İşsizin pulu hansı işə yarayır?
İşsizlikdən sığorta fondunun 2023-cü il büdcəsində gəlir və xərc proqnozu 212,7 milyon manatdır. Novator.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı, Azərbaycan Demokratiya və Rifah Partiyasının sədri Qubad İbadoğlu yazır ki, işsizlərə 11 milyon manat sığorta ödənişi nəzərdə tutulur, bu da ümumi xərclərin 5,2 faizi deməkdir: “2021-ci ildə işsizlikdən sığorta ödənişləri üzrə 13 milyon manat proqnoz göstəricisinin 5,1 milyon manatı istifadə edilib. 2022-ci ilin ilk yarısında sığorta ödənişləri üzrə illik 8,5 milyon manat proqnoz göstəricisinin 36,5 faizi xərclənib.
Rəsmi bilgilərə əsasən, 2021-ci ildə 3734 işsizə, 2022-ci ilin ilk yarısında 2912 işsizə sığorta ödənişi edilib, işsizlərin çoxu sosial müdafiə və məşğulluq tədbirlərindən kənarda qalıb. Fonda yığılan pullar əsasən korrupsiya iyi verən özünüməşğulluq tədbirlərinin təşkilinə (bütövlükdə xərclərin 41,1 faizi), məşğulluq və xidmət qurumlarının saxlanmasına (xərclərin 37,4 faizi) yönəldilir. İşsizlərə sığorta kimi ayrılan vəsaitlər son illər fondun cəmi xərclərində 5-10 faiz təşkil edir, onun da 35-40 faizi xərclənir, qənaət yaranır. Aprelin 17-də imzalanan prezident fərmanı ilə işsizlikdən sığorta fondunun sərbəst vəsaitinin investisiyaya yönəldilməsi və investisiya gəlirlərindən istifadə qaydaları təsdiqlənib. İşləyəndən işsiz üçün pul yığılır, cüzi bir hissəsi işsizlərə sığorta haqqı kimi ödənir, əldə edilmiş qənaət də investisiyaya, məsələn, rayonlarda istifadəsiz qalan olimpiya komplekslərinin tikintisinə yönəldilir”.
Azərbaycanda iş yerləri hesablanmış əməyin ödənişi fondunun 0,5 faizini, işçilər əməkhaqqının 0,5 faizini işsizlikdən sığorta fonduna ödəyir.
Dövlət Statistika Komitəsi 2023-cü il aprelin 1-nə iqtisadi fəal əhalinin 302,5 min nəfərini işsiz kimi göstərib.
