Azərbaycanda milli təhlükəsizlik orqanı yaradılmasından 99 il ötür. Orqanın əsası 1919-cu ilin martında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hərbi Nazirliyinin kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat bölmələri kimi qoyulub, iyun ayında isə Dövlət Müdafiə Komitəsi yanında Əksinqilabla Mübarizə Təşkilatı yaradılıb.
Novator.az bildirir ki, 1920-ci ildə qurulan sovet rejimi dövründə Azərbaycanın xüsusi xidmət orqanı bu adları daşıyıb: Fövqəladə Komissiya, Dövlət Siyasi İdarəsi, Birləşmiş Dövlət Siyasi İdarəsi, Xalq Daxili İşlər Komissarlığı, Xalq Dövlət Təhlükəsizliyi Komissarlığı, Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyi, Daxili İşlər Nazirliyi, Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi.
Azərbaycan 1991-ci ildə dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi təsis olunub. 2015-ci ilin dekabrında həmin nazirliyin bazasında Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti və Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin yaradılmasına qərar verilib. Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi postunu Mədət Quliyev, Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin rəisi vəzifəsini Orxan Sultanov tutur.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə xüsusi xidmət orqanına Məmmədbağır Şeyxzamanlı və Nağı Şeyxzamanlı rəhbərlik edib.
Sovet rejimi illərində təhlükəsizlik orqanının başçısı vəzifəsində Semyon Pankratov, Baba Əliyev, Eyyub Xanbudaqov, Mircəfər Bağırov, Novruz Rizayev, Mixail Frinovski, Aleksey Aqrba, Yuvelian Sumbatov (Topuridze), Mixail (Yakov) Rayev-Kaminski, Stepan Yemelyanov, Anatoli Quskov, Fyodor Kopılov, Aleksandr Kardaşov, Semyon Sviqun, Heydər Əliyev, Vitali Krasilnikov, Ziya Yusifzadə, İvan Qorelovski, Vaqif Hüseynov çalışıblar.
Azərbaycan dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra xüsusi xidmət orqanının başında İlhüseyn Hüseynov, Fəxrəddin Təhməzov, Nəriman İmranov, Namiq Abbasov, Eldar Mahmudov dayanıblar.
Nailə Abdullayeva