Ekspert bir qanuna iki yöndən baxır
İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov “Antidempinq, kompensasiya və mühafizə tədbirləri haqqında” qanun layihəsinə münasibət bildirib. Transparency.az-ın məlumatına görə, ekspert layihədə fərqli nəticələrə hesablanan iki təklifin olduğunu vurğulayıb: “Pozitiv odur ki, layihəyə əsasən, ixracla məşğul olanlar büdcədən subsidiya alacaq. İxrac edilən malın dəyərinin 3, bəzi hallarda isə 5 faizi məbləğində subsidiya veriləcək. Təbii ki, ixrac olunan məhsulun xammalının ən azı 50 faizinin yerli mənbələrdən alınması, qeyri-neft sektorunda fəaliyyət göstərməsi, ödənişi bank vasitəsilə alması kimi şərtlər də olacaq. Belə subsidiya ixracın stimullaşdırılması üçün əhəmiyyətlidir, şəffaf mexanizmlərinin formalaşdırılması da olduqca vacibdir”.
Vüqar Bayramov antidempinq tədbirlərinə də diqqət çəkərək bu məqamı neqativ təklif kimi qiymətləndirir: “İnkişaf etmiş ölkələrdə belə tədbirlərin məqsədi idxal olunan mallara yüksək vergi və rüsum tətbiq etməklə daxili istehsalı qorumaqdır. İstehlak etdiyimiz malların 80 faizindən çoxunu xaricdən gətiririk. Əvvəlcə daxili istehsalı formalaşdırmalı, sonra onu qorumaq haqqında düşünməliyik. Əks halda bu addımla istehlak bazarında qiymətlər yüksələcək və idxalla məşğul olan iş adamlarının bir qismi bazardan sıxışdırılıb çıxarılacaq. İdxaldan asılılıq inzibatı metodlarla deyil, bazarla aradan qaldırılmalıdır.
Yüksək vergi ilə xarici istehsal mallarını ölkəyə buraxmamaq idxaldan asılılığın aradan qaldırılması anlamına gəlməməlidir. İdxal mallarının qarşısını vergilərin artırılması deyil, yerli istehsalın inkişafı ilə almaq mümkündür. Bütövlükdə “Antidempinq, kompensasiya və mühafizə tədbirləri haqqında” qanun layihəsinin redaktə edilməsi və antidempinq tədbirlərinin tətbiqinin təxirə salınması məqsədəuyğundur. Əks halda o, yerli istehsalın inkişafını deyil, qiymət artımlarını stimullaşdıracaq. Ümid edək ki, fərqli nəticələrə hesablanan iki fərqli təklifdən birincinin qısa zamanda qəbulu, ikincinin isə redaktəsi həyata keçiriləcək”.
