“Noviçok” nədir?
Rusiyalı müxalif lider Aleksey Navalnının sinir iflici törədən “Noviçok” maddəsi ilə zəhərləndirildiyi təsdiqlənib.
Aleksey Navalnı bu il avqustun 20-də Tomsk şəhərindən paytaxt Moskvaya uçarkən özünü pis hiss edərək huşunu itirib, təyyarə Omsk şəhərində təcili enib, siyasətçi 1 saylı Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasının reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilib.
Tomsk aeroportunda içdiyi çaydan zəhərləndiyi ehtimal olunan siyasətçi avqustun 22-də Almaniyanın paytaxtı Berlinə aparılıb, “Şarite” klinikasında müalicə alır, komadadır.
Sentyabrın 2-də Almaniya kansleri Angela Merkel Aleksey Navalnının, kimyəvi silah sayılan maddənin təsirinə məruz qaldığını bəyan edib. Hökumət başçısı bunun Almaniya Silahlı Qüvvələrinin toksikoloji laboratoriyasında aparılan analizdə üzə çıxdığını vurğulayıb.
Novator.az bildirir ki, “Noviçok” qrupuna daxil olan (noviçok Azərbaycan dilinə tərcümədə yeni mənası verir) maddələrin hazırlanmasına 1971-ci ildə Sovet İttifaqında, Moskvadakı Dövlət Üzvi Kimya və Texnologiya Elmi Tədqiqat İnstitutunda başlanıb, 1993-cü ildə, Sovet İttifaqı dağılandan iki il sonra proses tamamlanıb.
“Noviçok” sinir iflici yaradan oxşar kimyəvi maddələr içində ən ölümcülü sayılır. Həm bərk, həm maye halında növləri olan “Noviçok” maddəsi ürəyin fəaliyyətini yavaşladaraq nəfəs yollarını qapadır.
Aqrokimyəvi maddələrdən hazırlanan “Noviçok”un istehsalında istifadə olunan maddələrin yasaq altında olmadığı bildirilir.
Mərkəzi Qərargahı Niderlandın Haaqa şəhərində yerləşən Kimyəvi Silahlara Qadağa Təşkilatı 1990-cı ildə “Noviçok” qrupuna daxil olan maddələri nəzarətdə saxlanan maddələr kimi rəsmiləşdirib. 2020-ci il iyulun 7-dən “Noviçok” kimyəvi silah kimi tanınıb, onun istehsalı, istifadəsi və yayılması yasaqlanıb.
“Noviçok”un adı gündəmə 2018-ci ildə gəlib. Rusiya Müdafiə Nazirliyinin Baş Kəşfiyyat İdarəsinin sabiq polkovniki Sergey Skripal və onun qızı 2018-ci il martın 4-də Böyük Britaniyanın Solsberi şəhərində Rusiyada istehsal olunan, sinir iflici törədən xüsusi maddə ilə zəhərləndirilib. Həmin xüsusi maddənin “Noviçok” olduğu üzə çıxıb.
İlkin Nizami
