Dolların iki məzənnəsi
“Dünya Bankının hesabatına görə, alıcılıq qabiliyyəti pariteti (AQP) üzrə milli valyutaların dolların məzənnəsi ilə nominal məzənnəsi arasında ən böyük fərq müşahidə edilən ölkələrdən biri Azərbaycandır”. Novator.az bildirir ki, iqtisadçı Rövşən Ağayev belə açıqlama yayıb.
İqtisadçı 2017-ci ildə Azərbaycanda orta illik nominal məzənnənin 1,7 manata yaxın olduğu halda AQP üzrə məzənnənin 0,4 manat təşkil etdiyini yazır: “AQP və nominal məzənnə arasında 4 dəfə fərq var. Birinci məzənnə valyutanın real alıcılıq qabiliyyətini göstərir. Yəni Dünya Bankının hesablamasından çıxış etsək, ABŞ-da 1 dollara alınan məhsul səbətini Azərbaycanda 40 qəpiyə almaq mümkündür. İki ölkədə qiymət pariteti nominal məzənnəyə uyğun olsa, həmin səbət 1,7 manata alınmalı idi.
ABŞ dollarına münasibətdə bütün valyutaların nominal və AQP məzənnəsi arasında fərqlər olur. Sadəcə, qiymət səviyyəsi və valyuta bazarının fəaliyyət mexanizmlərindən asılı olaraq ayrı-ayrı valyutalar üzrə həmin fərq çox dəyişkəndir. İnkişaf etmiş ölkələrdə həmin fərq ya ümumiyyətlə yoxdur, ya da 10-20% intervalındadır. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə isə fərq 1,5-2 dəfədən 5-6 dəfəyə qədər dəyişir.
2017-ci ilin yekununa görə, AQP və nominal məzənnə arasında fərq Rusiya, Gürcüstan və Türkiyədə 2,5 dəfə, Belarus və Qazaxıstanda 2,8 dəfə, Çində 1,8 dəfə təşkil edib”.
