Valyuta yağışından quraqlığa…
İqtisadçı ekspert Rövşən Ağayev ölkədəki valyuta qıtlığının səbəblərini şərh edib. Transparency.az-ın məlumatına görə, ekspert yazır: “2007-2014-cü illərdə neftin yüksək qiyməti hesabına ölkə iqtisadiyyatı dollar yağışına düşmüşdü. Digər tərəfdən ölkəyə böyük həcmli xarici kredit axını vardı. Həmin 8 ildə hökumət xətti ilə Azərbaycana 6 milyard dollara yaxın kredit (ildə orta hesabla 750 milyon dollara yaxın) gəlib. Təkcə 2011-2012-ci illərdə hökumətin xətti ilə daxil olan kreditlər 2,5 milyard dollar təşkil edib. Amma 2015-ci ildə həmin göstərici 500 milyon dollardan da az olub.
2007-2014-cü illərdə bankların aldığı kreditin həcmi ildə orta hesabla 1 milyard dollar olmaqla 7,5 milyard dolları ötmüşdü. Hətta 2008-ci ildə bu göstərici 1,3 milyard, 2010-cu ildə 1,7 milyard, 2012-ci ildə 1,6 milyard dollar olmuşdu. 2015-ci ildə isə banklar nəinki xaricdən borc almayıb, əksinə, borcları azaltmaq üçün ölkədən 500 milyon dollar çıxarıb.
Başqa qeyri-hökumət kreditlərinə baxsaq, 2007-2014-cü illərdə bu kanalla ölkəyə 6,5 milyard dollara yaxın xarici kredit axıb. Hökumət və bank kanallarından fərqli olaraq 2015-ci ildə bu xətlə kreditlərin həcmi artıb və 1,3 milyard dollardan çox olub”.
Rövşən Ağayev qeyd edir ki, bir tərəfdən neftin qiyməti kəskin düşüb, digər tərəfdən isə alternativ kanallarla (xarici kreditlər, xarici investisiyalar, qeyri-neft məhsullarından ixrac qazancları) valyuta axınları azalıb. Başqa bir tərəfdən isə xarici kreditlərə görə, xüsusilə hökumətin və bankların borclarına görə ödəmələr kəskin artıb, buna da valyuta kütləsi lazımdır. Nəticəsi isə özünü bazardakı valyuta defisitində göstərir. Hökumət isə tələbatı boğmaqla problemi ən azı ləngitməyə, sonra isə sehrli çubuğun köməyi ilə həll edəcəyinə hələ də ümid edir”.
