Gömrüyə güzgü tutanda…
İqtisadçı Rövşən Ağayev beynəlxalq ticarət statistikası üzrə “Comtrade” bazasına nəzər salıb. Novator.az-ın məlumatına görə, ekspert yazır ki, kərə yağını nümunə seçərək əsas ixracatçı ölkələrin və Azərbaycanın rəsmi statistikasını tutuşdurub: “Yeni Zelandiya gömrüyü 2020-ci ildə Azərbaycana təxminən 15,5 milyon dollarlıq 3,7 min ton kərə yağı ixrac edildiyini göstərir. Hər kiloqram üçün qiyməti 4,2 ABŞ dolları olub.
Azərbaycan gömrüyünün hesabatına əsasən, Yeni Zelandiyadan 34,4 milyon dollar dəyərində 7,1 min ton kərə yağı idxal edilib. Kiloqramın qiyməti 4,8 dollardır.
Ukrayna gömrüyü göstərir ki, 2020-ci ildə Azərbaycana 12,9 milyon dollar dəyərində 2,9 min ton kərə yağı ixrac olunub. Hər kiloqram üçün 4,4 dollar qiymət qoyulub.
Azərbaycan gömrüyü Ukraynadan 19,5 milyon dollarlıq 3,9 min ton (hər kiloqram üçün 5 dollar) kərə yağı alındığını bildirir.
Hər iki ölkə üzrə qarşılıqlı statistikada oxşar tərəf budur ki, onlarda həm dəyər, həm də natural həcm daha az göstərilir, bizdə daha çox. Az qala iki dəfə fərq var. Hərçənd kiloqram hesabı ilə qiymətlər bir-birinə çox yaxındır.
Niyə belə fərq yaranır? Əvvəlki dövrlərdəki kimi bizdə az göstərilsə, əsas ehtimal idxalı gizlədilməsi olardı. İndiki nəticənin izahı nədir? Gömrüyün şəffaflaşması? Yoxsa idxalatçılar başqa ölkələrdən aldıqları məhsulu Yeni Zelandiya və Ukraynanın adına rəsmiləşdirir?
Ukraynaya qalsa, şəffaflıq problemi olan postsovet ölkəsi kimi dərhal razılaşmaq olardı. Amma Yeni Zelandiyanın bu qədər geniş miqyasda statistika saxtakarlığına və kölgə iqtisadiyyatına malik olması real görünmür. Sahibkarların, idxalatçıların bu barədə rəyi maraqlı olardı”.
