Dollarla krediti olanlar məzənnə fərqi arasında qalıb
İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov dollarla krediti olan vətəndaşların müxtəlif banklarda məzənnə çətinliyi yaşadığını bildirir. Transparency.az-ın məlumatına görə, ekspert yazır ki, rəhbəri olduğu İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi problemlə bağlı müraciətlər alır.
2015-ci il dekabrın 21-i manat üzən məzənnə rejiminə keçib. Buna qədər 1 dollar 1 manat 5 qəpiyə idi. Hazırda 1 dolların rəsmi məzənnəsi 1,5642 manatdır.
Yanvarın 8-dən Mərkəzi Bank kommersiya bankları üçün satış məzənnəsinin alış məzənnəsindən kənarlaşma həddi kimi 4%-lik limit müəyyən edib. Mübadilə əməliyyatları zamanı milli valyutanın xarici valyutaya və əksinə mübadilə məzənnəsi hədləri həmin gün üçün Mərkəzi Bankın rəsmi məzənnəsindən +/-4% məbləğində (xarici valyutanın alış məzənnəsi rəsmi məzənnədən maksimum 4 faizədək aşağı, satış məzənnəsi isə rəsmi məzənnədən maksimum 4 faizədək yuxarı) müəyyən edilib. Üzən məzənnəyə qədər bu limit 2% səviyyəsində olub. Sonra bu limit aradan qaldırılıb.
Vüqar Bayramov müraciətləri araşdıraraq müəyyən edib ki, bəzi banklar ötən həftə hətta 1 dollara 1,80 manat ödəmək tələbi qoyub: “Nəticədə 200 dollar borcu olan vətəndaş Mərkəzi Bankın rəsmi məzənnəsinə görə 321 manat əvəzinə qara bazar kursu ilə 360 manat qaytarıb. Deməli, rəsmi məzənnə ilə müqayisədə 39 manat artıq ödənib. Aylıq ödəniş yüksəldikcə rəqəm də böyüyür. Məsələn, 500 dollar üçün fərq 100 manata yaxın olur.
Kommersiya bankların məzənnəsinə Mərkəzi Bankın müəyyən etdiyi 4 faizlik marjın problemi həll edəcəyinə inanmaq doğru olmaz. Çünki hələlik əksər kommersiya bankları və valyutadəyişmə məntəqələri dollar satışına fasilə verərək gözləmə mövqeyindədir.
Mərkəzi Bankın vətəndaşlar üçün əlavə xərc yaradan prosesə müdaxilə etməsinə ehtiyac var. Qanunvericiliyə əsasən, ödəniş kommersiya banklarındakı mövcud məzənnəyə əsasən aparılmalıdır. Əksər banklarda isə məzənnə vətəndaşın deyil, bankın maraqlarına uyğundur. Fərqli kursa görə vətəndaş bir bankda çox, başqasında nisbətən az vəsait ödəyir. Bu baxımdan dollarla ödənişin həmin günə rəsmi kursa əsasən aparılması qaydasını qəbul etmək və qanunvericiliyə uyğun dəyişikliyə ehtiyac var. Vətəndaş kommersiya bankının öz maraqlarına uyğun kursu ilə deyil, Mərkəzi Bankın rəsmi məzənnəsinə uyğun ödəniş etməlidir ki, aldanmasın”.
