcə cərrahiyyəsi

comments
ManşetTribunaYazarlar

Turist hara gəlsin?

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Makron Ukrayna ilə riskli oyun oynayır – “Financial Times”

comments
ManşetTribunaYazarlar

Dalandan çıxış

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaXəbərYazarlar

Rusiya yıxılıb. Amma bu hələ son deyil – “Nyu-York Tayms”

comments
TribunaYazarlar

“Ah, bu sevgi əsdi-keçdi meh kimi!” (Lorkanın şeirləri)

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

“Vladimir heç vaxt bunu bacarmayıb” – Həyat yoldaşının yazısı

comments
ManşetTribunaYazarlar

Məratibül-vücud, yaxud Beşmərtəbə varlıq evinin altıncı mərtəbəsi

comments
ManşetTribunaYazarlar

Savaşdan sonra

comments
ManşetTribunaYazarlar

Rusiyanı nə dayandırar?

comments
ManşetTribunaYazarlar

Könlüm kiçik Kərbəladı… (Şeirlər)

comments
ManşetTribunaYazarlar

Şeytan söz meydanında

comments
ManşetTribunaYazarlar

Axı necə olur?

comments
ManşetTribunaYazarlar

Başqa Rusiya

Copyright © 2020
  • Saytın xəritəsi
  • Əlaqə
  • Müəllif hüquqları
  • Haqqımızda