Gender
Oxunduqca yazılan roman
Andre Jidin “Saxta pul kəsənlər” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Herman Hessenin ardınca ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı 1947-ci ildə fransız yazıçısı Andre Jidə verilmişdi. Onda yetmiş səkkiz yaşlı Jid vur-tut dörd ili qalmış ömrünün qürub çağını yaşayırdı, çox düşdüyünə görə mükafatı almağa belə gedə b...
Gürcüstanda orta maaş
2025-ci ilin ilk rübünə aid statistikaya görə, Gürcüstanda kişilərin orta aylıq maaşı 2601,3 lariyə çatıb. Qadınlarda analoji göstərici 857,1 lari azdır: 1744,2 lari. Novator.az Milli Statistika Xidmətinin hesabatına istinadla bildirir ki, aprelin 1-nə ölkədə muzdlu işçilərin orta aylıq nominal əmək...
Niyə uşaq saxlamaq çətindir? (BMT-nin hesabatı)
BMT-nin Əhali Fondu doğum göstəriciləri ilə bağlı araşdırmanın nəticələrini açıqlayıb. Novator.az-ın məlumatına görə, 14 ölkədə ümumilikdə 14 min nəfəri əhatə etmiş araşdırmada uşaq dünyaya gətirməyə əsas çətinliyin maliyyə problemlərindən doğduğu bilinib. Sorğuya qatılan kişi və qadınların 39 faizi...
Dublin yəhudisinin odisseyası
Ceyms Coysun “Uliss” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bizim uşaqlıq, yeniyetməlik çağlarımızda dini kitablar əlçatan deyildi. Ona görə də dini mətnlərlə, dini mədəniyyətlə tanışlığımız ya marksizm mövqeyindən yazılmış tənqidçi, təftişçi kitablar, ya da klassik şairlərin, yazıçıların əsərləri vasitəsilə ...
Boşanmanın çox olduğu bölgələr
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, 2025-ci ilin ilk rübündə Azərbaycanda hər 1000 nəfərə 1,9 boşanma düşüb. Bakıda və paytaxtın Səbail rayonunda 1000 nəfərə 2,6 boşanma rəsmiləşib, bəzi rayonların göstəricisi bundan yüksək olub: Yasamal – 3,9, Xətai və Qaradağ – 3,2, Suraxanı...
Beş ayın populyar adları
Ədliyyə Nazirliyinin açıqladığı statistikaya görə, 2025-ci ilin yanvar-may aylarında Azərbaycanda doğulmuş 421 qıza Zəhra adı qoyulub. Zeynəb adı 392, Melisa adı 387 uşağa məsləhət görülüb. Populyar adların ilk onluğunda Məryəm (378 uşaq), Ayla (366), Nilay (362), Aylin (334), İnci (317), Alisa (278...
Keçmişi indiyə çağırmaq
Marsel Prustun “İtkin zamanın sorağında” epopeyası haqqında Fəxri Uğurlu Gəncliyimin ucsuz-bucaqsız kainatda özümə bir istinad nöqtəsi tapmaq üçün həqiqət sorağına çıxdığım illərində yollar, cığırlar, izlər məni tez-tez hansısa filosofun qapısına aparırdı. Onların arasında antik filosoflar da vardı,...
Viran vücuddan qaçış
Akutaqava Rünoskenin həyatıyla sənətinin qovuşağında Fəxri Uğurlu Akutaqavanın meydana çıxmasıyla yapon ədəbiyyatı Qərb ədəbiyyatına möhkəm tellərlə calandı, yapon nəsri dünya ədəbi prosesinin tamhüquqlu üzvünə, danılmaz faktına çevrildi. Onun yaradıcılığı milli köklərdən şirə çəksə də, qol-budağını...
Ən çox qoyulan adlar
2025-ci ilin ötən dövründə Azərbaycanda doğulmuş 336 qıza Zəhra adı qoyulub, Zeynəb adı 308, Melisa adı 307 uşağa məsləhət görülüb. Ədliyyə Nazirliyinin təqdim etdiyi populyar adların ilk onluğunda Məryəm (295 uşaq), Nilay (289), Ayla (287), Aylin (262), İnci (255), Alisa (219), Miray (197) adları d...
Demoqrafik statistika
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, yanvar-fevral aylarında Azərbaycanda əhalinin təbii artımı – doğum-ölüm nisbəti 2024-cü ilin eyni dövrünə nəzərən 15 faiz geriləyib. İki ayda ölkədə 15971 nəfər doğulub, 10461 nəfər vəfat edib, hər 1000 nəfərə 3,4 nəfər təbii artım düşüb. Dövlət m...
