Azadlığın olmaması ölümü tezləşdirir
İşdəki stress, xüsusən də qərar qəbul edən adamın azadlığının məhdudlaşdırılması sağlamlığa mənfi təsir göstərir. Qərar qəbul edən işçi azaddırsa, onda stress azalır və bu, işçinin sağlamlığına müsbət təsir edir. Novator.az-ın məlumatına görə, ABŞ-ın İndiana Universitetinin alimləri belə qənaətə gəliblər. Alimlərin apardıqları birgə araşdırmanın nəticəsi “Personnel Psychology” jurnalında dərc olunub.
Araşdırma 7 il çəkib. Bu müddətdə alimlər ABŞ-ın Viskonsin ştatının 60 yaşdan yuxarı, hələ təqaüdə çıxmayan, işləməkdə davam edən 2400 nəfərədək sakininin həyatını öyrəniblər. Onlar həm yüngül, rahat, həm də ağır, gərgin işlə məşğul olan yaşlı amerikalılar arasında ölümlərin sayını hesablayıblar. Bundan başqa mütəxəssislər yaşlı adamlar arasında sorğu apararaq, onların işdə nə dərəcədə məsuliyyət daşıdıqlarını, qərar qəbul edərkən özlərini müstəqil hiss edib-etmədiklərini soruşublar. Araşdırmalar göstərib ki, ölüm riski işin növündən asılı olaraq fərqlənir. Tələbkar, ağır iş, əlavə fəaliyyət ölümü tezləşdirir. Sənayedə ağır işlə məşğul olanlar və açıq havada fiziki iş görənlər arasında ölüm halları daha çox, kənd təsərrüfatı və ofis işçiləri arasında isə daha az baş verir.
Araşdırmaya görə, iş vaxtına nəzarət etməmək, stresli fəaliyyət insan ömrünü qısaldır və 60 yaşından sonra ölüm riskinin 34% artmasına gətirib çıxarır.
Alimlər problemi aradan qaldırmağın yollarını da göstəriblər. Onlar hesab edirlər ki, problemi həll etmək üçün işçinin yükünü azaltmaq (təbii ki, bu zaman maaş da azalır) vacib deyil. Araşdırma müəlliflərinin fikrincə, problemi işçilərə daha çox müstəqillik verməklə, qərarların qəbulunda onların iştirakını təmin etməklə də aradan qaldırmaq mümkündür. Alimlər yazırlar ki, belə olduqda ağır işin insana mənfi təsiri azalır.
