Konstitusiya Məhkəməsi kompensasiya işi ilə bağlı qərar çıxarıb
Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumu Nazirlər Kabinetinin 28 sentyabr 2012-ci il və 26 dekabr 2014-cü il qərarlarının ana qanuna uyğunluğunu yoxlayıb. Söhbət “Təqvim ilində, habelə həqiqi hərbi xidmətdə olduğu dövrün digər təqvim illərində növbəti məzuniyyətdən istənilən səbəbdən istifadə etməyən hərbi qulluqçuya həmin təqvim ili, habelə həqiqi hərbi xidmətdə olduğu dövrün digər təqvim illəri üçün istifadə edilməmiş növbəti məzuniyyətə görə kompensasiyanın ödənilməsi qaydasının və məbləğinin müəyyən edilməsi barədə” və “1994-cü il fevralın 1-dən 2010-cu il iyunun 12-dək həqiqi hərbi xidmətdən ehtiyata və istefaya buraxılmış hərbi qulluqçulara həmin dövrün təqvim illərində istifadə edilməmiş növbəti məzuniyyətə görə kompensasiyanın ödənilməsi qaydasının və məbləğinin müəyyən edilməsi barədə” qərarlardan gedir.
İnsan hüquqları üzrə müvəkkil (ombudsman) Konstitusiya Məhkəməsinə sorğuda göstərib ki, Nazirlər Kabinetinin qərarlarında digər hərbi qulluqçulardan fərqli olaraq hərbi tribunallarda (hərbi məhkəmələrdə) xidmət etmiş, xidmətdən ehtiyata və ya istefaya buraxılmış hərbi qulluqçuların (hakimlərin, dəftərxana rəislərinin, mühafizə rəislərinin, təsərrüfat hissəsi rəislərinin və s.) vəziyyətinə aydınlıq gətirilməyib, onların məzuniyyətdə olmadıqları təqvim illərinə (1994-cü il fevralın 1-dən 2010-cu il iyunun 12-dək) görə qanunla müəyyən edilmiş kompensasiyanı hansı dövlət orqanının verməli olduğu müəyyən edilməyib.
Ombudsmanın fikrincə, yaranmış bu qeyri-müəyyənlik oxşar vəziyyətdə olub kompensasiya ala bilən şəxslərlə müqayisədə hərbi tribunallarda (hərbi məhkəmələrdə) xidmət etmiş hərbi qulluqçuların məzuniyyətdə olmadıqları təqvim illərinə görə qanunla müəyyən edilmiş kompensasiyanı ala bilməməsi ayrı-seçkiliyi ifadə edərək konstitusiyada təsbit olunmuş bərabərlik, istirahət, sosial təminat və s. hüquqların pozulmasına səbəb olur.
Transparency.az-ın məlumatına görə, Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumu sorğuya baxaraq müəyyən edib ki, 30 noyabr 2001-ci ilədək qüvvədə olmuş “Hərbi tribunallar haqqında” qanuna əsasən, hərbi tribunallar Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrində fəaliyyət göstəriblər, qanunverici hərbi tribunalların hakimliyinə, hərbi kollegiyaya daxil olan Ali Məhkəmənin üzvlüyünə, hətta hərbi tribunalın xalq iclasçılığına namizədlərə əsas tələb kimi onların həqiqi hərbi xidmətdə olmalarını müəyyən edib: “Hərbi tribunallar haqqında” qanunun 21-ci maddəsində hərbi tribunalların strukturu, ştatları və komplektləşdirilməsi barədə müddəalar nəzərdə tutulmuşdu. Həmin maddəyə əsasən, hərbi tribunalların aparatının strukturunu və ştatlarını Ədliyyə Nazirliyi Müdafiə Nazirliyi ilə razılaşdırmaqla müəyyən edirdi. Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Hərbi Kollegiyası aparatının strukturunu və ştatlarını Ali Məhkəmənin Rəyasət Heyəti Müdafiə Nazirliyi ilə razılaşdırmaqla müəyyən edirdi. Hərbi tribunalların və Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Hərbi Kollegiyasının maliyyə və maddi-texniki təminatı, mühafizəsi Müdafiə Nazirliyinin vəsaiti hesabına həyata keçirilirdi”.
Konstitusiya Məhkəməsi qanunvericiliyin normalarının təhlilindən belə nəticəyə gəlir ki, Nazirlər Kabinetinin 28 sentyabr 2012-ci il və 26 dekabr 2014-cü il qərarlarında nəzərdə tutulmuş “hərbi qulluqçu” müddəası hərbi tribunalların hakimlərini, hərbi kollegiyaya daxil olan Ali Məhkəmənin üzvlərini və onların aparatlarında xidmət etmiş hərbi qulluqçuları da ehtiva edir: “Belə olan halda Nazirlər Kabinetinin mübahisələndirilən qərarları ilə hərbi tribunalların hakimlərinə, hərbi kollegiyaya daxil olan Ali Məhkəmənin üzvlərinə və onların aparatlarında xidmət etmiş hərbi qulluqçulara istifadə edilməmiş növbəti məzuniyyətə görə kompensasiyanın ödənilməsi istisna edilmir”.
Nazirlər Kabinetinin 28 sentyabr 2012-ci il və 26 dekabr 2014-cü il qərarlarının konstitusiyanın 37-ci maddəsi (İstirahət hüququ) ilə ziddiyyət təşkil etmədiyi qənaətinə gələn Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumu qeyd edir ki, hərbi tribunalların hakimlərinə, hərbi kollegiyaya daxil olan Ali Məhkəmənin üzvlərinə və onların aparatlarında xidmət etmiş hərbi qulluqçulara 1994-cü il fevralın 1-dən “Hərbi tribunallar haqqında” qanun qüvvədə olduğu dövrədək istifadə edilməmiş növbəti məzuniyyətə görə kompensasiyanın ödənilməsi qaydasının müəyyən edilməsi məqsədəmüvafiq olardı.
