Gender
Gürcüstanın orta maaş statistikası
2025-ci ilin ilk yarısına olan rəsmi hesabata görə, Gürcüstanda muzdlu işçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqı 2212 lariyə (822 ABŞ dolları) çatıb. Novator.az-ın məlumatına görə, açıqlamanı yayan Milli Statistika Xidməti kişilərin orta aylıq maaşını 2655,8 lari, qadınların orta aylıq maaşını 1769,5 l...
Rusiyanın uşaq oğurlaması: yeni araşdırma
ABŞ-ın Yel Universitetinin İctimai Səhiyyə Məktəbinin humanitar araşdırmalar laboratoriyası (HRL) Rusiyanın Ukraynadan zorla apardığı uşaqlar üçün hazırladığı “yenidən tərbiyə” və militarizasiya sistemini ifşa edib. 2014-cü ilin fevralında Ukraynada Qərbə bağlı qüvvələr hakimiyyətə gələndə Rusiya öl...
Demoqrafik müqayisələr (1991-2025)
Dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu 1991-ci illə müqayisədə Azərbaycanda hər 1000 nəfərə doğum 2,9 dəfəyə, ölüm 1,1 dəfəyə, təbii artım (doğum-ölüm nisbəti) 6,2 dəfəyə, nikah 2,3 dəfəyə yaxın azalıb, boşanma 1,3 dəfədən çox artıb. Rəsmi hesabata görə, 2025-ci ilin yanvar-iyul aylarında 1000 nəfərə...
Cəhənnəmdən qaçış
Jan-Pol Sartrın “Milçəklər” pyesi haqqında Fəxri Uğurlu Modernist ədəbiyyat, modern fəlsəfə bir sıra tarixi-əfsanəvi qəhrəmana, dini-mifik süjetə yeni həyat, yeni məna-məzmun qazandırdı: Nitsşe yüz illər sonra Hörmüzd elçisi Zərdüştü, Freyd – tiran Edipi, Yunq – Əyyub peyğəmbəri yenidən fikir meydan...
Oyunçu alverində dövriyyə 10 milyard dolları döyür
Beynəlxalq Futbol Federasiyaları Assosiasiyası (FİFA) yay transferləri üzrə hesabat yayıb. Novator.az bildirir ki, açıqlamaya görə, iyunun 1-dən sentyabrın 2-dək kişi futbolunda 12 minə yaxın transfer rəsmiləşib və klublar 9,76 milyard dollar xərc çəkiblər. Bu məbləğ 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqa...
Məşhur romanın dördüncü bölümü çapdan çıxdı
Yazıçı Bircənin məşhur “Cəhənnəmdən keçmiş mələk” adlı avtobioqrafik romanının dördüncü bölümü (“Yenidən cəhənnəmdə”) kitab şəklində nəşr olunub. Xatırladaq ki, əsərin birinci bölümü (“Yaranış”) 2017-ci, ikinci bölümü (“Cəhənnəm”) 2018-ci ildə, üçüncü bölümü (“Cəhənnəmdən cəhənnəmə”) isə 2024-cü ild...
Ölüm əleyhinə qiyam
Alber Kamünün “Taun” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bu yazını mənim ilk mətbu hekayəmə uğurlu yol diləmiş ustadım Elçinin əziz adına tapşırıram Kamü bu romanı dünya müharibəsinin şıdırğı vaxtında qələmə almışdı. Əsər davadan sonra – 1947-ci ildə işıq üzünə çıxarılmış, üstündən on il ötəndə “Yabançı” i...
1000 nəfərə 4,9 nikah, 2 boşanma
Rəsmi statistikaya görə, 2025-ci ilin ilk yarısı Azərbaycanda 24815 nikah, 10350 boşanma qeydə alınıb, hər 1000 nəfərə 4,9 nikah, 2 boşanma düşüb. Dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu 1991-ci ildə 1000 nəfərə 10,4 nikah kəsilib. 2011-ci il 1000 nəfərə 9,7 nikah, 1992 və 2007-ci illər 9,5 nikah, 200...
Fələyin administrasiyası
Əsərin rəmzləri bir çox hallarda buradakı Qəsri xatırladır. Bu rəmzlərə gedən yolları tapmaq mümkün deyil. K. Qəsrə yol axtardıqca daha çox azır. Azadlığa can atdıqca onu daha çox itirir. K. hansı uzun bir yollasa gəlib Kəndə çıxıb. Kənddən Qəsrə getdiyi yolu sübut edir ki, o əslində bir dairə ətraf...
Azərbaycanda cins nisbəti (1991-2025)
Dövlət Statistika Komitəsi 2025-ci il iyunun 1-nə Azərbaycan əhalisinin 49,8 faizini kişi, 50,2 faizini qadın göstərib. Hesabata görə, yanvar-may aylarında doğulan uşaqların 53,2 faizi oğlan, 46,8 faizi qızdır. Müstəqilliyin bərpa olunduğu 1991-ci ilə Azərbaycanda hər 1000 kişiyə 1048,3 qadın düşüb....
