Gender
Saxta səadətin cəriməsi
Gi de Mopassanın “Boyunbağı” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Novella janrıyla bağlı məndə ilk təsəvvürü bu unudulmaz əsər yaradıb. Mopassanın Bakıda 1980-ci ildə çapdan çıxmış qırmızı üzlü novellalar toplusundakı hekayələri oxuduqca kitaba salınmış qəribə yazıların niyə hekayə, povest yox, məhz nove...
Nikah da artıb, boşanma da
Azərbaycan əhalisinin sayı 2025-ci il fevralın 1-nə 10 milyon 227 min 824 nəfərə çatıb. Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, yanvarda 8557 doğulan, 5727 ölən, 4717 nikah, 1814 boşanma qeydə alınıb. Hesabata görə, 2024-cü ilin ilk ayı ilə müqayisədə doğum 2,1 faiz, ölüm halları 3,1 faiz, nikahlar ...
Bir nəslin xəstəlik tarixçəsi
Emil Zolyanın “Ruqon-Makkarlar” silsiləsindən son romanı “Doktor Paskal” haqqında Fəxri Uğurlu Təqribən iyirmi ilə yazılmış iyirmi cildlik “Ruqon-Makkarlar” roman silsiləsi, ailə-nəsil dastanı ədəbiyyatda naturalizmin müntəxəbatı, manifesti sayıla bilər. Ancaq istər Emil Zolya, istərsə də onun təmsi...
Əhalinin 50,2 faizi…
Rəsmi statistikaya görə, Azərbaycanın ümumi təhsil müəssisələrində müəllimlərin 80 faizindən çoxu, orta ixtisas təhsil müəssisələrində 80 faizə, ali təhsil müəssisələrində 60 faizə qədəri, həkimlərin üçdə ikisi, elmi işçilərin 60 faizindən çoxu, dövlət qulluğunda çalışanların 29,7 faizi qadınlar, üm...
Düşmənlərin əbədi izdivacı
Qustav Floberin “Salambo” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Onu tarixin dərinliyinə çəkən iki başlıca səbəb vardı: biri havasıyla nəfəs aldığı burjua gerçəkliyinə patoloji ikrah duyduğuna görə keçmişdə sığınacaq axtarması, o biri ta gəncliyindən qədim tarixə qəribə bir doğmalıq, məhrəmlik hissi bəsləməsi...
Kilsədə metafizik macəra
Viktor Hüqonun “Paris Notr-Dam kilsəsi” romanı haqqında Fəxri Uğurlu İndi Parisin başlıca simvollarından sayılan, milyonlarla turistin ziyarət ocağına, dünya liderlərinin görüş yerinə çevrilmiş bu məbədi on doqquzuncu əsrin birinci yarısında köhnəliyin qalığı kimi paytaxtın yaraşığını pozduğuna görə...
Monastıra aparan orta yol
Stendalın “Parma monastırı” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Monastır təklik yurdu, kilsə cəmlik evidir. Monastır insanı insandan ayırır, kilsə insanları birləşdirir. Monastır poetik hücrə, kilsə mistik məkandır. Monastır dərdə dalmaqdan zövq alan bədbin şairlərin, taleyin cızdığı cığırdan sapan anarxis...
Uzun sürən xəstəlik
Qoderzi Çoxelinin “Küknarlara məktub” hekayəsi haqqında Fəxri Uğurlu Otuz beş il bundan qabaq Bakının ən böyük kitab evində Moskvadakı “Molodaya qvardiya” nəşriyyatının qrifiylə çapdan çıxmış “Palalelepiped” adlı uzun ensiz formatlı bir kitab gördüm. Titul səhifəsində kitabın gənc sovet yazıçılarını...
Yaratdığı dünyaya köçən yazıçı
Nodar Dumbadzenin “Mən, nənəm, İliko və İllarion” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bu kitab məndən ötrü ədəbiyyatda səmimilik etalonudur. Ondakı halal, yumşaq, kədərli yumor, qəlbi dalamayan şux zarafatlar, iblisanə kinayədən, şeytani istehzadan xali müqəddəs gülüş janrın örnəyi kimi araşdırılmaq, öyrən...
Dörd ilin 10 populyar adı
2021-2024-cü illərdə Azərbaycanda doğulmuş uşaqlara ən çox Uğur adı qoyulub. Ədliyyə Nazirliyinin təqdim etdiyi statistikaya görə, bu ad 7152 uşağa məsləhət görülüb. 6601 uşaq Əli, 6331 uşaq Zəhra adı alıb. İlk onluqda Hüseyn (6148 uşaq), Yusif (5935), Zeynəb (5399), Məryəm (5368), Aylin (5146), Nil...
