• Rubrikalar
    • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi
.

  • Email
  • Facebook
  • RSS
  • Twitter
  • YouTube
  • Rubrikalar
    • Xəbər
    • Şərh
    • Tribuna
    • Foto
    • Video
  • Media hüququ
    • Analiz
    • Qanunvericilik
    • Hüquqi yardım
  • Media tənqidi
  • Dünyanın səsi

Gedən pul gələn pulu yeyir

  • 17 Dekabr 2015
0
SHARES
FacebookTwitterPinterest

Rövşən Ağayev

Mərkəzi Bank bu ilin 9 ayı üzrə tədiyyə balansının göstəricilərini yayıb. Valyuta bazarında proseslərin proqnozlaşdırılması baxımından indiki həssas dövrdə tədiyyə balansının izlənməsi çox vacibdir. Hərçənd rəsmi məlumatların real pul axınlarını tam əhatə etmədiyini hər kəs bilir. Məsələn, iki vacib göstərici var ki, onların təhrif edilməsi (yaxud tam uçota alınmaması) tədiyyə balansının bir alət olaraq təhlildə gücünü azaldır. Söhbət idxalın və ölkədən çıxan kapitalın real həcmindən gedir.

İstənilən halda rəsmi məlumatlar tendensiyaları gizlədə bilmir. Məsələn, ölkədən çıxan valyutanın həcmi gələn valyutanın həcmini üstələyirsə, rəqəmlər kiçildilsə belə, tendensiya görünəcək. Bizim Mərkəzi Bankın statistikasından da bunu görmək olur.

Xarici ticarət balansını çıxmaq şərti ilə yerdə qalan bütün hesablarda ölkədən çıxan valyutanın həcminin gələn valyutanın həcmini üstələdiyi aydın görünür. Məsələn, xaricə müxtəlif xidmətlər üçün 6,7 milyard dollar ödəmişik, amma əvəzində bizim göstərdiyimiz xidmətlərə görə xaricilər bizə 3,2 milyard dollar ödəyib. Yəni bu hesaba görə 3,5 milyard dollar kəsirimiz yaranıb.

Maliyyə hesabında da eyni vəziyyətdir: Azərbaycandan kənara birbaşa investisiya formasında 2,6 milyard dollar, əmanətlər və ticarət kreditləri formasında 7,2 milyard dollar vəsait çıxıb – yəni ümumilikdə 9,8 milyard dollar. Amma bunun müqabilində xaricdən cəlb edilən investisiyalar təxminən 4 milyard dollar çox olub. Göründüyü kimi, maliyyə hesabı üzrə ölkədən çıxan valyuta daxil olan valyutadan təxminən 2 dəfə çoxdur. Əlavə olaraq bu müddət ərzində xarici neft şirkətləri ölkədən 1,7 milyard dollar həcmində mənfəət repatriasiya ediblər, xarici işçi qüvvəsi ölkədən 275 milyon dollar əməkhaqqı çıxarıb.

Ölkədən çıxan valyutanın həcminin gələn valyutanın həcmini hansı səviyyədə üstələdiyinə diqqət yetirəndə manatın niyə təzyiq altında olduğunu aydın görmək olur.

Nəticə odur ki, heç vaxt yalnız ticarət balansının durumuna baxıb milli valyuta bazarı üzrə proqnoz verməyin. Bütövlükdə tədiyyə balansını izləmək vacibdir. Tədiyyə balansı ölkədən çıxan və ölkəyə gələn bütün valyuta axınlarını, ticarət balansı isə yalnız əmtəələrin ixrac və idxalı üzrə valyuta sövdələşmələrini əks etdirir.

Böyük Britaniyanı Avropadan aralayan sənəd kraliça...

  • 17 Dekabr 2015

Üçüncü imperiya

  • 17 Dekabr 2015

Son materiallar

comments
ManşetTribunaYazarlar

İtmiş cazibə

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Baydenin uyğurlarla görüşündə nə baş verib? – “Vaşinqton Post”

comments
ManşetTribunaYazarlar

Əsl sərvət

comments
ManşetTribunaYazarlar

Acizlik, cılızlıq

Rəylər

Do not miss

comments
ManşetTribunaYazarlar

İtmiş cazibə

Son materiallar

comments
ManşetTribunaYazarlar

İtmiş cazibə

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Baydenin uyğurlarla görüşündə nə baş verib? – “Vaşinqton Post”

comments
ManşetTribunaYazarlar

Əsl sərvət

comments
ManşetTribunaYazarlar

Acizlik, cılızlıq

comments
ManşetTribunaYazarlar

Yaradanı yaradanlar

comments
Dünyanın səsiManşetTribuna

“Vaşinqton Post” uyğur soyqırımında əli olan şirkətə cəza tələb edir

comments
TribunaYazarlar

Mif və gerçəklik

comments
ManşetTribunaYazarlar

Günəşin qatilliyi

comments
ManşetTribunaYazarlar

Hansı millətçilik?

comments
ManşetTribunaYazarlar

Jurnalisti qorumaq

comments
ManşetTribunaYazarlar

Münasibət və hüquq

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Çin nəyə hazırlaşır? – “The Hill”

comments
ManşetTribunaYazarlar

Fikrin libası

comments
ManşetTribunaYazarlar

Haqqın gücü

comments
ManşetTribunaYazarlar

Sərvət və aqibət

comments
ManşetTribunaYazarlar

Çörək dərdinin çözümü

comments
ManşetTribunaYazarlar

Tuğ kilsəsində ibadət

comments
ManşetTribunaYazarlar

Meta: gələcəyin interneti

comments
Dünyanın səsiManşetTribuna

Çinin Rusiyadan ötrü gördüyü çirkin əməllər – “Vaşinqton Post”

comments
ManşetTribunaYazarlar

Təsir, yoxsa oğurluq?

comments
ManşetTribunaYazarlar

Janrın yaddaşı, fikrin əcdadı

comments
Dünyanın səsiManşetTribunaYazarlar

Putin devrilə bilərmi? – “Vaşinqton Post”

comments
ManşetTribunaYazarlar

Dünyanın yolu, bizim yol

comments
ManşetTribunaYazarlar

Babam, Stalin, ruslar

comments
ManşetTribunaYazarlar

Sosial dalan

comments
ManşetTribunaYazarlar

Xocalıdan Buçaya çəkilən yol

comments
ManşetTribunaYazarlar

Faiqi xilas etməli

comments
ManşetTribunaYazarlar

Dili yuxudan oyatmaq

comments
ManşetTribunaYazarlar

Yaxşı adam

comments
Dünyanın səsiManşetTribuna

Putinlə Tramp XXI əsri necə korladılar? – “The Guardian”

Copyright © 2020
  • Saytın xəritəsi
  • Əlaqə
  • Müəllif hüquqları
  • Haqqımızda