Poeziya
“Multikulturalizm” jurnalının ikinci sayı işıq üzü görüb
Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası və Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə nəşri olan “Multikulturalizm” jurnalının ikinci sayı işıq üzü görüb. Jurnalın “Azərbaycançılıq” rubrikasında prezident İlham Əliyevin BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal F...
Hardan öyrənmisiz bu ədaləti?
Avqustun 5-i yazıçı-publisist Rafiq Tağının doğum günüdür. Rafiq Tağı 2011-ci ilin noyabrında 61 yaşında Bakıda qətlə yetirilib. Azər Qaraçənli Beş il əvvəl məqaləsində Məhəmməd peyğəmbər haqqında işlətdiyi bir sözə görə Azərbaycanda və İranda ölümünə fitva verilmiş yazıçı Rafiq Tağını xatırlayıram...
Mənim Şiraz tərəfim (leytmotiv)
İbrahimxəlil Elə çox gümansız da hər poeziya-lirika sakininin, Kitabıstan adamının bir Bağdad, bir Bəsrə, bir Ryazan (London, Paris, Afina və s.) tərəfi də var. Misilləmə misal üçün Füzulidə belədir: “…əsiri-möhnəti-Bağdad gördüyün könlüm”. Yesenin: Məni aparmadı Bağdada karvan – yazırdı və şa...
Dünyanın dadi-büsat çömçəsi
(Aşıq Hüseyn Saraclı üçün ucqar havası) İbrahimxəlil Aşıq Murad yaxın qohumumdur; məni hər dəfə adımla yox, “dayıoğlu” deyə çağırır. O, dostları arasında “Kövrək Murad” kimi də tanınır. Çünki gəncliyində “Kövrək” təxəllüsü ilə qoşmalar, gəraylılar yazıb. Aşıq Hüseyn Saraclının sonuncu şəyirdi...
Əyriqarın qardaşı (ucqar havası)
İbrahimxəlil Xalq şairi Zəlimxan Yaqubun ölüm xəbərini mənə Kürüstündən şair Osman Əhmədoğlu xəbər verdi. O, telefonda elə ağlayırdı ki, sanki əsrlərin o üzündə Osmanlının süqutu xəbərini alan Sultan Səlim ağlayır… Amma bunu göz yaşları heç olmasa bircə yol göllənməyənlər bilməsə də olar…...
“Şairəm, siz məni qınamazsınız”
Novator.az saytı bu il yanvarın 9-da 66 yaşında vəfat etmiş xalq şairi Zəlimxan Yaqubun bir neçə şeirini oxucuların diqqətinə çatdırır. Şairəm, siz məni qınamazsınız Ey məni duyanlar, məni sevənlər, Ömrüm bağçasında bahar-yazsınız. Telləri gümüşdən, üzü sədəfdən, Siz mənim qəlbimdə dinən sazs...
Bayatılarda şükür
Azər Qaraçənli Çoxu nisgilli olsa da, bayatılarda nikbinlik də az deyil. Nikbin bayatıların içində şükranlığa rast gəlmək çətin deyil. Reyhanı əkdim düzə, Göyrədi, qalxdı dizə. Allah, sənə çox şükür, Yar üzün çördü bizə[1]. Aynanı qoydum düzə, Şövqü düşsün Təbrizə, Şükür, pərvərdigara, İşimiz düşüb ...
Zəlimxan Yaqub torpağa tapşırıldı
Yanvarın 11-də Təzəpir məscidində müasir Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Prezidenti təqaüdçüsü, xalq şairi Zəlimxan Yaqubla vida mərasimi keçirilib. Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyev mərasimdə iştirak edib. Əvvəlcə Qurani-Kərimdən ayələr oxunub. Dövlət başçısı mərhumu...
“Kitabi-Dədə Qorqud”da şükür
Azər Qaraçənli “Kitabi-Dədə Qorqud”un[1] “Duxa qoca oğlu Dəli Domrul boyu”nda[2] deyilir Oğuz ərlərindən olan Dəli Domrul bir quru çayın üstündə körpü saldırmışdı. Körpüdən keçəndən otuz üç axça, keçməyəndən döyə-döyə qırx axça alırdı. Bunu niyə belə eləyirdi? Ona görə ki “Məndən dəli, məndən güclü ...
Bakıxanovun şükürü
Azər Qaraçənli “Biz həmişə özümüzdən yüksək adama baxıb eləcə üzdən gördüyümüzü düşünə-düşünə özümüzü bədbəxt sayırıq. Bu, doğru deyil. Bundan vaz keçməliyik, özümüzdən aşağı olanlara baxmalıyıq. Adamlar arasında bizdən fəqir, bizdən bədbəxt olanlara çox rast gələ bilərik. Ona görə də şikayət deyil,...
