Manat hara üzüb?
İqtisadçı Rövşən Ağayev Mərkəzi Bankın hesabatlarına nəzər salıb. Novator.az-ın məlumatına görə, ekspert yazır ki, başa çatmaqda olan 2022-ci ildə Azərbaycan manatının qeyri-neft çəkili nominal effektiv məzənnəsi 13,6 faiz, real effektiv məzənnəsi 6,5 faiz bahalanıb: “Bu, idxal inflyasiyasının təzyiqini xəfiflədən, amma qeyri-neft ixracı üzrə rəqabət qabiliyyətinə neqativ təsir göstərən amildir.
Manatın qeyri-neft çəkili effektiv məzənnəsinin formalaşmasında həlledici rolu ölkənin qeyri-neft xarici ticarətinin təxminən 70 faizini formalaşdıran 7 əsas valyuta oynayıb: Türkiyə lirəsi, Rusiya rublu, Gürcüstan larisi, Qazaxıstan təngəsi, avro, Çin yuanı və İsveçrə frankı. Azərbaycan manatı onların 5-nə münasibətdə nominal olaraq bahalanıb, 2-nə münasibətdə ucuzlaşıb. Ucuzlaşma lariyə münasibətdə 14,4 faiz, rubla münasibətdə 22 faiz göstərilib. Lirə üzrə 31,6 faiz, yuan üzrə 11 faiz, avro üzrə 8,3 faiz, təngə üzrə 8 faiz, frank üzrə 3 faiz bahalanma qeydə alınıb.
Real effektiv məzənnə indeksinə təsir göstərən ikinci mühüm amil olan inflyasiyaya gəldikdə, 11 ayın yekunlarına görə, 7 ölkənin yalnız 2-də illik inflyasiya Azərbaycandan yüksək olub. Azərbaycanda 13,8 faiz, Qazaxıstanda 20 faiz, Türkiyədə 84 faiz inflyasiya rəsmiləşib.
Digər ölkələrin inflyasiya göstəriciləri belədir: Çin – 2,5 faiz, Gürcüstan – 10,5 faiz, avro məkanı – 10,7 faiz, Rusiya – 11 faiz, İsveçrə – 11,5 faiz.
Azərbaycanla xarici ticarətdə ən yüksək paya malik iki ölkədən biri olan Türkiyədə inflyasiyanın həddən artıq yüksək səviyyəsi manatın real effektiv bahalanma səviyyəsinə nisbətən azaldıcı təsir göstərib”.