Sükuta sığınmaq, zənciri qırmaq
Kamilo Xose Selanın “Paskual Duartenin ailəsi” romanı haqqında Fəxri Uğurlu İyirminci yüzil ispan nəsrinin Migel de Unamunodan sonrakı dövr üçün ən nüfuzlu imzası Kamilo Xose Seladır. Özünü Unamunonun şagirdi sayan Sela Nobel mükafatına layiq görülmüş ispan ədəbiyyatı nümayəndələrinin hələlik sonunc...
Heç bir dinin gücü yetməyən işin öhdəsindən sevgi asanlıqla gəlir
Kulis.az Ömər Xəyyamın Fəxri Uğurlu ilə müsahibəsini təqdim edir. – Fəxri müəllim, bu vaxtacan xeyli müsahibə vermisiniz. Demək olar, hamısını oxumuşam, fəqət elə məsələlər var ki, o məsələlər haqqında heç vaxt danışmamısınız və mən sizin məhz haman məsələlər haqqında fikirlərinizi öyrənmək is...
Mücərrəd sevginin konkret ünvanı
Migel de Unamunonun “Duman” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Klassik ispan söz sənəti üçün Servantes kimdirsə, iyirminci yüzilliyin ispan ədəbiyyatı üçün də Unamuno həmin fiqurdur. Onu böyük sələfinə çox tel bağlayır, ömrü boyu Don Kixot əhvalıyla yaşayıb, Don Kixot atmosferində nəfəs alıb, təkcə ölkəsi...
Şərab şüşəsində saxlanan zaman
Rey Bredberinin “Zəncirotu çaxırı” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Onu fantast yazıçı adlandırırlar, ancaq ona qalsa, gərək Füzuli də fantast şair sayıla. Bredberinin fantaziyası elmi yox, bədii fantaziyadır, onun fantastik çevrilmələri poetik təxəyyülün uçurduğu xəyallar, qanadı çıxmış obrazlardır, on...
Böyüklər üçün uşaq kitabı
Antuan de Sent-Ekzüperinin “Balaca şahzadə” roman-pritçası haqqında Fəxri Uğurlu 1935-ci ilin sonlarında Ekzüperi bütün olan-olmazını toplayıb üstəlik də dostlarından borc götürmək hesabına aldığı şəxsi təyyarəsiylə Paris-Sayqon-Paris marşrutu üzrə aviasiya yarışına qoşuldu. Yarışın şərtinə görə, uç...
Ruhu üzünə çıxan dünya
Moris Meterlinkin “Göy quş” nağıl-pyesi haqqında Fəxri Uğurlu Dünya ədəbiyyatının qızıl fonduna düşmüş elə əsərlər var, həm uşaq, həm böyük üçündür – Defonun “Robinzon Kruzo”su, Sviftin “Qulliver”i, Andersenin “Çılpaq kral”ı, Ekzüperinin “Balaca şahzadə”si kimi. Meterlinkin “Göy quş”u da bu qəbildən...
Varlığın yaxasını açmaq
Fridrix Novalisin “Henrix fon Ofterdingen” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Saksoniya torpağında dağ mühəndisi sifətiylə çalışanda şair Novalis özü kimi yoxsullaşmış zadəgan olan mühəndis həmkarının evini tez-tez ziyarət eləyirdi. Kün ailəsinin Sofi adında on iki yaşlı qızı vardı. Qızcığaz savadsız idi,...
Yoxluğun verdiyi azadlıq
Fridrix Hölderlinin “Hiperion, yaxud Yunan zahidi” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Folkner kimi şeiri tərgidib nəsrə keçən, Bunin kimi şeirlə nəsri paralel aparan (onun poeziyasının, yoxsa prozasının güclü olduğu bu gün də mübahisə mövzusudur), Rilke sayağı nəsri ikinci dərəcəli məşğuliyyət sayan şairl...
33 ildə nikah və boşanmalar
2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda 36651 nikah, 15964 boşanma qeydə alınıb, 1000 nəfərə 4,8 nikah, 2,1 boşanma düşüb. Rəsmi statistikaya görə, dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu 1991-ci ildə 1000 nəfərə 10,4 nikah bağlanıb. 2011-ci il 1000 nəfərə 9,7 nikah, 1992 və 2007-ci illər ...
Taleyə qarşı peyvənd
Pedro Kalderonun “Həyat yuxudur” dini-fəlsəfi pyesi haqqında Fəxri Uğurlu Biz yuxularımızı əmələ gətirən cövhərdən yaranmışıq, bu miskin ömrümüz də yuxu haləsində keçir. Vilyam Şekspirin “Fırtına” tragikomediyasından Kalderon ispan ədəbiyyatının Servantesdən sonra dünya miqyaslı ən böyük fiqurudur. ...