Füzulinin şükürü
Azər Qaraçənli Məhəmməd Füzuli[1] qazandığı uğurlara görə həmişə Tanrıya şükür eləyib. Şair farsca “Divan”ına nəsrlə yazdığı giriş sözündə – “Dibaçə”də təxəllüsündən də danışır[2], bu təxəllüsün ona düşərli olduğunu şükürlə qeyd eləyir. Deyir şeir yazmağa başlayanda gündə özünə bir təxəllüs götürürm...
Emin Elsevərin baş keçidi (retro)
İbrahimxəlil Orda ayla, illə, burda müxtəsər dillə… Emin müəllim haqqında olan bu yazımı “Ədəbiyyatı çox sevən adam” adlandırmaq istəyirdim. Sonra Emin müəllim mənə tərcüməçisi olduğu “Gürcü hekayələri” kitabını bağışladı. Kitabda Quram Doçanaşvilinin “Ədəbiyyatı çox sevən adam” adlı hekayəsi...
Xətainin şükürü
Azər Qaraçənli Ey Xətai[1], qəm yemə, hər sözündə Yaradana şükür elə, çünki hər işdə həmişə sənin köməyinə çatan odu: Ey Xətai, ğəm yemə, hər sözdə şükr et xaliqə, Çün sana hər işdə daim Həqdürür fəryadrəs[2]. Şah İsmayıl Xətainin əsərlərində bu ruhda, şükranlıq bildirən misralara tez-tez rast gəlmə...
Mükafat marafonu (praemium)
İbrahimxəlil Unudulmaz Məmməd Araz yazırdı ki, ölə-ölə yazmıram, yaza-yaza ölürəm. Bu öz arazbarı və yazağzı yasəmənli yerində. Amma unudulmaz Məmməd müəllimin bir “Vətən mükafatı”, bir də bir “Nobel mükafatı” adlı şeirləri də var. “Vətən mükafatı”nda belədir: Heç bir mükafatın yetmədi mənə, Bircə “...
Millət şərqisi
Tofiq Fikrət Çeynəndi yetər varlığımız cəhl ilə qəhrə, Doğrandı mübarək vətənin bağrı səbəbsiz. Birlikdə bu gün tapmalıyıq dərdinə çarə, Can qardaşı, qan qardaşı, şan qardaşıyıq biz. Millət yoludur, haqq yoludur, tutduğumuz yol, Ey haqq, yaşa! Ey sevgili millət, yaşa, var ol! Gəl, qardaş, anan xalq ...
Bayraq
Şəhriyar Məcnun Gözümün bəbəyi, gözümün nuru, Damarda çağlayan qanım, a bayraq! Namusum, qeyrətim, şərəfim, şanım, Sənə qurban olsun canım, a bayraq! Qız-gəlin başında örpəyə dönüb, Analar saçında dən olmalısan. Şəhid oğulların qanlı kəfəni, Sağ ikən libası sən olmalısan. Sən gərək Qırxqızın zirvələ...
Nizaminin şükürü
Azər Qaraçənli Nizami Gəncəvi[1] Tanrıya çox şükür eləyən bəndə olub. Şeyx Nizami “İskəndərnamə”də deyir sözləri bu dairədə düzəndə, yəni əsəri qələmə alanda Tanrını köməyə çağırdım, Tanrıdan bu naməni əziz, mübarək eləməyini, onu əziz tutanları da əziz eləməyini istədim, poemanın oxuculara sevinc g...
Xaqaninin şükürü
Azər Qaraçənli Xaqani[1], üç şeydən gözəl, de, nə var: Cavanlıq, rahatlıq, bir də güzaran. Sənin ki, hər ücü varındır, şükr et, Onları bir yerdə tapmaz hər insan[2]. Ancaq ömrü keşməkeşlərdə keçmiş Xaqani Şirvaninin cavanlığında da bir rahatlıq, güzəran tapdığına inanmaq çətindi. Dülgər oğlu şairli...
Qəzalinin şükürü
Azər Qaraçənli Əbu Hamid əl-Qəzali[1] deyir şükürün məqamı böyük, dərəcəsi ucadı, hər kəs onda olan həqiqətə yetişə bilməz[2]. Qəzali “Kimyayi-səadət” (“Səadət kimyası”) əsərində yazır dinin bütün məqamları üç prinsiplə gerçəkləşir: elm, hal, əməl. Bünövrədə elm durur, ondan hal, haldan əməl yaranır...
Bu dağların Abbası (retro)
İbrahimxəlil Dağların marala qalan vaxtı yaxınlaşdıqca sizə bu yazının bu vədələrə qaldığı səbəbini danışmaq həvəsim də artır. Etiraf edim ki, bu yazının məhz bu gün qələmə alınmasına hörmətli İlyas Adıgözəllinin “Elim-günüm Sadaxlı” adlı kitabı səbəb oldu. Açığı, Abbas Abdulladan yazmaq fikrim çox...