Ümumi daxili məhsul: rəqəmlər nəyi nişan verir?
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, 2019-cu ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycanda 23,8 milyard manatlıq və ya əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,1 faiz çox ümumi daxili məhsul (ÜDM) istehsal edilib.
Novator.az bildirir ki, 2018-ci ildə 79,8 milyard manatlıq (2017-ci illə müqayisədə 1,4 faiz çox) ÜDM istehsalı qeydə alınıb.
2017-ci ildə 70,1 milyard manatlıq, əvvəlki illə müqayisədə 0,2 faiz çox ümumi daxili məhsul istehsal olunub.
2016-cı ildə Azərbaycanda ÜDM istehsalı 2015-ci ilə nisbətən 3,1% düşüb.
2003-cü ildə ÜDM-in artımı 11,2% təşkil edib. 2004-cü ildə 10,2%, 2005-ci ildə 26,4%, 2006-cı ildə 34,5%, 2007-ci ildə 25%, 2008-ci ildə 10,8%, 2009-cu ildə 9,3%, 2010-cu ildə 5% artım olub.
2011-ci ildə ÜDM-in həcmi əvvəlki illə müqayisədə 0,1% artıb. Qalan illərdə artım belə olub: 2012-ci il – 2,2%, 2013-cü il – 5,8%, 2014-cü il – 2,8%, 2015-ci il – 1,1%.
Mayın 27-də özünün “Facebook” səhifəsində şərh yayan iqtisadçı Qubad İbadoğlu yazır ki, devalvasiya və pis idarəçilik Azərbaycan iqtisadiyyatını 28 ildən çox geri salıb: “ÜDM-in artım tempi indiki sürətlə davam edərsə və milli valyuta ABŞ dollarına nisbətdə hazırkı məzənnəni saxlayarsa, Azərbaycan iqtisadiyyatı 2014-cü il səviyyəsinə 23,5 ildən sonra çata bilər. Devalvasiyadan 5 il ötdüyünü nəzərə alsaq, itkilərin bərpası üçün 28,5 il lazım gələcək. Bu o deməkdir ki, 2014-cü il səviyyəsinə 2042-ci ilin sonunda çata bilərik.
2019-cu ilin yanvar-aprel aylarında ÜDM 2018-si ilin yanvar-aprel aylarına nisbətən 2,1 faiz artıb. Azərbaycanda ötən il 46,9 milyard dollarlıq ÜDM istehsal olunub. Bu göstərici 2014-cü ildəki ÜDM-dən (75,6 milyard dollar) 28,7 milyard dollar aşağıdır. Bu gündən hesablayanda 2014-cü illə müqayisədə itirilmiş ÜDM 23,5 ilə, yəni 2042-ci ilin sonunda bərpa edilə bilər”.
2015-ci il fevralın 21-də Mərkəzi Bank dolların rəsmi kursunu 0,7862 manatdan 1,05 manata qaldırıb. Dekabrın 21-də Mərkəzi Bank ikinci devalvasiyaya qərar verib, rəsmi kurs 1,55 manat olub. Hazırda 1 dollar 1,7 manata təklif edilir.
Qubad İbadoğlu həmçinin qeyd edir ki, 2019-cu ilin birinci rübündə ABŞ-da ÜDM istehsalı 3,2 faiz artıb: “ABŞ-ın ÜDM-i 2018-ci ildə 19,4 trilyon dollar olub. 3,2 faizlik illik artım mütləq ifadədə 620 milyard dollarlıq əlavə dəyərin yaranması deməkdir. Birinci rübdəki artım tempi saxlanacağı halda ABŞ-ın yalnız illik artımdan əldə etdiyi dəyər Azərbaycanın 2018-ci il üçün ÜDM-indən 13 dəfə çox olacaq”.