Dünyanı zəbt eləyən yumşaq güc
Fransua Moriakın “İlan yumağı” romanı haqqında Fəxri Uğurlu On doqquzuncu yüzilliyin Hüqo, Dikkens, Dostoyevski, Tolstoy kimi mistik-idealist (həm də ideoloji) yazıçılarının qoyduğu ənənənin iyirminci əsrin böyük qələm adamları arasında elə də çox ardıcılı meydana çıxmadı. Görünür, bunun bir səbəbi ...
Əhali hesabatı
2025-ci il iyunun 1-nə Azərbaycan əhalisinin sayı 10 milyon 239 min 94 nəfərə çatıb. Hesabatı yayan Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, yanvar-may aylarında 38836 doğum, 25148 ölüm halı, 19783 nikah, 8678 boşanma qeydə alınıb, hər 1000 nəfərə 9,2 doğum, 5,9 ölüm, 4,7 nikah, 2 boşanma düşüb. 2024...
Yarım ilin 20 populyar adı
2025-ci ilin ilk yarısında Azərbaycanda doğulmuş 533 qıza Zəhra adı qoyulub. Ədliyyə Nazirliyinin rəsmi hesabatına görə, 515 uşaq Melisa, 510 uşaq Məryəm adı alıb. İlk onluqda Zeynəb (508 uşaq), Nilay (484), Ayla (462), Aylin (458), İnci (427), Alisa (376), Miray (335) adları da var. Statistika oğla...
Oxunduqca yazılan roman
Andre Jidin “Saxta pul kəsənlər” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Herman Hessenin ardınca ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı 1947-ci ildə fransız yazıçısı Andre Jidə verilmişdi. Onda yetmiş səkkiz yaşlı Jid vur-tut dörd ili qalmış ömrünün qürub çağını yaşayırdı, çox düşdüyünə görə mükafatı almağa belə gedə b...
Gürcüstanda orta maaş
2025-ci ilin ilk rübünə aid statistikaya görə, Gürcüstanda kişilərin orta aylıq maaşı 2601,3 lariyə çatıb. Qadınlarda analoji göstərici 857,1 lari azdır: 1744,2 lari. Novator.az Milli Statistika Xidmətinin hesabatına istinadla bildirir ki, aprelin 1-nə ölkədə muzdlu işçilərin orta aylıq nominal əmək...
Niyə uşaq saxlamaq çətindir? (BMT-nin hesabatı)
BMT-nin Əhali Fondu doğum göstəriciləri ilə bağlı araşdırmanın nəticələrini açıqlayıb. Novator.az-ın məlumatına görə, 14 ölkədə ümumilikdə 14 min nəfəri əhatə etmiş araşdırmada uşaq dünyaya gətirməyə əsas çətinliyin maliyyə problemlərindən doğduğu bilinib. Sorğuya qatılan kişi və qadınların 39 faizi...
Dublin yəhudisinin odisseyası
Ceyms Coysun “Uliss” romanı haqqında Fəxri Uğurlu Bizim uşaqlıq, yeniyetməlik çağlarımızda dini kitablar əlçatan deyildi. Ona görə də dini mətnlərlə, dini mədəniyyətlə tanışlığımız ya marksizm mövqeyindən yazılmış tənqidçi, təftişçi kitablar, ya da klassik şairlərin, yazıçıların əsərləri vasitəsilə ...
Boşanmanın çox olduğu bölgələr
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, 2025-ci ilin ilk rübündə Azərbaycanda hər 1000 nəfərə 1,9 boşanma düşüb. Bakıda və paytaxtın Səbail rayonunda 1000 nəfərə 2,6 boşanma rəsmiləşib, bəzi rayonların göstəricisi bundan yüksək olub: Yasamal – 3,9, Xətai və Qaradağ – 3,2, Suraxanı...
Beş ayın populyar adları
Ədliyyə Nazirliyinin açıqladığı statistikaya görə, 2025-ci ilin yanvar-may aylarında Azərbaycanda doğulmuş 421 qıza Zəhra adı qoyulub. Zeynəb adı 392, Melisa adı 387 uşağa məsləhət görülüb. Populyar adların ilk onluğunda Məryəm (378 uşaq), Ayla (366), Nilay (362), Aylin (334), İnci (317), Alisa (278...
Keçmişi indiyə çağırmaq
Marsel Prustun “İtkin zamanın sorağında” epopeyası haqqında Fəxri Uğurlu Gəncliyimin ucsuz-bucaqsız kainatda özümə bir istinad nöqtəsi tapmaq üçün həqiqət sorağına çıxdığım illərində yollar, cığırlar, izlər məni tez-tez hansısa filosofun qapısına aparırdı. Onların arasında antik filosoflar da vardı,...