Minimum əməkhaqqı yaşayışın dalınca sürünür
İqtisadçı ekspert Rövşən Ağayev minimum əməkhaqqının və yaşayış minimumunun müəyyən edilməsi ilə bağlı hüquqi mexanizmləri dəyişməyi təklif edir. Novator.az-ın məlumatına görə, ekspert yazır ki, Əmək Məcəlləsində minimum əməkhaqqını əmək qabiliyyətli əhali üçün təsdiqlənən yaşayış minimumuna bağlayan hər hansı hüquqi müddəa yoxdur: “Rusiyanın Əmək Məcəlləsində göstərilir ki, əməkhaqqının minimum səviyyəsi yaşayış minimumundan aşağı müəyyən edilməməlidir. Rusiya hökuməti bu nisbəti heç də həmişə qoruya bilmir, amma önəmlisi odur ki, insanlar qarşısında öhdəlik var, cəmiyyət bunu tələb eləmək üçün hüququ əsasa malikdir.
Azərbaycanda yalnız “Yaşayış minimumu haqqında qanun”da yazılır ki, ölkə üzrə təsdiq edilmiş yaşayış minimumu əməkhaqqının minimum məbləğinin və pensiyaların baza hissəsinin müəyyən edilməsinin əsasını təşkil etməlidir. Yəni əməkhaqqının aşağı həddi mütləq yaşayışın dəyəri nəzərə alınmaqla müəyyən olunmalıdır. Amma bu da hüquqi baxımdan icbari bağlılığı nəzərdə tutmur.
Real vəziyyət necədir? Minimum əməkhaqqı sonuncu dəfə 2013-cü ilin sentyabrında artırılıb və 105 manat olub. Həmin vaxt əmək qabiliyyətli əhali üçün yaşayış minimumu 125 manat idi, minimum əməkhaqqı yaşayış minimumunun 84 faizini təşkil edirdi. 2016-cı ildə əmək qabiliyyətli əhali üçün yaşayış minimumu 146 manata çatıb, minimum əməkhaqqı yaşayış minimumunun 72 faizini təşkil edib. 2017-ci ildə yaşayış minimumu inflyasiya səviyyəsi nəzərə alınmaqla yenidən artırılacaq və minimum əməkhaqqı yaşayış minimumunun heç 65 faizinə də bərabər olmayacaq.
Yaşayış minimumuna da yanaşma dəyişməlidir: fizioloji və ya ərzaq minimumu (aclıq həddi) və yaşayış, yaxud ərzaq və qeyri-ərzaq minimumu (yoxsulluq həddi) rəsmi olaraq ayrıca təsdiqlənməlidir”.
