Gender
Fələyin administrasiyası
Əsərin rəmzləri bir çox hallarda buradakı Qəsri xatırladır. Bu rəmzlərə gedən yolları tapmaq mümkün deyil. K. Qəsrə yol axtardıqca daha çox azır. Azadlığa can atdıqca onu daha çox itirir. K. hansı uzun bir yollasa gəlib Kəndə çıxıb. Kənddən Qəsrə getdiyi yolu sübut edir ki, o əslində bir dairə ətraf...
Azərbaycanda cins nisbəti (1991-2025)
Dövlət Statistika Komitəsi 2025-ci il iyunun 1-nə Azərbaycan əhalisinin 49,8 faizini kişi, 50,2 faizini qadın göstərib. Hesabata görə, yanvar-may aylarında doğulan uşaqların 53,2 faizi oğlan, 46,8 faizi qızdır. Müstəqilliyin bərpa olunduğu 1991-ci ilə Azərbaycanda hər 1000 kişiyə 1048,3 qadın düşüb....
Dünyanı zəbt eləyən yumşaq güc
Fransua Moriakın “İlan yumağı” romanı haqqında Fəxri Uğurlu On doqquzuncu yüzilliyin Hüqo, Dikkens, Dostoyevski, Tolstoy kimi mistik-idealist (həm də ideoloji) yazıçılarının qoyduğu ənənənin iyirminci əsrin böyük qələm adamları arasında elə də çox ardıcılı meydana çıxmadı. Görünür, bunun bir səbəbi ...
Əhali hesabatı
2025-ci il iyunun 1-nə Azərbaycan əhalisinin sayı 10 milyon 239 min 94 nəfərə çatıb. Hesabatı yayan Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, yanvar-may aylarında 38836 doğum, 25148 ölüm halı, 19783 nikah, 8678 boşanma qeydə alınıb, hər 1000 nəfərə 9,2 doğum, 5,9 ölüm, 4,7 nikah, 2 boşanma düşüb. 2024...
Yarım ilin 20 populyar adı
2025-ci ilin ilk yarısında Azərbaycanda doğulmuş 533 qıza Zəhra adı qoyulub. Ədliyyə Nazirliyinin rəsmi hesabatına görə, 515 uşaq Melisa, 510 uşaq Məryəm adı alıb. İlk onluqda Zeynəb (508 uşaq), Nilay (484), Ayla (462), Aylin (458), İnci (427), Alisa (376), Miray (335) adları da var. Statistika oğla...
Oxunduqca yazılan roman
Andre Jidin “Saxta pul kəsənlər” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Herman Hessenin ardınca ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı 1947-ci ildə fransız yazıçısı Andre Jidə verilmişdi. Onda yetmiş səkkiz yaşlı Jid vur-tut dörd ili qalmış ömrünün qürub çağını yaşayırdı, çox düşdüyünə görə mükafatı almağa belə gedə b...
Gürcüstanda orta maaş
2025-ci ilin ilk rübünə aid statistikaya görə, Gürcüstanda kişilərin orta aylıq maaşı 2601,3 lariyə çatıb. Qadınlarda analoji göstərici 857,1 lari azdır: 1744,2 lari. Novator.az Milli Statistika Xidmətinin hesabatına istinadla bildirir ki, aprelin 1-nə ölkədə muzdlu işçilərin orta aylıq nominal əmək...
Niyə uşaq saxlamaq çətindir? (BMT-nin hesabatı)
BMT-nin Əhali Fondu doğum göstəriciləri ilə bağlı araşdırmanın nəticələrini açıqlayıb. Novator.az-ın məlumatına görə, 14 ölkədə ümumilikdə 14 min nəfəri əhatə etmiş araşdırmada uşaq dünyaya gətirməyə əsas çətinliyin maliyyə problemlərindən doğduğu bilinib. Sorğuya qatılan kişi və qadınların 39 faizi...
Dublin yəhudisinin odisseyası
Ceyms Coysun “Uliss” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bizim uşaqlıq, yeniyetməlik çağlarımızda dini kitablar əlçatan deyildi. Ona görə də dini mətnlərlə, dini mədəniyyətlə tanışlığımız ya marksizm mövqeyindən yazılmış tənqidçi, təftişçi kitablar, ya da klassik şairlərin, yazıçıların əsərləri vasitəsilə ...
Boşanmanın çox olduğu bölgələr
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, 2025-ci ilin ilk rübündə Azərbaycanda hər 1000 nəfərə 1,9 boşanma düşüb. Bakıda və paytaxtın Səbail rayonunda 1000 nəfərə 2,6 boşanma rəsmiləşib, bəzi rayonların göstəricisi bundan yüksək olub: Yasamal – 3,9, Xətai və Qaradağ – 3,2, Suraxanı...