Zərər-ziyansız yaşamağın düsturu
Hekayənin qəhrəmanı tabutqayıran Yakov ömrü boyu əlləşib-vuruşub tabut düzəltməklə, arabir məclislərdə skripka çalmaqla baş girləsə də, evində içməli çaya belə qənaət eləsə də, yenə bu həyatdən nəf götürə bilmir ki, bilmir, hər dəfə gəlir-çıxarını hesablayanda filan qədər ziyana düşdüyünü görüb qəzə...
Saxta səadətin cəriməsi
Gi de Mopassanın “Boyunbağı” novellası haqqında Fəxri Uğurlu Novella janrıyla bağlı məndə ilk təsəvvürü bu unudulmaz əsər yaradıb. Mopassanın Bakıda 1980-ci ildə çapdan çıxmış qırmızı üzlü novellalar toplusundakı hekayələri oxuduqca kitaba salınmış qəribə yazıların niyə hekayə, povest yox, məhz nove...
Nikah da artıb, boşanma da
Azərbaycan əhalisinin sayı 2025-ci il fevralın 1-nə 10 milyon 227 min 824 nəfərə çatıb. Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, yanvarda 8557 doğulan, 5727 ölən, 4717 nikah, 1814 boşanma qeydə alınıb. Hesabata görə, 2024-cü ilin ilk ayı ilə müqayisədə doğum 2,1 faiz, ölüm halları 3,1 faiz, nikahlar ...
Bir nəslin xəstəlik tarixçəsi
Emil Zolyanın “Ruqon-Makkarlar” silsiləsindən son romanı “Doktor Paskal” haqqında Fəxri Uğurlu Təqribən iyirmi ilə yazılmış iyirmi cildlik “Ruqon-Makkarlar” roman silsiləsi, ailə-nəsil dastanı ədəbiyyatda naturalizmin müntəxəbatı, manifesti sayıla bilər. Ancaq istər Emil Zolya, istərsə də onun təmsi...
Əhalinin 50,2 faizi…
Rəsmi statistikaya görə, Azərbaycanın ümumi təhsil müəssisələrində müəllimlərin 80 faizindən çoxu, orta ixtisas təhsil müəssisələrində 80 faizə, ali təhsil müəssisələrində 60 faizə qədəri, həkimlərin üçdə ikisi, elmi işçilərin 60 faizindən çoxu, dövlət qulluğunda çalışanların 29,7 faizi qadınlar, üm...
Düşmənlərin əbədi izdivacı
Qustav Floberin “Salambo” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Onu tarixin dərinliyinə çəkən iki başlıca səbəb vardı: biri havasıyla nəfəs aldığı burjua gerçəkliyinə patoloji ikrah duyduğuna görə keçmişdə sığınacaq axtarması, o biri ta gəncliyindən qədim tarixə qəribə bir doğmalıq, məhrəmlik hissi bəsləməsi...
Kilsədə metafizik macəra
Viktor Hüqonun “Paris Notr-Dam kilsəsi” romanı haqqında Fəxri Uğurlu İndi Parisin başlıca simvollarından sayılan, milyonlarla turistin ziyarət ocağına, dünya liderlərinin görüş yerinə çevrilmiş bu məbədi on doqquzuncu əsrin birinci yarısında köhnəliyin qalığı kimi paytaxtın yaraşığını pozduğuna görə...
Monastıra aparan orta yol
Stendalın “Parma monastırı” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Monastır təklik yurdu, kilsə cəmlik evidir. Monastır insanı insandan ayırır, kilsə insanları birləşdirir. Monastır poetik hücrə, kilsə mistik məkandır. Monastır dərdə dalmaqdan zövq alan bədbin şairlərin, taleyin cızdığı cığırdan sapan anarxis...
Uzun sürən xəstəlik
Qoderzi Çoxelinin “Küknarlara məktub” hekayəsi haqqında Fəxri Uğurlu Otuz beş il bundan qabaq Bakının ən böyük kitab evində Moskvadakı “Molodaya qvardiya” nəşriyyatının qrifiylə çapdan çıxmış “Palalelepiped” adlı uzun ensiz formatlı bir kitab gördüm. Titul səhifəsində kitabın gənc sovet yazıçılarını...
Yaratdığı dünyaya köçən yazıçı
Nodar Dumbadzenin “Mən, nənəm, İliko və İllarion” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bu kitab məndən ötrü ədəbiyyatda səmimilik etalonudur. Ondakı halal, yumşaq, kədərli yumor, qəlbi dalamayan şux zarafatlar, iblisanə kinayədən, şeytani istehzadan xali müqəddəs gülüş janrın örnəyi kimi araşdırılmaq, öyrən...