Neft niyə bahalaşır?
Neftin bahalaşması davam edir. Oktyabr ayında dünya bazarında “Brent” markalı neftin qiyməti 11 faizə yaxın yüksəlib. Ayın 9-na olan məlumata görə, Nyu-York birjasında “Layt” markalı neftin bir barreli 50,41 dollara, London birjasında “Brent” markalı neftin bir barreli 53,87 dollara, “AzəriLayt” markalı Bakı neftinin bir barreli 54,76 dollara satılır.
Transparency.az-a danışan iqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov deyir ki, qiymət artımına ABŞ-da açıqlanan iqtisadi göstəricilər təkan verib: “Birləşmiş Ştatlarda benzin tələbatının yüksəlməsi və bir sıra neft buruqlarının bağlanması da enerji bazarına ciddi təsir göstərib. Beynəlxalq Enerji Akademiyasının məlumatına əsasən, ötən ay ABŞ-da neft hasilatı gündəlik 120 min barrel azalıb. Bu, son 1 ildə ən aşağı istehsal göstəricidir. Hasilatın yenə azalacağı proqnozları verilir. Digər tərəfdən investorların yalnız ABŞ-da deyil, digər neft bölgələrində də sərmayə qoyuluşunu azaltması müşahidə olunur və bu, neftin potensial təklifinə təsir göstərir.
Digər əsas səbəb Rusiyanın Suriyada apardığı hərbi əməliyyatlar fonunda dünyanın ən böyük enerji hasilatçılarından olan Yaxın Şərqdə qeyri-sabitliyin yaranacağı narahatlığıdır. NATO-nun son açıqlamaları və Rusiyanın regionda qalmaq istəyi hərbi əməliyyatların bütün Yaxın Şərqə yayılması təhlükəsi yaradıb. Bu isə investorların potensial neft təklifinin azalacağı ilə bağlı ciddi narahatlığına səbəb olur”.
Ekspert əlavə edib ki, neftin qiymətinin yüksəlməsi Azərbaycan üçün olduqca faydalıdır: “Bu, ölkəyə daxil olan valyutanın həcminin artmasının, büdcə gəlirlərinin çoxalmasının, monetar sabitliyin və dövlət rezervlərinin həcminin qorunub saxlanmasının əsas şərtlərindən hesab edilir”.
2016-cı ildə Azərbaycanda dövlət büdcəsinin gəlirləri 14 milyard 566 milyon manat proqnozlaşdırılır. Bu məbləğin 6 milyard manatı Dövlət Neft Fondundan birbaşa köçürmə kimi nəzərdə tutulur. Dövlət büdcəsində neftin 1 barreli 50 dollardan götürülüb.
