Ehtiyat çoxalır, ya məhsul azalır?
“Valyuta ehtiyatlarımız ümumi daxili məhsuldan çoxdur”. Prezident İlham Əliyev noyabrın 26-sı Bakı Dövlət Universitetinin 100 illik yubileyində belə deyib.
Novator.az-ın məlumatına görə, özünün “Facebook” səhifəsində bununla bağlı şərh yayan iqtisadçı alim Qubad İbadoğlu yazır: “30 sentyabr 2019-cu ilə Mərkəzi Bankın rəsmi valyuta ehtiyatları 6 milyard 34,1 milyon dollar, Dövlət Neft Fondunun aktivləri 42 milyard 524,4 milyon dollar olub. Bu, birlikdə 48 milyard 558,5 milyon dollar edir. Həmin dövrə Azərbaycanda formalaşmış ümumi daxili məhsul (ÜDM) 34 milyard 390,7 milyon dollar həcmində rəsmiləşib.
Beynəlxalq praktikada qəbul olunmuş metodologiyaya görə, valyuta ehtiyatları dedikdə yalnız Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları nəzərdə tutulur. 30 sentyabr 2019-cu ilə Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları həmin tarixə olan ÜDM-in 17,5 faizini təşkil edir.
Hətta Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları ilə Dövlət Neft Fondunun aktivlərini birlikdə götürəndə belə onun ÜDM-i üstələməsinin bir səbəbi ehtiyatların cüzi artımıdırsa, digər səbəbi də ÜDM-in 2014-cü illə (75 milyard 24 milyon dollar) müqayisədə iki dəfəyədək azalmasıdır. Yəni son 5 ildə ÜDM-in azalma tempi valyuta ehtiyatlarının artım tempindən dəfələrlə çox olub”.