Beş ayın populyar adları
Ədliyyə Nazirliyinin açıqladığı statistikaya görə, 2025-ci ilin yanvar-may aylarında Azərbaycanda doğulmuş 421 qıza Zəhra adı qoyulub. Zeynəb adı 392, Melisa adı 387 uşağa məsləhət görülüb. Populyar adların ilk onluğunda Məryəm (378 uşaq), Ayla (366), Nilay (362), Aylin (334), İnci (317), Alisa (278...
Keçmişi indiyə çağırmaq
Marsel Prustun “İtkin zamanın sorağında” epopeyası haqqında Fəxri Uğurlu Gəncliyimin ucsuz-bucaqsız kainatda özümə bir istinad nöqtəsi tapmaq üçün həqiqət sorağına çıxdığım illərində yollar, cığırlar, izlər məni tez-tez hansısa filosofun qapısına aparırdı. Onların arasında antik filosoflar da vardı,...
Viran vücuddan qaçış
Akutaqava Rünoskenin həyatıyla sənətinin qovuşağında Fəxri Uğurlu Akutaqavanın meydana çıxmasıyla yapon ədəbiyyatı Qərb ədəbiyyatına möhkəm tellərlə calandı, yapon nəsri dünya ədəbi prosesinin tamhüquqlu üzvünə, danılmaz faktına çevrildi. Onun yaradıcılığı milli köklərdən şirə çəksə də, qol-budağını...
Ən çox qoyulan adlar
2025-ci ilin ötən dövründə Azərbaycanda doğulmuş 336 qıza Zəhra adı qoyulub, Zeynəb adı 308, Melisa adı 307 uşağa məsləhət görülüb. Ədliyyə Nazirliyinin təqdim etdiyi populyar adların ilk onluğunda Məryəm (295 uşaq), Nilay (289), Ayla (287), Aylin (262), İnci (255), Alisa (219), Miray (197) adları d...
Demoqrafik statistika
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, yanvar-fevral aylarında Azərbaycanda əhalinin təbii artımı – doğum-ölüm nisbəti 2024-cü ilin eyni dövrünə nəzərən 15 faiz geriləyib. İki ayda ölkədə 15971 nəfər doğulub, 10461 nəfər vəfat edib, hər 1000 nəfərə 3,4 nəfər təbii artım düşüb. Dövlət m...
Zərər-ziyansız yaşamağın düsturu
Hekayənin qəhrəmanı tabutqayıran Yakov ömrü boyu əlləşib-vuruşub tabut düzəltməklə, arabir məclislərdə skripka çalmaqla baş girləsə də, evində içməli çaya belə qənaət eləsə də, yenə bu həyatdən nəf götürə bilmir ki, bilmir, hər dəfə gəlir-çıxarını hesablayanda filan qədər ziyana düşdüyünü görüb qəzə...
Saxta səadətin cəriməsi
Gi de Mopassanın “Boyunbağı” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Novella janrıyla bağlı məndə ilk təsəvvürü bu unudulmaz əsər yaradıb. Mopassanın Bakıda 1980-ci ildə çapdan çıxmış qırmızı üzlü novellalar toplusundakı hekayələri oxuduqca kitaba salınmış qəribə yazıların niyə hekayə, povest yox, məhz nove...
Nikah da artıb, boşanma da
Azərbaycan əhalisinin sayı 2025-ci il fevralın 1-nə 10 milyon 227 min 824 nəfərə çatıb. Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, yanvarda 8557 doğulan, 5727 ölən, 4717 nikah, 1814 boşanma qeydə alınıb. Hesabata görə, 2024-cü ilin ilk ayı ilə müqayisədə doğum 2,1 faiz, ölüm halları 3,1 faiz, nikahlar ...
Bir nəslin xəstəlik tarixçəsi
Emil Zolyanın “Ruqon-Makkarlar” silsiləsindən son romanı “Doktor Paskal” haqqında Fəxri Uğurlu Təqribən iyirmi ilə yazılmış iyirmi cildlik “Ruqon-Makkarlar” roman silsiləsi, ailə-nəsil dastanı ədəbiyyatda naturalizmin müntəxəbatı, manifesti sayıla bilər. Ancaq istər Emil Zolya, istərsə də onun təmsi...
Əhalinin 50,2 faizi…
Rəsmi statistikaya görə, Azərbaycanın ümumi təhsil müəssisələrində müəllimlərin 80 faizindən çoxu, orta ixtisas təhsil müəssisələrində 80 faizə, ali təhsil müəssisələrində 60 faizə qədəri, həkimlərin üçdə ikisi, elmi işçilərin 60 faizindən çoxu, dövlət qulluğunda çalışanların 29,7 faizi qadınlar, üm...