Qaçmaq – stresdən və huşsuzluqdan
Fiziki fəallıq, əsasən də qaçmaq stress vəziyyətində olan adamın yaddaş mexanizmini qorumağa kömək edir. Novator.az-ın məlumatına görə, ABŞ-ın Briqam Yanq Universitetinin tədqiqatçıları bu qənaətdədirlər.
Alimlərin “Neuroscience” jurnalında dərc etdirdikləri müştərək məqalədə deyilir ki, insan beynində yaddaşa cavabdeh hissə – hippokampus mövcuddur. Neyronlar arasında əlaqə artanda hippokampusda informasiyanın yadda saxlanması prosesi yaxşılaşır. Xroniki və ya sadəcə uzunmüddətli stress isə bu əlaqəni zəiflətməklə yaddaşa pis təsir göstərir.
Qaçmağın yaddaş mexanizmi ilə bağlılığı haqda nəzəriyyəni təsdiqləmək üçün alimlər siçovullar üzərində eksperiment keçiriblər. Siçovulların bir qrupu fəal hərəkətdə olub, ikinci qrup isə oturaq həyat tərzi keçirib. Sonra hər iki qrupdakı siçovullar stress vəziyyətinə gətirilib və onların beynində hippokampusun vəziyyəti izlənib.
Bioloqlar müəyyən ediblər ki, ora-bura çox qaçan siçovulların hippokampusunda neyron əlaqəsi daha yüksək səviyyədə olub. Həmin siçovullar maneələri təkrar keçəndə daha az səhvə yol veriblər ki, bu da onların maneələri yaxşı yadda saxlamasının nəticəsidir.
Yaddaşı gücləndirmək, nəyisə öyrənəndə onu daha yaxşı mənimsəmək üçün stress keçirməmək və hərəkətdə olmaq lazımdır. Həyatda stresə nəzarət etmək mümkün olmasa da, fiziki fəallıq tələbinə əməl etmək mümkündür.
Mütəxəssislərin fikrincə, insan sadəcə küçəyə çıxmaq və qaçmaqla stresin beyinə mənfi təsiri ilə mübarizə apara bilər.
Səidə Hüseynova
