Kartof idxalı niyə çətinləşdirilir?
Nazirlər Kabinetinin 3 sentyabr qərarı ilə kartof idxalına gömrük tarif dərəcələri 15 faizdən 30 faizə qaldırılıb. Qərar oktyabrın 31-dək qüvvədə olacaq.
AZƏRTAC-a açıqlama verən Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin rəsmisi Vüqar Hüseynov deyib ki, gömrük tarif dərəcələrinin artırılması ərzaqlıq kartofa şamil olunub: “Burada məqsəd daxili bazarı qorumaq, yerli istehsalı dəstəkləmək, fermerlərin maraqlarını müdafiə etməkdir”.
Yeni tarif dərəcələrinin toxumluq kartofa şamil olunmadığını bildirən Vüqar Hüseynov qeyd edib ki, ölkədə kartof istehsalının həcmi daxili tələbatı tam təmin etməyə imkan verir, hətta daxili tələbatdan daha çox kartof istehsal olunur: “Qonşu İran və Türkiyədə milli valyutaların dəyərdən düşməsi ixracatı stimullaşdırıb, sahibkarlar məhsullarını xarici bazarlarda satmağa üstünlük verirlər. Milli valyutası sabit olan Azərbaycan bazarı İran və Türkiyənin kənd təsərrüfatı məhsulları ixracatçıları üçün cəlbedicidir, lakin bu, yerli istehsalçıların maraqlarına ziddir. Fermer aylarla əziyyət çəkib kartof becərir, İran və Türkiyədən kartof idxalı isə onların əziyyətini heçə endirir. Dövlətin də vəzifəsi ilk növbədə yerli istehsalçıların maraqlarını müdafiə etməkdir. Nazirlər Kabinetinin qərarı da buna xidmət edir”.
Problemin təkcə xaricdən kartof idxalı ilə bağlı olmadığını vurğulayan nazirlik rəsmisi bildirib ki, söhbət vasitəçilərdən, fermerdən sahədə məhsulu ucuz alıb bazarlarda baha satan dəllallardan, işbazlardan gedir: “Onlar İrandan ucuz kartof gətirməklə yerli istehsalçını fakt qarşısında qoyur və onun məhsulunu dəyər-dəyməzinə satın alırlar. Nazirlər Kabinetinin qərarı isə vasitəçilərin qarşısında fermerin mövqeyini daha da gücləndirmiş olacaq”.
Vüqar Hüseynov əlavə edib ki, Nazirlər kabinetinin qərarı məhsul yığımının yekunlaşdığı, sahələrdən topdansatışların ən çox həyata keçirildiyi sentyabr-oktyabr aylarını əhatə edir: “Qəbul olunan qərar kartofun yalnız topdansatış qiymətinə təsir etmiş olur, pərakəndə satışa isə təsir etmir. Çünki vasitəçilərin kəndlidən sahədən aldığı kartofun qiyməti ilə bazarda pərakəndə satışda realizə etdiyi qiymət arasında iki-üç, bəzən dörd dəfə fərq olur. İndiki situasiyada vasitəçi fermerdən məhsulu daha baha almalı olacaq, qiyməti az da olsa fermer diktə edəcək, pərakəndə satış qiyməti isə indiki səviyyədə qalacaq. Hətta məhsulun bolluğu pərakəndə satış qiymətlərini daha da aşağı sala bilər”.
